سوغات و صنایع دستی قزوین

در این مطلب به معرفی سوغات و صنایع دستی قزوین می‌پردازیم. به دنیای شیرینی های قزوین سر می‌زنیم که سوغاتی‌های خوشمزه این دیار به شمار می‌روند و بعد از آن مروری بر صنایع دستی قزوین داریم.

سوغات خوراکی قزوین

شیرینی های قزوین

شیرینی‌های قزوین متداول‌ترین و مهم‌ترین سوغاتی‌های این دیار هستند که انواع بسیاری دارند:

نان چای: نوعی شیرینی خشک که از آرد، شکر، تخم مرغ، ماست و کره درست می‌شود و رویش را با کنجد و پسته تزیین می‌کنند.

باقلوای قزوین: شاید همه باقلوا را سوغات تبریز بدانند اما نوع قزوینی آن هم وجود دارد. شیرینی خوشمزه و پرطرفداری که از آرد، شربت قوام آمده، زعفران، گلاب، زرده‌ تخم‌مرغ، شیر، پسته، بادام، خاک قند و پودر هل و در انواع باقلوای گل یا پیچ و باقلوای سه رنگ درست می‌شود.

قطاب قزوین: قطاب به عنوان یکی از سوغاتی های یزد شناخته می‌شود اما در قزوین می‌توانید نوع متفاوتی از آن را بیابید. این شیرینی در قزوین با ماست، تخم مرغ، کره، شکر، آرد، بیکینگ پودر، بادام، هل و دارچین تهیه می‌شود و از پودر پسته برای تزیین آن استفاده می‌کنند. 

نان برنجی قزوین: این شیرینی در شهرهای مختلف با تفاوت‌های جزیی در دستور طبخ، تهیه می‌شود. آرد برنج، پودر قند، روغن جامد، تخم مرغ، پودر هل و گلاب مواد مورد نیاز برای تهیه این شیرینی هستند.

نان چرخی: این شیرینی با مواد اولیه‌ای مشابه نان چای درست می‌شود. خمیر این شیرینی را با چرخ دستی مخصوص، چرخ می‌کنند تا شکل خاصی بگیرد و روی آن را با پودر پسته یا خُرفه تزیین می‌کنند.

نان قندی: آرد، پودر شکر، روغن جامد، پودر هل، بکینگ پودر مواد اولیه این شیرینی هستند. 

پادرازی: نوعی شیرینی در سه رنگ است که با استفاده از پودر قند، روغن، تخم مرغ، آرد گندم، آرد برنج، آرد نخودچی، شیر،  پودر زنجبیل، وانیل، زعفران و کنجد تهیه می‌شود.

شیرینی بادامی: این شیرینی را با نام قرابیه قزوین هم می‌شناسند و پودر بادام، پودر پسته، پودر قند، آرد، پودر هل و روغن مواد اولیه آن هستند. مهارت سنتی پخت قرابیه قزوین در فهرست میراث ناملموس کشور، ثبت شده است.

شیرینی نخودی: نون نخودی یا شیرینی نخودی مخصوص قزوین از آرد نخود، روغن، پودر قند، آرد، پودر هل، زرده تخم مرغ تهیه می‌شود.

شیرینی اتابکی یا ولیعهدی: این شیرینی را معمولا به دو رنگ کرم و قهوه ای درست می‌کنند و آرد نول و آرد برنج، پودر قند، روغن جامد، پودر هل و تخم‌مرغ مواد اولیه آن هستند. 

شیرینی شربتی: کیک لطیف و خوش طعمی است که به صورت لوزی شکل برش داده می‌شود و با پسته و نارگیل روی آن را تزیین می‌کنند. مواد تشکیل‌دهنده این نوع کیک یا شیرینی عبارت است از آرد، شکر، ماست، هل، روغن، تخم مرغ.

نان سنتی اَگِردَک: از نان‌های شیرین و سنتی قزوین که با آرد، تخم مرغ، شیر،شکر، دارچین، زردچوبه تهیه می‌شود. 

شیرینی نارگیلی: این شیرینی خوشمزه را همه می‌شناسیم؛ اما در قزوین محبوبیت و شهرت خاصی دارد.

میوه و خشکبار

زغال اخته روستای هیر، انار سنگان و انگور تاکستان و سیب و زردآلو از مرغوب‌ترین و مشهورترین میوه‌هایی هستند که در فصل‌های مختلف می‌توانید در قزوین تهیه کنید. گردو بادام، فندق، پسته، کشمش و ... نیز در این دیار شهرت خاصی دارند و به عنوان سوغات تهیه می‌شوند.

پنیر کوزه ای

این سوغات که نمونه‌اش را در کمتر جایی می‌بینید، پنیری است که در کوزه درست می‌شود و در طعم‌های ساده، سبزی معطر و زیره تهیه قابل تهیه است. این پنیر در کوزه و در زیر زمین به عمل می‌آید و طعم بی‌نظیری دارد.

صنایع دستی قزوین

چادرشب بافی

این هنر که نوعی نساجی سنتی است در روستاهای اطراف قزوین از جمله الموت رواج دارد. چادرشب را با پنبه و به صورت رنگی، ساده یا طرح‌های راه را ه و شطرنجی می‌بافند و انواع رومیزی، کوسن، روتختی، روکش مبل و … را از آن تهیه می‌کنند.

قالی بافی

قالی بافی در قزوین پیشینه زیادی دارد و در گذشته مردم زیادی به آن اشتغال داشتند. شاه‌ عباس‌ لچک ترنج‌، حاج‌خانمی‌، ظل‌ السطانی‌ از نقش هایی هستند که در قالی قزوین دیده می‌شود. در بازار فرش قزوین می‌توانید از فرش‌های زیبا و تابلو فرش‌ها دیدن کنید و آنها را بخرید.

گلیم بافی

این هنر بیشتر در منطقه الموت رواج دارد و نقوش آن ذهنی هستند. امروزه گلیم به جز اینکه یک زیرانداز است برای تزیین و دکور هم استفاده می‌شود.

جاجیم بافی

جاجیم به پارچه‌ای ضخیم و کم عرض گفته می‌شود که به عنوان زیرانداز مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربرد تزیینی نیز دارد. در استان قزوین این هنر در روستاهای گازرخان، اویرک و علی‌آباد و در بوئین زهرا ،دانسفهان و ضیاآباد رواج بیشتری دارد.

سرمه دوزی

سرمه‌دوزی، نوعی رودوزی تزیینی است که بر روی ترمه یا مخمل انجام می‌شود و درخشش خاصی به پارچه می‌دهد. اشیای مزین به سرمه دوزی و پارچه‌ها و لباس‌های سرمه‌دوزی شده از سوغات قزوین به شمار می‌روند.

نواربافی

در این هنر که با نام‌های پن‌بافی و کارت‌بافی هم شناخته می‌شود، نوارهایی شکل می‌گیرد. با استفاده از این نوارهای زیبا لباس، کروات، بند کفش و ... را تزیین می‌کنند. 

گلابتون دوزی

گلابتون‌دوزی به هنر تزیین پارچه با استفاده از سیم‌های بسیار نازک فلزی طلایی یا برنجی گفته می‌شود و انواع پارچه‌ها و وسایل گلابتون‌دوزی شده مثل کیف، کفش، کیف پول و ... از بازار قزوین قابل تهیه هستند.

نم نم دوزی

نم‌نم‌دوزی یا ملیله‌دوزی به هنر استفاده از ملیله، منجوق و مهره‌های رنگی برای تزیین پارچه گفته می‌شود. پارچه‌ها، لباس‌ها و یا وسایل دیگر مثل کیف پول، جای شانه، روتختی و ... را با این هنز مزین می‌کنند و به فروش می‌رسانند.

گیوه دوزی

گیوه پاپوشی اصیل است که همه به خوبی با آن آشنایی داریم. بد نیست بدانید که قزوین یکی از مراکز گیوه‌دوزی ایران به شمار می‌آید و در این استان، شهر تاکستان یکی از فعال‌ترین شهرها در این زمینه است. گیوه‌های قزوین با کفی چرمی یا پلاستیکی ساخته می‌شوند.

مشبک فلز

مشبک کاری فلز یکی از هنرهای متعلق به قزوین است که به نوعی قلم زنی بر روی فلز گفته می‌شود. با مشبک کاری، طرح هایی را روی فلز انداته و با اره مویی یا سمبازه تیز آن را در می‌آورند. در قزوین می‌توانید انواع آینه و شمعدان و ظروف مشبک کاری شده را پیدا کنید.

دیگر صنایع دستی قزوین

• نقاشی پشت شیشه
• خوشنویسی
• موج‌بافی
• نگارگری
• منبت
• سفالگری
• مسگری
• و ...

سخن آخر

به دنیای رنگارنگ و خوشمزه سوغات و صنایع دستی قزوین رفتیم و گشتی در آن زدیم.

آیا شما تا به حال به این دیار سفر کرده اید؟ کدام سوغاتی آن را بیشتر دوست دارید؟

آیا سوغاتی هست که در این فهرست نباشد؟

منتظر دیدگاه‌های تان هستیم.