بازار بزرگ کرمان | راهنمای گردش و خرید

برای آشنایی با یکی دیگر از بازارهای تاریخی ایران، سری به بازار بزرگ کرمان می زنیم؛ بازاری که یکی از جاذبه های مهم شهر به حساب می آید و دنیایی جذاب را در خود جای داده است. با هم به بخش های مختلف بازار کرمان می رویم، نگاهی به تاریخچه بازار کرمان داریم و راه های دسترسی به آن را برای تان می گوییم. با ما همراه باشید.

نکته

این مطلب صرفا به بعد گردشگری و خرید و  اهمیت جاذبه های بازار کرمان می پردازد و نگاه تخصصی معماری و تاریخی به این بازار ندارد.

چرا بازار بزرگ کرمان؟

• به عنوان طولانی ترین راسته بازار ایران شناخته می شود.
• از معروف ترین به حساب می آید.
• هر بخش از آن در زمان یکی از فرمانروایان شهر احداث شده و ویژگی های خاصی را از هر دوره در خود جای داده است.
• برخی از ویژگی های بازار کرمان در میان بازارهای ایران منحصر به فرد است؛ مانند وجود بلندترین بادگیر کرمان در بازار که شهرت جهانی دارد و می توانید از آن بازدید کنید.
• محل خوبی برای خرید سوغات و صنایع دستی کرمان است.
• از معروف ترین جاذبه های کرمان و یکی از مهم ترین مراکز تاریخی و تجاری شهر است و گفته می شود بیش از ۶۰ درصد آثار تاریخی این شهر را در خود دارد.
• یکی از بخش های این بازار به دایره المعارف کاشی معقلی مشهور است و تزییناتی دیدنی دارد. 

آشنایی با بازار بزرگ کرمان

بازار بزرگ کرمان، بازاری تاریخی است که از میدان ارگ آغاز می شود و تا خیابان میرزارضای کرمانی امتداد می یابد. در واقع این بازار، خط مستقیمی است که در گذشته در دو سوی آن، دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد قرار داشت.

بازار کرمان را به عنوان بزرگترین راسته بازار ایران می شناسند که با ورود به آن، هم سفری در تاریخ 600 ساله را تجربه می کنید، هم در فضایی بومی و جذاب شهر قرار می گیرید و هم فرصت خرید کالاها از جمله سوغات و صنایع دستی باکیفیت را دارید. 

بیشترین بخش بازار از قرن هشتم هجری به بعد و در زمان فرمانروایان مختلف ساخته شده است. در هر بخش از این بازار جلوه ای متفاوت از هنر و معماری ایرانی اسلامی را می بینید و با فضایی متفاوت رو به رو می شوید. اینجا یکی از مهم ترین مراکز تاریخی و تجاری کرمان محسوب می شود و بیش از 60 درصد جاذبه های تاریخی شهر را می توانید در آن ببینید. 

بد نیست بدانید که نام این اثر ارزشمند به خاطر همین ویژگی های منحصر به فرد معماری، از تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ۳۸۵۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.

معماری بازار کرمان

بازار بزرگ کرمان هم مانند هر بازار تاریخی و مهم دیگری، قسمت های مختلفی دارد که هر یک بر اساس شغل کسبه یا نوع معماری و ... تعریف می شوند. پیش از آنکه وارد این بحث شویم و قسمت های مهم بازار کرمان را برای تان شرح دهیم، بد نیست به صورت کلی نگاهی گذرا به ساختار بازارهای سنتی ایرانی داشته باشیم. به طور کلی عناصر اصلی ساختاری بازار عبارتند از:

• راسته یا گذرگاه اصلی و فرعی بازار که مسیری طولانی است و در دو طرف آن دکان ها قرار گرفته اند. 
• سرا که یک حیاط میانی با حجره های به هم پیوسته در دور تا دور آن است. سراها در تعداد طبقات، نوع ایوان، رواق و راهروها با هم متفاوت هستند.
• تیمچه که فضاهای سر پوشیده و کوچکی برای عرضه یک نوع کالای خاص هستند و تزیینات چشمگیری نسبت به سایر بخش های بازار در آنها دیده می شود.
• چارسوق یا چهارسو که به محل تقاطع دو راسته اصلی گفته می شود و معماری متفاوت و تزیینات داخلی مفصلی دارد.

راسته های بازار کرمان

در اینجا شما را با راسته های اصلی و محل قرارگیری آنها آشنا می کنیم و در ادامه بخش ها و بازارهایی را نام می بریم که در دل این راسته ها قرار دارند:

• راسته جنوبی

راسته جنوبی که عنوان قدیمی‌ ترین و مهم ترین راسته بازار کرمان را دارد، از دروازه جنوبی شهر (دروازه رق‌ آباد یا ریگ‌ آباد) آغاز می شود و تا چهارسوق در مرکز بازار ادامه می یابد. در گذشته، کاروان هایی که از جنوب به کرمان وارد می شدند و کاروان‌ هایی که از شمال (خراسان) به سوی جنوب می رفتند، باید از این بازار و دروازه آن می گذشتند.

• راسته شمالی

آنچه به عنوان راسته شمالی می شناسیم از شمال غربی به جنوب شرقی امتداد دارد و دومین راسته مهم و اصلی بازار کرمان است. این راسته از دروازه شمالی شهر (دروازه خراسان) در خیابان ابوحامد تا چهارسوق بازار ادامه دارد و از آنجا با عنوان راسته جنوبی امتداد پیدا می کند.

• راسته غربی و شرقی

این راسته 3 کیلومتر طول دارد و می توان 2 بخش برای آن در نظر گرفت. بخش غربی از میدان ارگ تا چهارسوق امتداد دارد و بخش شرقی از خیابان میرزارضا کرمانی تا چهارسوق را دربر می گیرد. راسته غربی-شرقی از رونق کمتری نسبت به راسته شمالی و جنوبی برخوردار است.

بنابراین دو راسته اصلی شمالی-جنوبی و شرقی-غربی در بازار کرمان قرار دارد که در محل چهارسوق همدیگر را به صورت دو خیابان متقاطع، قطع می کنند. چهارسوق در اینجا مانند یک چهارراه است.

در بازار کرمان، برخی قسمت ها همچون بازار وکیل، بازار اختیاری، بازار گنجعلی خان و … قسمتی از راسته بازار به شمار می آیند. بخش هایی مانند بازار قلعه و بازار سردار و … به دو شکل ایجاد شده اند: راسته هایی که راسته اصلی را قطع می کنندیا تیمچه هایی که به بازار بزرگ راه دارند.

راهنمای بازدید از بازار بزرگ کرمان

بازار بزرگ کرمان، ورودی های متعددی دارد و از مسیر های مختلفی می توانید از آن دیدن کنید. در اینجا دو مسیر پیشنهادی را به شما ارائه می کنیم که بیشتر دیدنی های بازار را در بر می گیرد و در واقع پیشنهاد ما به شما برای بازدید از این جاذبه مهم کرمان است. 

• نکته 1: این مسیرها را می توانید بالعکس هم طی کنید.
• نکته 2: می توانید هر یک از دیدنی های این مسیرها را حذف کنید.
• نکته 3: مجموعه گنجعلی خان مهم ترین بخش بازار کرمان است.

بازدید از غرب تا شرق بازار

ورود: برای ورود به بازار کرمان، به میدان ارگ می رویم. در اینجا دهانه بزرگی ما را به داخل بازار هدایت می کند.

آغاز مسیر: اولین مکان، بازار نقارخانه است و در ادامه آن بازار سراجی قرار دارد:

1- بازار نقاره خانه

بازار نقاره خانه در ابتدای غربی بازار کرمان است و سقف و سردری بزرگ، بلند و مزین به کاشی‌ کاری دارد. چند اتاق در بالای این بازار به چشم می خورد که در گذشته به هنگام غروب آفتاب برای اعلام تعطیلی بازار، روی آن نقاره می زدند.

2- بازار سراجی

در امتداد بازار نقاره خانه به بازار سراجی می رسیم. سراج به معنای زین فروش و زین ساز است و در گذشته سراج ها و چمدان سازها در این بازار فعالیت می کردند.

ادامه مسیر: در ادامه راه به چهارسوق گنجعلی خان می رسیم که یکی از زیباترین و بزرگترین شاهکارهای این بازار است و نشان می دهد که به مجموعه گنجعلی خان رسیده اید؛ از مهم ترین مجموعه های تاریخی کرمان که بهتر است برای بازدید از بخش های آن توقف کنید:

3- مجموعه گنجعلی خان

مجموعه گنجعلی خان دیدنی ترین بخش بازار کرمان است که قدمت آن به دوران صفوی باز می گردد و از تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۴۷ با شماره 829 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. گنجعلی بیک ملقب به گنجعلی خان یکی از حاکمان کرمان در زمان شاه عباس صفوی بود که این مجموعه یادگاری از اوست. مساحت این مجموعه به 1100 مترمربع می رسد و بخش های مختلف آن عبارتند از:

• میدان گنجعلی خان که از نظر کارکرد شباهت زیادی به میدان امیرچخماق یزد و میدان نقش جهان اصفهان دارد.
• حمام گنجعلی خان که موزه مردم شناسی شهر در آن برپاست.
• ضرابخانه که از سال ۱۳۷۰ به عنوان موزه سکه فعالیت می کند و به نمایش سکه ها و اسکناس ها اختصاص یافته است.
• مدرسه و کاروانسرای گنجعلی خان که بر اساس منابع تاریخی، آغا محمدخان قاجار این مکان را تخریب کرده و در حال حاضر دانشکده هنر در آن دایر است.
• آب انبار علیمردان خان که به نام پسر گنجعلی خان است و در غرب میدان قرار دارد.
• مسجد گنجعلی خان که در شمال شرقی میدان و در کنار کاروانسراست و دیگر نمازی در آن برگزار نمی شود و مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.
• بازار گنجعلی خان که نمونه ای عالی از معماری در دوره صفوی به شمار می رود. 
• چهارسوق گنجعلی خان که گچبری و نقاشی های رنگ روغن 400 ساله از شهروندان آن دوران دارد و به خاطر این نقاشی ها مشهور است. این بخش در دوران شاه عباس کبیر توسط استاد سلطان محمد معمار یزدی و 17 نفر کارگر ماهر ساخته شد و شکل گیری آن حدود 20 سال به طول انجامید. 
• بازار مسگری کرمان که موزه ضرابخانه و آب انبار علیمردان خان در آن قرار دارد. 

کارناوال در مطلبی جداگانه به طور مفصل به معرفی مجموعه گنجعلی خان خواهد پرداخت. 

ادامه مسیر: پس از گذر از انتهای بازار گنجعلی خان، وارد بازار اختیاری می شویم و با ادامه مسیر به ابتدای بازار وکیل می رسیم. اینجا آغاز ورود ما به مجموعه وکیل است که یکی دیگر از مجموعه های مهم بازار کرمان به شمار می آید.

4- مجموعه وکیل

مجموعه وکیل، حدود 8000 مترمربع وسعت دارد و به دستور محمد اسماعیل خان وکیل الملک، حاکم کرمان در ۱۲۸۲ ه. ق و پسرش مرتضی قلی خان وکیل ثانی و نوادگانش ساخته شده است. نام این مجموعه از تاریخ ۱۲ آبان ۱۳۵۳ با شماره 1011 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد و بخش های زیر را در بر می گیرد:

• بازار وکیل که مدرسه حیاتی را در خود دارد؛ جایی که امروزه موزه مشاغل و حرف کرمان قدیم در آن برپا شده است.
• حمام وکیل که به سبک معماری دوره زندیه و قاجاریه ساخته شد و امروزه از آن به عنوان چایخانه سنتی استفاده می شود. 
• کاروانسرای وکیل که 120 حجره در دو طبقه دارد و یکی از بزرگترین کاروانسراهای ایران به شمار می آید.
• مسجد وکیل که روبه‌روی کاروانسرای وکیل است و زمان ساخت آن به ۱۱۸۷ ه .ق باز می گردد.
• آب انبار وکیل که در کنار کاروانسرای وکیل قرار دارد.

کارناوال در مطلبی جداگانه به طور مفصل به معرفی مجموعه وکیل خواهد پرداخت.

ادامه مسیر: در بخش مجموعه وکیل موزه ای متفاوت نیز وجود دارد که در مدرسه حیاتی برپا شده است:

5- اکونو موزه بانو بی بی جان حیاتی

در کنار بناهای مجموعه وکیل بنای مدرسه حیاتی کرمانی قرار دارد که در سال 1267 خورشیدی به عنوان شعبه بانک شاهنشاهی ایران و انگلیس ساخته شد و در سال 1320 خورشیدی به دبستان دخترانه نمره 3 کرمان اختصاص یافت. نام این مدرسه را به احترام بانو بی بی جان حیاتی کرمانی، شاعر و ادیب سرشناس کرمان به نام مدرسه حیاتی کرمانی نامگذاری کردند. این مکان از سال 1356 بلا استفاده ماند و در پاییز سال 1385 در فهرست آثار ملی قرار گرفت. در زمستان 94 بود که این مکان به عنوان موزه گشایش یافت. در این موزه می توانید با هنرها و سنت های بومی و فرآیند تولید، تولیدکنندگان و آدابی که پیرامون آثار هنری بومی وجود دارد آشنا شوید. به عنوان مثال در این موزه فرصت دیدار با آخرین نفر از نسل شالبافان سنتی کرمان و شنیدن لهجه‌ شیرین و قصه‌هایش را دارید.

ادامه مسیر: از انتهای بازار وکیل، بخشی از بازار سردار را می بینیم و وارد دایره المعارف کاشی کاری معقلی می شویم:

6- بازار سردار | دايره المعارف كاشی‌كاری معقلی

بازار سردار، از سه راسته بازار یا بازارچه متقاطع تشکیل شده است که بیشتر به فروش لباس و پارچه اختصاص دارند و در میان این سه راسته، سرای سردار دیده می شود. تزیینات هر يک از گنبدهای اين بازار طرحی متفاوت با دیگر گنبدها دارند که با کاشی معقلی اجرا شده اند. به خاطر همین تزیینات است که بازار سردار را دايره المعارف كاشی‌ كاری معقلی می دانند. در این نوع کاشی کاری، کاشی های بسیار کوچک را کنار هم قرار می دهند تا طرح مورد نظر ایجاد شود.

ادامه مسیر: پس از بازار سردار، وارد بازار مظفری می شویم که دروازه ورود ما به مجموعه مظفری است:

7- مجموعه مظفری

مجموعه مظفری، مجموعه ای متعلق به مبارزالدین محمد بن مظفر، بنیانگذار آل مظفر است که پس از برافتادن دولت ایلخانان مغول، دولتی ایرانی را در تمام ایران بزرگ به جز خراسان ایجاد کرد. از بخش های این مجموعه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بازار مظفری که ساخت آن به سال 750 هجری قمری بازمی گردد و مغازه های میوه فروشی، آجیل فروشی، عطاری، لباس فروشی و خرازی در این بازار قرار دارند.
• مسجد جامع کرمان که به مسجد جامع مظفری نیز شهرت دارد و از جمله مساجد چهار ایوانی است. کاشی‌کاری معرق محراب و سردر شرقی این مسجد از ارزشمندترین بخش های آن هستند.
• بازار قدمگاه که بیشتر خرید و فروش‌ های خرد و دستفروشی به ویژه در ساعات پایانی روز در آن انجام می شود. 
• صفه عزاخانه کرمان که در سال ۷۴۱ هجری قمری ساخته شده و محل برگزاری عزاداری های ایام محرم و صفر است. چادر عزاداری صفه عزاخانه 50 سال قدمت و حدود 1000 مترمربع وسعت دارد و بزرگترین چادر عزاداری در کرمان محسوب می شود.

کارناوال در مطلبی جداگانه به طور مفصل به معرفی مجموعه مظفری خواهد پرداخت.

پایان مسیر: با گذر از بازار وکیل به خیابان میرزارضای کرمانی می رسیم که انتهای شرقی بازار کرمان است.

بازدید از شمال به جنوب

ورود: برای ورود از منتهی الیه شمالی بازار کرمان به خیابان ابوحامد یا خیابان گنبد سبز، و محلی موسوم به خیابان بازار عزیز می رویم.

آغاز مسیر: بازار عزیز، آغاز بخش شمالی بازار بزرگ کرمان است که با احداث خیابان شریعتی از بافت اصلی بازار جدا شده و با داشتن مغازه های ناهماهنگ، اصالت گذشته را ندارد. پیشنهاد ما این است که به سرعت از آن بگذرید یا بازدید خود را از خیابان شریعتی آغاز کنید. از خیابان شریعتی با ورود به بازار آهنگرها یا بازار حاج آقا علی، قدم به مجموعه حاج آقا علی می گذاریم:

1- مجموعه حاج­ آقا­ علی

مجموعه بناهایی به جا مانده از اواخر قرن سیزدهم هجری قمری و ساخته حاج­ آقا­ علی، مشهور به زعیم ا… تاجر رفسنجانی است و بخش های زیر را دارد:

• بازار حاج آقا علی که از خیابان شریعتی تا راسته بازار کفاش­ ها به صورت شمالی جنوبی ادامه دارد و ظروف مسی و ابزارآلات و طلا فروشی ها به وفور در آن پیدا می شود. مدرسه معصومیه، کاروانسرا، آب‌ انبار و مسجد چهلستون در این بازار قابل دسترسی هستند.
• کاروانسرای حاج آقا علی که دارای 38 حجره در دو طبقه است و از تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ۳۸۶۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
• مسجد حاج آقا علی که به سبک مسجد چهلستون شیراز ساخته شده است و به مسجد چهلستون هم شهرت دارد.
• آب انبار حاج آقا علی که یکی از بزرگترین و معتبرترین آب انبارهای شهر کرمان است.

ادامه مسیر: در ادامه وارد بازار کفاش ها می شویم و بعد از این قسمت، مجموعه و بازار زیبای ابراهیم‌خان را می بینیم که شکوه و اعتبار راسته شمالی محسوب می شود:

2- مجموعه ابراهیم خان

مجموعه ابراهیم خان، نام مجموعه ای 4500 مترمربعی است که ابراهیم خان ظهیرالدوله حاکم کرمان در زمان فتحعلی‌شاه قاجار آن را بنیان نهاد. این مجموعه شامل بخش های زیر است:

• بازار ابراهیم خان که با نام های قیصریه یا بازار زرگرها یا قیصریه زرگری هم شناخته می شود و بیش از ۹۰ درصد آن‌ها به زرگری و طلافروشی مشغولند. 
• مدرسه ابراهیم خان که یکی از زیباترین بناهای دوره قاجار در کرمان است. بادگیر این بنا 16 متر ارتفاع دارد و بلندترین بادگیر کرمان محسوب می شود.
• حمام ابراهیم خان که تزیینات زیبا و خاص در سقف رختکن از جذابیت هایش به شمار می رود.
• آب انبار ابراهیم خان که در گذشته یکی از آب انبارهای معتبر شهر کرمان به شمار می آمد.

کارناوال در مطلبی جداگانه به طور مفصل به معرفی مجموعه ابراهیم خان خواهد پرداخت.

ادامه مسیر: در ادامه بازار زرگری را می بینیم و پس از آن بازار کلاه مالی قرار دارد. (در حرفه کلاه مالی از پشم و کرک، کلاه نمدی می سازند که امروزه از رونق افتاده است.) بازار کلاه مالی به بازار گنجعلی خان می رسد و از آنجا می توان به چهارسوق و بازدید از مجموعه گنجعلی خان رفت:

نکته: به دلیل رعایت در ترتیب بازدید و جلوگیری از سردرگمی شما خواننده گرامی، مجموعه گنجعلی خان را در این مسیر بازدید، مجددا توضیح می دهیم. توجه داشته باشید که این مجموعه گنجعلی خان با مجموعه ای که در مسیر غرب به شرق توضیح دادیم تفاوتی ندارد.

3- مجموعه گنجعلی خان

مجموعه گنجعلی خان دیدنی ترین بخش بازار کرمان است که قدمت آن به دوران صفوی باز می گردد و از تاریخ ۲۶ اردیبهشت ۱۳۴۷ با شماره 829 در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد. گنجعلی بیک ملقب به گنجعلی خان یکی از حاکمان کرمان در زمان شاه عباس صفوی بود که این مجموعه یادگاری از اوست. مساحت این مجموعه به 1100 مترمربع می رسد و بخش های مختلف آن عبارتند از:

• میدان گنجعلی خان که از نظر کارکرد شباهت زیادی به میدان امیرچخماق یزد و میدان نقش جهان اصفهان دارد.
• حمام گنجعلی خان که موزه مردم شناسی شهر در آن برپاست.
• ضرابخانه که از سال ۱۳۷۰ به عنوان موزه فعالیت می کند و به نمایش سکه ها و اسکناس ها اختصاص یافته است.
• مدرسه و کاروانسرای گنجعلی خان که بر اساس منابع تاریخی، آغا محمدخان قاجار این مکان را تخریب کرده و در حال حاضر دانشکده هنر در آن دایر است.
• آب انبار علیمردان خان که همنام پسر گنجعلی خان است و در غرب میدان قرار دارد.
• مسجد گنجعلی خان که در شمال شرقی میدان و در کنار کاروانسراست و دیگر نمازی در آن برگزار نمی شود و مورد بازدید گردشگران قرار می گیرد.
• بازار گنجعلی خان که نمونه ای عالی از معماری در دوره صفوی به شمار می رود.
• چهارسوق گنجعلی خان که گچبری و نقاشی های رنگ روغن 400 ساله از دیدنی های آن به شمار می روند و نمایشی از شهروندان آن دوران هستند. این بخش در دوران شاه عباس توسط استاد سلطان محمد معمار یزدی و 17 نفر کارگر ماهر ساخته شد و شکل گیری آن حدود 20 سال به طول انجامید. 
• بازار مسگری کرمان که موزه ضرابخانه و آب انبار مجموعه در آن قرار دارد. 

کارناوال در مطلبی جداگانه به طور مفصل به معرفی مجموعه گنجعلی خان خواهد پرداخت.

ادامه و پایان مسیر: از چهارسوق به بازار میدان قلعه وارد می شویم که تعدادی کاروانسرا از جمله کاروانسرای حاج مهدی، کاروانسرای هندو و کاروانسرای چهارسوق را در خود دارد و به خیابان امام می رسد. در آن سوی خیابان امام، بازار قلعه محمود و مرکز پارچه فروشی هاست که تا خیابان مطهری امتداد دارد و جنوبی ترین بخش بازار محسوب می شود.

نکته: از خیابان شریعتی می توان وارد بازار قدمگاه نیز شد که بخشی از مجموعه مظفری است (در مسیر غرب به شرق در مورد این مجموعه بخوانید) و در نهایت به بازار مظفری می رسد که از آنجا به بازار گنجعلی خان راه دارد.

کالاهای مهم بازار کرمان

این بازار از دیرباز محل تجارت پارچه، صنایع دستی و ظروف مسی بوده است. بازار کرمان به عنوان مهم ترین پخش‌کننده‌ ادویه‌ در جنوب شرق ایران شناخته می شود و از زیره معروف کرمان گرفته تا کاری هندوستان را می توانید در این بازار بیابید. وجود معدن مس سرچشمه در 50 کیلومتری رفسنجان هم باعث شده تا راسته‌ مسگرهای بازار کرمان شهرت خاصی داشته باشد. سوغات و شیرینی های خاص کرمان مانند کلمپه نیز در این بازار به وفور یافت می شود و بازار عطاران آن نیز به دلیل عرضه داروهای گیاهی و عرقیجات باکیفیت مشهور است.

امکانات بازار بزرگ کرمان

• مسجد
• سرویس بهداشتی
• رستوران و کافه
• قهوه خانه و سفره خانه
• پارکینگ

سخن آخر

تا به حال تجربه بازدید از بازار کرمان را داشته اید؟

نظرتان در مورد این بازار، کالاها و معماری آن چیست؟

به نظر شما کدام بخش از این بازار از همه جذاب تر است؟

آیا واقعا بیشتر جاذبه های تاریخی شهر در این بازار قابل بازدید هستند؟

آیا نگهداری درستی در مورد این اثر ارزشمند صورت می گیرد؟

دیدگاه های تان را با ما در میان بگذارید.

شما می توانید با عضویت در سایت کارناوال، تصاویر و نوشته های تان را در مورد سفر با دیگر دوستان به اشتراک بگذارید و آنها را در لحظات شیرین گشت و گذارتان شریک کنید:

ورود به صفحه کارناوالی شـــــــــــــو