برترین جاذبه های گردشگری کرمان

ارگ بم شهری باستانی و مجموعه‌ای بزرگ از ساختمان‌های بلند و محصور است که در نزدیکی شهر بم در استان کرمان قرار دارد. دو بخش حکومتی و رعیت‌نشین در این شهر وجود دارد که هر یک بناها و کارکرد خاص خود را دارد.

ارگ بم در واقع یک دژ یا قلعه بزرگ است که ارگ، بلندترین قسمت آن محسوب می‌شود و در قلب دژ قرار دارد. ظاهر با ابهت ارگ باعث شده کل بنای دژ، با نام ارگ بم خوانده شود. این ارگ در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته و تا سال ۱۸۵۰ پس از میلاد نیز پر رونق بوده است؛ اما به‌طور قطع مشخص نیست چرا مردم آن را ترک کرده‌اند.

تا تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲ عنوان بزرگ‌ترین سازه خشتی جهان از آن ارگ بم بود؛ اما در این تاریخ بر اثر زلزله شدیدی که شهر بم و حومه‌اش را تحت‌تأثیر قرار داد، فرو ریخت و هنوز بازسازی آن ادامه دارد.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد ارگ بم و قدمت بالای آن باعث شد تا نام این اثر در تاریخ 1 فرورودین 1345 با شماره 519 در فهرست آثار ملی ایران قرار گیرد. تلاش برای ثبت جهانی این جاذبه هم نتیجه داد و در سال 2004 طی نشست سی‌وپنجم یونسکو، نام ارگ بم با شماره 1208 در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.

شهر کرمان جاذبه‌های بسیاری را در خود جای داده و یکی از آن‌ها، اکونو موزه بانو حیاتی ست که در گذر اصلی بازار بزرگ کرمان قرار دارد. این موزه که به حرفه و صنعت مردم کرمان اختصاص دارد در 10 غرفه، هنر و صنایع دستی کرمان مانند مسگری، سفالگری، پته و قالی بافی را به نمایش می‌گذارد. همچنین، غرفه‌ای در این موزه وجود دارد که وسایل هنری و تزییناتی که کرمانی‌ها در خانه خود به کار می‌برند را به تصویر می‌کشد. خوب است اشاره کنیم که در تمامی این غرفه‌ها، هنرهای سنتی شهر کرمان آموزش نیز داده می‌شود و همچنین، وسایل هنری به فروش می‌رسند.

از دیگر جذابیت‌های اکونو موزه بی بی حیاتی، ساختمان آن است که تاریخچه‌ای طولانی دارد. قدمت این بنا به سال 1267 ه.ش و اواخر دوره قاجار باز می‌گردد؛ در این سال، ساختمان موزه به عنوان بانک شاهنشاهی ایران و انگلیس ساخته شد، جالب است بدانید این بانک اولین بانک کرمان بود.

در گوشه‌ای از شهر سیرجان باغی در زمینی خشک به چشم می‌خورد که درویش خان اسفندیار پور آن را بنا کرده است؛ باغی که ذره‌ای حیات در آن دیده نمی‌شود و سال‌هاست که همه چیز در آنجا مُرده است.

آنچه پیش رویمان قرار دارد، یک باغ به شکل یک شش ضلعی نامنظم است که به جای سرسبزی تنها درختان خشکیده‌ای را در خود جای داده و میوه‌هایش از جنس سنگ‌اند. در دانه‌دانه این میوه‌های سنگی رازی نهفته است و هر کدامشان علامت سوالی را به دنبال خود می‌کشانند.

حیرت، چیزی است که در نگاه بسیاری در اینجا دیده می‌شود و اینکه بایستی و به فضای این باغ خیره شوی آنقدرها هم عجیب نیست. این باغ غرق در سوالات بی‌جوابی است که هیچگاه پاسخی برای آن‌ها پیدا نخواهد شد و هر چه که بیشتر در آن پیش میروی بیشتر ذهنت درگیر رازهای آن می‌شوند.

آبشار کشیت پدیده‌ای است چشم‌نواز، که در دل استان کرمان و کویر رویایی‌اش، منظره‌ای تماشایی و بهشتی زیبا خلق کرده است. این آبشار 12 متری به همراه دره‌ای سرسبز با طول3 کیلومتر و نخلستانی باشکوه و ده‌ها آبشار دیگر که از آن سرچشمه می‌گیرند، چشم‌اندازی دلپذیر ایجاد کرده و در این منطقه باعث پیدایش درختانی چون به، انگور، انجیر، گردو و محصولاتی چون گندم، جو و ... شده است. آبشار کشیت که در تمام طول سال جاری ست به محوطه‌ای به وسعت 600 مترمربع سرازیر می‌شود و باعث پیدایش حوضچه‌ای طبیعی شده است. بومیان منطقه این حوضچه را دریا می‌نامند و گردشگران نیز می‌توانند در آن آب تنی هیجان‌انگیزی را تجربه کنند. این جاذبه طبیعی تنها آبشار حاشیه لوت و از شگفتی‌های روستای کشیت است که خود بافتی تاریخی، قدمتی کهن و قلعه‌ای قدیمی دارد. جالب است بدانید تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد که روستای کشیت و آبشارش شبیه به یک درخت و ریشه هستند. با ما همراه بمانید تا در ادامه با این طبیعت بهشت‌گونه بیشتر آشنا شوید.

کلوت‌‌های شهداد از لحاظ شکل ناهمواری و شرایط پیدایش، پدیده‌ای بی‌نظیر در دنیا به شمار می‌روند و هنوز اصول و خواص پیدایش آن‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. این کلوت‌ها که از شمال به جنوب کشیده شده‌اند، حدود ۱۴۵ کیلومتر طول دارند و  عرض آن‌ها از غرب به شرق به ۷۰ کیلومتر می‌رسد.

این سازه‌های طبیعی در موازات تل ماسه‌های بزرگ شرق دشت لوت واقع شده‌اند؛ دشتی که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو به چشم می‌خورد. در نزدیکی کلوت‎‌های شهداد و در دل دشت لوت، تمدنی با قدمت بیش از 6 هزار سال کشف شده است. کارشناسان آثار بسیاری از جمله سفال، مجسمه و زیوآلات و قدیمی ‌ترین درفش جهان با نام «درفش شهداد» را از همین منطقه به دست آورده‌اند. این منطقه هم از نظر طبیعی پدیده‌ای منحصربه‌فرد است و هم از نظر تاریخی اهمیت فراوانی دارد.

در 38 کیلومتری شمال‌شرقی شهربابک استان کرمان، روستایی زیبا و تماشایی درهای خود را به روی گردشگران داخلی و خارجی گشوده و دل از آن‌ها برده است؛ روستایی با معماری صخره‌ای و مردمانی مهربان و مهمان‌نواز که میمند نام دارد. نامی که با مرور فهرست میراث جهانی یونسکو در ایران، به چشمتان می‌خورد و ردای غرور را بر تنتان می‌نشاند.

هر چند نمونه‌های معماری صخره‌ای در دیگر کشورها نیز دیده می‌شود؛ اما هیچ کدام به پای میمند نمی‌رسند و جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و گردشگری این روستا را ندارند. مهم‌ترین شاخصه میمند جریان زندگی در آن است؛ اگر این روستا را با مواردی چون دهکده کاپادوکیه (Cappadocia) در ترکیه مقایسه کنیم مسکونی بودن خانه‌ها به خوبی خودش را نشان می‌دهد؛ ویژگی خاصی که در کمتر روستای صخره‌ای دیگری از این نوع به چشم می‌خورد. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۲۲۴۰ متر است و وسعت آن به ۴۲۰ کیلومتر مربع می‌رسد.

استان کرمان، دیار کریمان، دیدنی‌ها و جاذبه‌های بسیاری را در خود جای داده است. از کویر لوت و کلوت‌های شهداد تا باغ شاهزاده و بازار تاریخی آن. در این میان جاذبه‌های تاریخی‌اندا که کمتر بین مردم شناخته شده‌اند؛ از جمله آن‌ها می‌توان به باغ و عمارت فتح آباد در شهر کرمان اشاره کرد که با نام صاحب قدیمی آن به نام باغ بیگلر بیگی نیز شناخته می‌شود. سوار بر قطار کرمان که باشید می‌توانید در گذر از دشت‌ها این بنای تاریخی را از داخل واگن مشاهده کنید که به مانند نگینی در میان کویر می‌درخشد.

قدمت این مجموعه به دوره قاجار باز می گردد و در سالهای اخیر مرمت شده است. باغ فتح آباد کرمان امروزه به‌عنوان یکی از جاذبه‌های برتر گردشگری کرمان شناخته می‌شود به طوری که در عید سال 1396 پربازدیدترین جاذبه کرمان لقب گرفت. زمانی که به بازدید این مجموعه می‌روید توجه داشته باشید که حتما هم روز و هم شب آن را تجربه کنید. 

این اثر تاریخی و گران بها در تاریخ دوازدهم بهمن ماه سال 1381 با شماره ثبت 7284 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. 

در میان آثار متعدد، کهن و با ارزش استان کرمان، ارگ رایِن در شهر کویری رایِن اهمیت بسیاری دارد و با شکوه و صلابت خاصی در میان کویر قد علم کرده است. گفته می‌شود ارگ تاریخی راین با بیش از 22 هزار مترمربع مساحت و 44 هزار مترمربع حریمِ بنا، دومین سازه بزرگ خشتی جهان بعد از ارگ بم محسوب می‌شود. سازه‌ای تماشایی که در جنوب‌غربی شهر امروزی راین و بر بالای تپه‌ای در دامنه کوه هزار واقع شده و از شهر و مردمان آن نگهبانی می‌کند و قدمت آن به پیش از اسلام و دوران ساسانیان باز می‌گردد.

قلعه راین شباهت‌های بسیاری با ارگ بم، از نظر معماری، ظاهر و مصالح به کار رفته دارد و مساحت آن یک چهارم ارگ بم است. قلعه یا همان ارگ راین پس از تخریب ارگ بم بر اثر زلزله، توجه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده است و همه سال افراد بسیاری از آن دیدن می‌کنند. باید بدانید که امروزه سازمان میراث فرهنگی استان کرمان مسئولیت و مالکیت این ارگ را برعهده دارد.

شهر ماهان به دلیل وجود باغ شاهزاده در آن شهرت بسیاری دارد؛ اما همه زیبایی‌هایش به همین اثر ختم نمی‌شود. در گوشه‌ای از شهر، گنبدی فیروزه‌ای خودنمایی می‌کند که به آرامگاه شاه نعمت الله ولی تعلق دارد؛ انسانی بزرگ که نامش در تاریخ ایران می‌درخشد. بنایی که نه تنها یکی از بزرگان را در آغوش کشیده بلکه از نظر معماری هم قابل توجه است. نام این بنا از تاریخ 15 دی 1310 با شماره 132 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

آرامگاه‌های بسیاری در سراسر ایران قرار دارند که هر یک دارای حال‌وهوایی خاص‌اند. بسیاری آرامگاه شاه نعمت الله ولی را مکانی برای کسب آرامش و دور شدن از دغدغه‌ها می‌دانند. مشتاقان سلسله عرفان نعمت‌اللهی از سراسر جهان رنج سفر را به جان می‌خرند و خودشان را به این مکان می‌رسانند تا مراسم خاص خود را انجام دهند. 

به‌سمت کرمان می‌رویم تا از دره‌ای بی‌نظیر در رفسنجان دیدن کنیم؛ دره یا تنگه راگه در جنوب‌شرقی رفسنجان و شمال‌غربی استان کرمان قرار دارد و طی یک اکتشاف معدنی در منطقه حفاظت شده بیدوییه نمایان شد. این دره با 20 کیلومتر طول، 180 متر عرض و 70 متر عمق، عنوان سومین ژئوپارک ایران را بعد از ژئوپارک قشم و ارس دارد. 

دره راگه رفسنجان به بیست هزار سال پیش و دوران چهارم زمین‌شناسی تعلق دارد و همچنین لانه عقاب‌ها و زیستگاه حیواناتی مانند کبک و دراج است. تنگه رتیل در کویر لوت، کال جنی طبس، غار دره زینگان در ایلام از جاذبه‌هایی است که تا حدودی به این دره شباهت دارند. تنگه راگه دامنه‌هایی پرشیب و گاهی دیواره‌های عمودی دارد و رسیدن به آن نسبت به سایر مناطق مشابه آسان‌تر است. فراموش نکنید در روزهای خنک و با لوازم ضروری عازم این دره شوید و حتما از راهنما کمک بگیرید. دره راگه از سال 1392 در فهرست ملی میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است.

بازار بزرگ کرمان، بازاری تاریخی است که از میدان ارگ آغاز می‌شود و تا خیابان میرزارضای کرمانی امتداد می‌یابد. در واقع این بازار، خط مستقیمی است که در گذشته در دو سوی آن، دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد قرار داشت.

بازار کرمان را به‌عنوان بزرگ‌ترین راسته بازار ایران می‌شناسند که با ورود به آن، هم سفری در تاریخ 600 ساله را تجربه می‌کنید، هم در فضایی بومی و جذاب شهر قرار می‌گیرید و هم فرصت خرید کالاها از جمله سوغات و صنایع دستی باکیفیت را دارید.

در هر بخش از این بازار جلوه ای متفاوت از هنر و معماری ایرانی اسلامی را می‌بینید و با فضایی متفاوت روبه‌رو می‌شوید. اینجا یکی از مهم‌ترین مراکز تاریخی و تجاری کرمان محسوب می‌شود و بیش از 60 درصد جاذبه‌های تاریخی شهر را می‌توانید در آن ببینید.

نام این اثر ارزشمند از تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ۳۸۵۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

در گذشته‌ای نه چندان دور، در میانه راه کرمان به بم و در مسیر جاده کهن ابریشم، بهترین مکان برای احداث یک باغ اشرافی به نظر می‌رسید؛ باغی که بعدها به نام باغ شاهزاده یا شازده شهرت یافت. امروز این باغ همچنان پابرجای مانده و شکوه و زیبایی خود را در قلب کویر به رخ هر رهگذری می‌کشد و همچون نگینی بر انگشتری سرزمین کویری کرمان می‌درخشد. خاک حاصلخیز، آفتاب کافی، وزش باد ملایم و دسترسی به آب از دلایلی بوده‌اند که تحقق چنین معجزه ای را امکان‌پذیر کرده و باعث شده‌اند تا معماران ایرانی چنین اثر بی‌بدیلی را خلق کنند. 

امروزه این باغ چشم‌نواز علاوه بر حفظ ارزش‌های تاریخی و معماری اش، به یک تفرجگاه تبدیل شده و امکاناتی همچون هتل و رستوران را در خود جای داده است. شهرت و محبوبیت این باغ به حدی است که بسیاری از مردم  ترجیح می‌دهند آغاز سال را در آن جشن بگیرند و شروعی متفاوت را رقم بزنند. گردشگران خارجی نیز در سفر به ایران از دیدن این شاهکار نمی‌گذرند و لحظاتی به یادماندنی را در این اثر جهانی ایران سپری می‌کنند.

این باغ نامش در تاریخ 14 آبان 1353 با شماره 1012 در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و با مطرح شدن آن در سطح جهانی در 30 تیرماه سال 1390 به همراه 11 باغ ایرانی دیگر، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شود. 

در شرق کرمان بنایی هشت ضلعی با گنبدی آجری توجه هر تازه واردی را به خود جلب می‌کند؛ سازه‌ای سنگی که نامش گنبد جبلیه است و با نام‌های گنبد گبری، گنبد زیگ و گنبد گنج هم شناخته می‌شود. این بنای سنگی از سال 1383، موزه سنگ کرمان را نیز در خود دارد و در فضای اطراف آن پارک جبلیه ایجاد شده است. از ویژگی‌های مهم این بنا، سنگی بودن آن است و احتمالا برای همین جبل‌ سنگی یا جبل‌ سنگ نیز خوانده می‌شود. مشخص نبودن تاریخچه و کاربری بنا نیز باعث شده تا آن را سازه‌ای مرموز بدانند که معلوم نیست به چه دلیلی و در چه زمانی سر از این محل درآورده است.

این اثر از از ۲۹ آذر۱۳۱۶ با شماره 296 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

در کوچه‌پس‌کوچه‌های شهر کرمان و در بازار این شهر می‌توانید به سراغ بنایی بروید که با عنوان حمام گنجعلی خان شناخته می‌شود و گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. این حمام یادگاری از دوره صفویه است و به واسطه معماری و تزیینات شهرت خاصی در میان مردم دارد. این حمام بخشی از مجموعه گنجعلی خان محسوب می‌شود که اماکن عمومی مختلفی را در خود دارد و زمانی نیازهای بسیاری از مردم را برطرف می‌کرده است.

گنجعلی خان نام مجموعه ای در مرکز قدیمی شهر کرمان است که توسط شخصی به همین نام و به سبک اصفهانی ساخته شده است. مساحت مجموعه گنجعلی خان به ۱۱۰۰۰ مترمربع می رسد و بناهایی همچون حمام، مسجد، کاروانسرا، آب‌ انبار و غیره در آن وجود دارد. این مجموعه در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۴۷ به شماره ۸۲۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

در بازار بزرگ کرمان، به سمت مجموعه گنجعلی‌خان می‌رویم و وارد بازار مسگری شمالی می‌شویم. درست روبه‌روی درِ حمام، موزه سکه را می‌بینیم؛ یکی از معتبرترین موزه‌های سکه ایران که در ضرابخانه‌ای تاریخی برپا شده است و به بازدیدکنندگانش فرصت آشنایی با سکه‌های تاریخی و چگونگی ساخت آن‌ها را می‌دهد. ساختمان موزه بیش از 400 سال قدمت دارد و ساخت آن به زمانی باز می‌گردد که حاکم کرمان در دوران صفویه، در حال ساخت مجموعه گنجعلی‌خان بود. در ادامه همراه ما باشید تا به درون این ساختمان زیبا برویم و گشتی در تاریخ داشته باشیم.

یکی از جاذبه‌های گردشگری کرمان که می‌تواند تجربه گشت‌وگذار در طبیعت را برای شما رقم بزند، پارک جنگلی باهنر است. این پارک جنگلی آب‌و‌هوای خوبی دارد و افراد زیادی برای پیک‌نیک و ورزش‌های جمعی به این مکان می‌آیند؛ سکوی اقامتی، آلاچیق، کباب‌پز، نمازخانه، پارکینگ، آب‌خوری، سرویس بهداشتی و دکه‌های فروش مواد غذایی و غیره از جمله امکانات رفاهی این پارک هستند. در پارک جنگلی باهنر امکانات خوبی برای تفریح کودکان هم فراهم آمده است که از جمله‌اش می‌توان به سرسره بادی، استخر توپ، تاب زنجیری، سرسره، تاب، آپولو، ماشین برقی و مونوریل اشاره کرد؛ و در نهایت باید ذکر کنیم پارک باهنر با امکانات ورزشی خود مانند وسایل تندرستی، زمین والیبال، زمین فوتبال، زمین بسکتبال و میز پینگ‌پنگ، شما را به رقابت دوستانه می‌طلبد و روزی پر از نشاط برای‌تان رقم می‌زند. همچنین وجود آکادمی مرکزی اسکیت کرمان و محوطه پینت‌بال می‌تواند رنگی از هیجان به گشت‌وگذار شما ببخشد.

باغ موزه دفاع مقدس کرمان جزو اولین و بزرگ‌ترین موزه‌های دفاع مقدس کشور است که در مرکز شهر کرمان و در نزدیکی میدان شهدا قرار دارد. ساختمان این موزه با الهام از معماری ایرانی و کرمانی و به کاربردن المان‌هایی از جنگ در 3 طبقه ساخته شده و طراحی آن بر عهده مهندس خان محمدی، يكی از استادان دانشگاه علم و صنعت تهران بوده است.

در این موزه آثار و اسنادی به‌جامانده از دوران جنگ را می‌بینید و وارد فضاهایی شبیه‌سازی شده قرار می‌گیرید تا حس و حال آن روزها را درک کنید. این موزه آثار را در دو بخش فضای باز و بسته به نمایش درآورده است و فضاهایی متفاوت را پیش‌روی تان قرار می‌دهد.

این مجموعه در 3 خرداد 1377 همزمان با سالروز آزادسازی خرمشهر و کنگره بزرگداشت 8000 شهید استان‌های کرمان و سیستان و بلوچستان مورد بهره‌برداری قرار گرفت.

یکی از جاذبه‌های شاخص شهر کرمان، موزه زرتشتیان است که به‌عنوان اولین و تنها موزه مردم‌شناسی زرتشتیان در دنیا شناخته می‌شود. ایده اولیه ساخت این موزه در سال ۱۳۶۲، توسط یک آموزگار زرتشتی در کرمان به نام مهران غيبی شکل گرفت و در نهایت در سال 1380 این موزه به روی عموم افتتاح شد.

از شاخص‌ترین اشیایی که در این موزه نگهداری می‌شوند می‌توان یک جلد کتاب دست‌نویس گاتاها با قدمت بیش از 200 سال و یک آتشدان دستی مربوط به سال ۱۲۰۷ را نام برد. همچنین فرتورهای (عکس‌های قدیمی) انجمن ناصری زرتشتیان کرمان و رفسنجان و فرتورهای افراد شناخته‌شده‌ای همچون ارباب کیخسرو شاهرخ، میرزا برزو آمیغی، کشور خانم و پوراندخت از دیگر دیدنی‌های این موزه شمرده می‌شوند. بخشی از این موزه هم به انواع آتشدان، روغن‌سوز، پیه‌سوز و چراغ لاله اختصاص پیدا کرده است. لباس‌های زنانه‌ای همچون مخنا، لچک، چارقد، کت، پیراهن و شلوار گلدوزی‌شده با دیرینگی ۵۰ تا ۱۵۰ سال از دیگر آثار شاخص این موزه به شمار می‌روند.

باغ موزه هرندی مجموعه‌ای متشکل از باغ و ساختمان قاجاری است که دو موزه سازهای سنتی و باستان‌شناسی را در خود دارد. این مجموعه دارای ویژگی‌های باغ ایرانی است و تلفیق زیبایی از عناصر ایرانی و خارجی معماری را به نمایش می‌گذارد.

این باغ به مدت 100 سال محل استراحت و اتراق افرادی بود که در پی ماموریت‌های مملکتی به کرمان می‌آمدند و مدتی به‌عنوان ساختمان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کرمان مورد استفاده قرار می‌گرفت. حالا باغ موزه هرندی، یکی از جاذبه های مهم شهر کرمان است که بازدیدکنندگان را به سوی خود می‌کشاند.