معرفی شهر سنندج

در این مطلب کارناوال قصد دارد به معرفی شهر سنندج بپردازد و شما را با جاهای دیدنی این شهر زیبا اما کمترشناخته شده آشنا کند، شهری که در طول این سالها در کنار رشد و توسعه، بافت سنتی باارزش خود را نیز حفظ کرده است و جذابیت‌های فراوانی برای گردش و تفریح دارد. همراه مان باشید تا شهر سنندج این دومین شهر بزرگ کردنشین ایران را بهتر بشناسیم و با تاریخچه سنندج، برترین دیدنی‌های آن و بسیاری دیگر بیشتر آشنا شویم. 

چرا سفر به سنندج؟

• یکی از سرسبزترین شهرهای ایران است. 
• آب‌وهوای معتدل و مطبوعی در فصل‌های بهار و تابستان دارد و طبیعت کوهستانی آن، این شهر را به گزینه خوبی برای طبیعت‌گردی تبدیل کرده است. 
• بافت سنتی و تاریخی خود را در طول زمان به نسبت حفظ کرده است و بناهای متعدد تاریخی مانند حمام، مسجد، بازار و تکیه در آن به چشم می‌خورد.
• شهر خلاق موسیقی ایران است، به عنوان پایتخت دف نوازان کشور شناخته می‌شود و می‌توانید در مراسم مختلف مرتبط با موسیقی در این شهر شرکت کنید. 

اطلاعات کلی درباره سنندج

جغرافیا: سنندج در ارتفاع 1450 تا 1538 متری از سطح دریا قرار دارد و در میان منطقه کوهستانی زاگرس جای خوش کرده است. این شهر از سمت غرب به کوه آبیدر، از سمت شمال به کوه شیخ معروف و از سمت جنوب به کوه سراج الدین می‌رسد. سنندج یکی از سرسبزترین شهرهای ایران به حساب می‌آید و در شمال غرب کشور قرار دارد.

جمعیت: جمعیت سنندج بر اساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 1395، برابر با 412,767 نفر است. 

دین و مذهب: اغلب مردم سنندج مسلمان هستند و مذهب سنی (شافعی) دارند. البته تعداد اندکی از مردم این شهر به دین یهودیت اعتقاد دارند و تعدادی از اهالی سنندج نیز شیعه هستند. 

زبان: زبان غالب مردم سنندج، کردی اردلانی‌ست و تعدادی از مردم نیز به زبان گورانی صحبت می‌کنند.

نژاد: مردم سنندج از قومیت‌ و طایفه‌های مختلفی مانند اردلان‌، مردوخی‌، صادق‌وزیری، ناهید، کامکار، شیخ‌الاسلامی‌ و ... هستند. 

اقتصاد: صنعت و معدن، کشاورزی و دامپروری سه رکن اصلی اقتصاد شهر سنندج است. مجتمع پتروشیمی، صنایع نساجی و کفاشی، چرم‌سازی، تولیدات برق و الکترونیک، تولیدات کانی غیرفلزی، فرآورده های غذایی، معدن کوه روشه، معدن سنگ لاشه، مرمریت و معدن آهک از جمله مهمترین کارخانه‌ها، معادن و بخش‌های صنعتی این شهر هستند. بسیاری از تولیدات صنعتی و غیر‌صنعتی سنندج به خارج از ایران صادر می‌شوند و این شهر ظرفیت‌های بسیاری برای تبدیل شدن به یک قطب صنعتی در کشور را دارد؛ اما متاسفانه سرمایه‌گذاری‌های لازم در این زمینه در آن انجام نمی‌گیرد. گردشگری و صنایع‌دستی، بخش دیگری از چرخه اقتصادی این شهر است که این مورد نیز با سرمایه‌گذاری‌های عمده می‌تواند به نقطه قوت این شهر زیبا و کوهستانی بدل شود. 

اطلاعات گردشگری شهر سنندج

سنندج شهر خلاق موسیقی

در سال 98، شهر سنندج از سوی سازمان جهانی یونسکو به عنوان "شهر خلاق موسیقی" برگزیده شد. این موضوع به دلیل تنوع و غنای بالای موسیقی در این شهر است که به جزئی جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و زندگی مردم تبدیل شده و شما در مراسم و مناسبت‌های مختلف، از جشن‌ها و شادی‌ها گرفته تا عزاداری‌ها، مراسم مذهبی و گردهمایی‌ها، حتما شکلی از موسیقی را می‌بینید. اصیل‌ترین سازها در موسیقی کردی سرنا و دهل است و دف و تنبور نیز جایگاه ویژه‌ای در موسیقی کردی دارد.

از جمله مشهورترین خوانندگان کرد می‌توان به سهراب پورناظری، ناصر رزاری، حسن زیرک، محمد ماملی و شهرام ناظری اشاره کرد. 

جشنواره دف، نوای رحمت

ساز دف در میان مردم سنندج و کردستان، جایگاه ویژه‌ای دارد و از این استان به عنوان پایتخت دف نوازان ایران یاد می‌شود. به همین منظور، هر سال جشنواره موسیقیایی و اختصاصی برای ساز کوبه‌ای دف با حضور هنرمندان در شهر سنندج برگزار می‌شود. این جشنواره در ابتدا به صورت استانی کار خود را آغاز کرد، در ادامه به صورت سراسری برگزار شد و در نهایت به یک جشنواره بین‌المللی تغییر ماهیت داد. 

خوب است بدانید هر سال، به مناسبت آغار جشنواره بین‌المللی دف نوای رحمت، در پارک شانو سنندج، مراسم بزرگ دف‌نوازی با عنوان آوای دوست با حضور صدها دف‌نواز از سراسر کشور برگزار می‌شود. 

مراسم عرفانی دراویش

این مراسم که به صورت هفتگی در برخی تکیه‌های شهر برگزار می‌شود از جاذبه‌های فرهنگی شهر است و گردشگران را به سوی خود می‌کشاند. 

شب چله

شب چله در سنندج "شه‌و چله یا شه‌و زمسان" نام دارد و به مانند دیگر شهرهای ایران، مردم سنندج نیز در این شب همراه با اعضای خانواده خود دور هم جمع می‌شوند و از حضور در کنار هم لذت می‌برند. دلمه فلفل سبز، برگ مو یا کلم و بادمجان، غذای سنتی شب یلدا در سنندج است؛ اما کالک‌ترش اصلی‌ترین خوراکی سفره این شب است. این خوراکی به اندازه‌ای اهمیت دارد که اگر یکی از خانواده‌ها برای شب یلدا این غذا را آماده نکرده باشد، دیگر همسایگان برای آن خانواده کالک‌ترش می‌پزند.

رقص کردی

نمی توان صحبتی در مورد یکی از شهرهای کردنشین ایران داشت و سخنی از رقص کردی به میان نیاورد. رقص کردی یا "هه‌لپه‌پرکی" رقصی دسته‌جمعی و نیم‌دایره‌وار است که در آن رقصندگان از چپ به راست حرکت و شخصی به نام "سرچوپی کیش" رقصندگان را با هم هماهنگ می‌کنند. این شخص اولین نفر از سمت راست گروه است و دستمالی در دست دارد و گروه را در ریتم، سرعت و شور رقص هدایت می‌کند. 

لباس کردی

لباس کردی یکی دیگر از اجزای مهم فرهنگ مردم کرد است که به عنوان یکی از زیباترین، متنوع‌ترین و پوشیده‌ترین لباس‌ها در سطح ایران و حتی جهان شناخته می‌شود. این لباس‌ها امروزه بیشتر در جشن‎ها و مراسم مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل تن‌پوش، سرپوش و پای‌افراز، هم برای مردان و هم برای زنان می‌شود. لباس کردی بسته به فصل، نوع کار و مراسم با یکدیگر متفاوت است. 

سوغات و صنایع دستی سنندج 

قالی و گلیم: قالی‌بافی یکی از مهمترین صنایع‌دستی سنندج است و گلیم سنه (قابل استفاده از هر دو طرف) کردستان نیز یکی از مشهورترین گلیم‌هایی ست که در شهر سنندج می‌توانید پیدا کنید. 

گیوه یا کلاش

محصولات چوبی مانند تخته نرد، تخته شطرنج، قلمدان و ...

ابزارآلات موسیقی مانند دف و تنبور

انواع شیرینی به ویژه شیرینی کنجدی (در دو نوع شکری و گزانگبین)، کاک، نان برنجی، باقلوای سنتی و ...

لباس محلی کردی 

بادام سوخته و سقز

غذاهای محلی سنندج

• قایرمه یا کنگر سوخاری: کنگر یا کرفس، آرد، زیره، تخم مرغ، آب یا شیر، کره و زعفران از مواد اصلی این غذا هستند و با کته یا نان سرو می‌شود. 
• شیش کباب: نوع خاصی از کباب که در کردستان طبخ می‌شود و ماده اصلی آن گوشت گوساله یا گوسفند، نعنای تازه، فلفل، زعفران، سیر و پیاز است. 
• خورش ریواس: ریواس در مناطق کوهستانی کردستان فراوان است و مردم این منطقه با این گیاه، گوشت گوسفندی، پیاز و سبزی یکی از غذاهای مشهور این خطه را می‌پزند. 
• خورش تره کردی: این خورش ترکیبی از گوشت، تره، پیاز، رب گوجه، زرشک و ادویه های معطر است و یکی از غذاهای خوشمزه کردی محسوب می‌شود. 
• دلمه برگ مو

• آش دانه لوکانه: از غذاهای مناسبتی خطه کردستان است و در زمان رویش دندان‌های شیری کودکان بیشتر پخته می‌شود. 
• کلانه: از معروف‌ترین نان‌های محلی کردستان است و بیشتر در فصل بهار پخته می‌شود. مهمترین ماده به کار رفته در این نان پیازچه یا پیرچک است و معمولا با دوغ سرو می‌شود.
• شلکینه: یکی دیگر از نان‌های محلی کردستان که با آرد، شیر، تخم مرغ و شکر تهیه می‌شود. 
• آش عدس بلغور: عدس، بلغور گندم، پیاز، سیب زمینی و ادویه مواد اولیه مورد نیاز برای طبخ یک آش خوشمزه هستند که در کردستان طبخ می‌شود.
• آش هالاو: آش هالاو که آبگوشت غوره نیز خوانده می‌شود یکی از غذاهای خوشمزه شهر سنندج است و معمولا در پاییز و زمستان طبخ می‌شود. 

برای آشنایی بیشتر با انواع غذاهای محلی سنندج و نحوه طبخ آنها، مطلب غذاهای محلی سنندج  را بخوانید. 

اقامت در سنندج 

هتل، مجتمع‌های اقامتی، اقامتگاه‌های بومگردی، ویلا، مهمانسرا و سوئیت‌ها از جمله گزینه‌های شما برای اقامت در شهر سنندج محسوب می‌شوند. برای رزرو آنلاین اقامتگاه و هتل در سنندج هم می‌توانید از سرویس رزرو کارناوال استفاده کنید و سری به صفحه اقامت در سنندج بزنید.

جاذبه های گردشگری سنندج 

در ادامه به معرفی تعدادی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری سنندج می پردازیم: 

موزه سنندج: موزه سنندج یکی از مهمترین جاذبه‌های شهر است و در عمارت قجری ملالطف الله شیخ‌الاسلام قرار داد. شما در این موزه می‌توانید به تماشای آثار و اشیای تاریخی کشف شده از استان و دیگر نقاط کشورمان بپردازید و همزمان از زیبایی‌های خانه شیخ‌الاسلام که با پنجره‌های متعدد ارسی با شیشه‌های رنگی تزئین شده است لذت ببرید. 

بازار تاریخی سنندج: بازار سنندج از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی شهر است و در آن می‌توانید محصولات و کالاهایی مانند طلا (با قیمت ارزان)، پارچه، لباس‌های محلی کردی، میوه‌های فصل، اکسسوری‌های سنتی و ... بخرید. 

مسجد جامع سنندج: مسجد دارالاحسان یا مسجد جامع سنندج یکی دیگر از بناهای تاریخی شهر است و با تزئینات ویژه خود مانند کاشی‌های هفت‌رنگ، ازاره‌های مرمرین، آجرکاری لعاب‌دار، ستون با تزئینات طنابی، حوض فیروزه‌ای و ... یکی از زیباترین جاذبه‌های سنندج مسحوب می‌شود. 

از دیگر جاذبه های معروف شهر سنندج می‌توان به بازار سرتپوله، عمارت خسروآباد، عمارت مشیردیوان، مسجد قدیمی والی، حمام خان و جنگل‌های اطراف سنندج اشاره کرد. 

مجموعه پارک تفریحی آبیدر: مجموعه پارک تفریحی آبیدر که در غرب شهر سنندج قرار دارد در دامنه کوه آبیدر جای خوش کرده است و بزرگترین مجموعه تفریحی شهر به حساب می‌آید. بزرگترین سینمای روباز (تابستانه) کشور، چندین باغ و چشمه طبیعی و پارک بازی از جمله بخش‌های مختلف این مجموعه بزرگ تفریحی‌ست. 

عمارت آصف وزیری | خانه کرد: عمارت آصف وزیری که به عنوان خانه کرد نیز شناخته می‌شود، موزه‌ای مردم‌شناسی برای معرفی مردم مناطق کردنشین است. این موزه که بزرگترین موزه مردم‌شناسی مربوط به یک قوم محسوب می‌شود، در یکی از اعیانی‌ترین عمارت‌های شهر سنندج قرار دارد و تزئینات آجری، گچبری و ارسی‌های آن بسیار معروف است. 

جاذبه های اطراف سنندج : 

دریاچه سد قشلاق در فاصله 19 کیلومتری 

منطقه اورامان تخت در فاصله 155 کیلومتری

روستای هویه در فاصله 59 کیلومتری

سراب قروه در فاصله 96 کیلومتری

روستای نگل | قرآن نگل در فاصله 64 کیلومتری

غار کرفتو در فاصله 160 کیلومتری

دریاچه زریوار در فاصله 132 کیلومتری

حمل و نقل بین شهری | چگونه به سنندج برسیم؟

فرودگاه سنندج 

در حال حاضر تنها یک پرواز داخلی از سنندج به تهران و بالعکس در این فرودگاه انجام می‌پذیرد. 

آدرس: جنوب شرقی سنندج، ابتدای جاده سنندج-کرمانشاه

شماره‌ های تماس: 199، 33774051-087، 33774052-087

پایانه های مسافربری سنندج

ترمینال مرکزی سنندج 

آدرس: شرق سنندج، ابتدای بزرگراه همدان به سنندج

شماره تماس: 33520341-087 

مسیرها: اندیمشک، تهران، بابل، کرج، لاهیجان، لنگرود، تبریز، رشت، قزوین و ...

حمل و نقل درون شهری در سنندج 

برای جابه‌جایی در شهر سنندج می‌توانید از تاکسی‌های خطی، تاکسی‌های تلفنی و اتوبوس‌های درون شهری (قابل استفاده با کارت اعتباری شهروندی) استفاده کنید. 

آب و هوای سنندج در فصل های مختلف

بهار و تابستان: آب و هوای سنندج در بهار و تابستان معتدل است و در بالاترین دما، متوسط دمای آن به 25 درجه می‌رسد، به همین جهت این دو فصل، بهترین زمان برای سفر به این شهر کشورمان محسوب می‌شوند. 

پاییز و زمستان: هوای سنندج در پاییز و زمستان سرد است و در پایین‌ترین دما، متوسط دمای آن به منفی 1.5 درجه می‌رسد. 

تاریخچه شهر سنندج

منطقه‌ای که شهر سنندج امروزی در آن قرار دارد در دوره صفویه به مدت چهار قرن در دست "خاندان اردلان" بود؛ خاندانی که ادعا می‌کردند نسب آنها به ساسانیان می‌رسد و حاکمان موروثی این منطقه محسوب می‌شدند. یکی از این حاکمان به نام "سلیمان خان" پسر "تیمور خان"، که مورد اعتماد شاه صفی بود مرکز ایالت کردستان را از حسن‌آباد به سنندج امروزی تغییر داد و شهر سنندج را در محل روستای سینه، بنا نهاد. او در کنار روستای سینه یا سنه، بر بالای تپه‌ای به بلندی 20 متر، دژ حکومتی خود را ساخت و در بیرون و اطراف این دژ، دست به ساخت بناهایی مانند خانه، گرمابه، قنات بازار و مسجد زد. سلیمان خان نام "سنه دژ" (قلعه ای در پای کوه) را برای این بنا انتخاب کرد، اسمی که در طول زمان به "سنه دج" و سپس "سنندج" تغییر نام داد. 

پس از دوره صفوی، کنترل منطقه سنندج به دست حاکمان زندیه افتاد و پس از مدتی هرج و مرج، در دوره قاجار، دوباره خاندان اردلانی‌ها اداره امور این شهر را به دست گرفتند. در سال‌های 1168 تا 1214 هجری قمری، "خسروخان اردلان" ملقب به "کبیر" در این منطقه مستقر شد و عاقامحمدخان قاجار به پاس تلاش‌های او، اجازه حکمرانی بر منطقه سنقر را نیز به او داد. در سال‌های 1214 تا 1240 هجری قمری، امان‌الله خان اردلان، پسر خسروخان حکومت پدر را در سنندج ادامه داد و دست به آبادانی و عمران وسیع در شهر زد؛ اما بعد از او پسرش "رضا قلی" نتوانست منازعات داخلی خانوادگی‌شان را اداره کند و حکومت به دست برادرش امان‌الله (غلام شاه خان) رسید، کسی که آخرین وارث حکومت اردلان در کردستان شد. 

در سال‌های 1300 تا 1320 هجری قمری، سنندج جایگاه خود را میان حاکمان منطقه از دست داد و توجه چندانی به آن نمی‌شد و این شهر در زمان رضاشاه به عنوان بخشی از استان پنجم (استان کرمانشاهان) به حساب می‌آمد. در سال 1337 هجری قمری، پس از تقسیم استان کرمانشاهان به دو استان کردستان و کرمانشاهان، سنندج به عنوان مرکز سیاسی و اداری استان انتخاب شد.

سخن آخر 

امروز به همراه شما به شهر زیبای سنندج رفتیم و با این شهر، که به شهر هزارتپه و شهر مساجد نیز معروف است بیشتر آشنا شدیم. 

شما تا کنون به این شهر سفر کرده‌اید؟ کدام یکی از دیدنی‌های سنندج را بیشتر دوست داشتید؟ اگر بخواهید توصیه‌ای برای سفر به این شهر به دیگر کارناوالی‌ها بکنید، آن توصیه چیست؟

منتظر نظرها، پیشنهادها و انتقادهای‌تان هستیم.