معرفی شهر زاهدان | دانستنی های پیش از سفر

زاهدان یکی از شهرهای جنوب‌شرقی ایران است که با وجود داشتن پیشینه تاریخی غنی و جاذبه‌های دیدنی، از بُعد گردشگری مهجور واقع شده و چنان که باید‌وشاید در این حوزه به آن پرداخته نشده است. در معرفی شهر زاهدان باید بگوییم که برخلاف باور عموم، شهری امن و زیبا است، این مسئله را تجربه سفر هموطنان عزیزمان به این خطه اثبات می‌کند. همراه ما باشید تا با سوغات شهر زاهدان، صنایع دستی شهر زاهدان و دیگر اطلاعات مربوط به این شهر بیشتر آشنا شوید؛ از آنجا که از مناطق تفریحی و تاریخی این خطه، تعداد محدودی عکس در دسترس است، پیشاپیش از کیفیت پایین عکس‌ها از شما عذرخواهی می‌کنیم. لطفا عکس‌های خود از این شهر زیبا و جاذبه‌های آن را با ما در بخش عکاسخانه به اشتراک بگذارید.

چرا سفر به زاهدان؟

• زاهدان، پایتخت دومین استان پهناور ایران، سیستان و بلوچستان، است که مردمانی خونگرم و آداب‌ورسوم جذاب و بی‌همتایی دارد.
• جاذبه‌های تاریخی و طبیعی این شهر باستانی در نوع خود بی‌نظیر‌ند.
•  این شهر دارای مساجد بسیار زیبایی است که معروف‌ترین و زیباترین آن‌ها، مسجد اهل سنت مکی است.
• در زاهدان می‌توان تنوع گسترده و بی‌نظیری از غذاها را تجربه کرد.
• اتحاد و همدلی مردم زاهدان و وجود اقوام، ادیان و مذاهب اسلامی مختلف در شهر، آن‌را به الگوی نمادین برای دیگر شهرها تبدیل کرده است. 
• سوغات و صنایع‌دستی شهر زاهدان مثال زدنی است.

اطلاعات کلی درباره شهر زاهدان

جغرافیا: زاهدان از سمت شمال به شهرستان هامون، از جنوب به شهرستان تفتان، از شرق به کشورهای افغانستان و پاکستان و از غرب به شهرستان فهرج منتهی می‌شود.

جمعیت: بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۴۰۰ جمعیت این شهرستان ۷۷۰،۸۰۰ نفر (در ۲۰۰،۲۰۰ خانوار) بوده‌ است.

دین و مذهب: در این خطه مسلمانان شیعه و سنی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند؛ سیستانی‌ها که بیشترشان شیعه و بلوچ‌ها که اکثراً اهل سنت‌اند.

آب و هوا: شهر زاهدان در تابستان آب‌وهوایی گرم و خشک و در زمستان آب‌و‌هوایی نسبتا سرد و بدون بارش دارد.

نژاد و زبان: مردم زاهدان متشکل از بلوچ‌ها و فارس‌ها است؛ اقوام این شهر را سیستانی، بلوچ، اقوامی از یزد، بیرجند، کرمان، مهاجرانی از آذربایجان، سیک‌های هندی و افغانستانی‌ تشکیل می‌دهند. بلوچ‌ها به زبان بلوچی و سیستانی‌ها به زبان فارسی سیستانی با یکدیگر سخن می‌گویند؛ به بیانی دیگر زبان بلوچ‌های زاهدان زبان بلوچی با گویش سرحدی و سیستانی‌های زاهدان هم فارسی (گویش سیستانی) است. 

اقتصاد: درآمد تعدادی از ساکنان زاهدان از طریق کشاورزی تأمین می‌گردد. از محصولات کشاورزی این شهر می‌توان به جو، ذرت دانه‌ای، ذرت علوفه‌ای، سبزیجات، علوفه، گندم، گیاهان و نیز محصولات باغی و صیفی اشاره کرد.

اطلاعات گردشگری شهر زاهدان

سوغات شهر زاهدان

• لندو (نوعی شیرینی خانگی)
• میوه انبه 
• کلوچه خرمایی
• ادویه‌های متنوع زاهدان
• انواع چای (چای سیاه، چای سبز، چای ترش و چای سفید)

• انواع خرما
• سوزن‌دوزی یا بلوچی‌دوزی
• آینه‌دوزی 
• حصیربافی (اصیل‌بافی)
• سفال 

صنایع دستی شهر زاهدان

• سیاه‌دوزی سیستانی
• زرگری وزیورآلات بلوچی
• دودنی‌بافی
• حصیربافی

• خامه‌دوزی سیستانی
• سوزن‌دوزی بلوچی
• سکه و آینه‌دوزی
• قالی‌بافی و گلیم‌بافی سنتی سیستانی

غذاهای محلی شهر زاهدان

• آبگوشت سیستانی
• تجگی سیستانی
• کشک زرد سیستانی
• چلبک سیستانی
• بورک سیستانی
• آچار سیستانی (ادویه)
• قلیفی سیستانی
• کلوچه خرمایی سیستانی
• تاسووی
• چتنی بلوچی (ترشی انبه و مخلوط)
• حلوای خرمایی چنگال

• حلوای شکری بلوچی
• تاس آپی
• ترونچه (تنورچه)
• تباهگ
• بریانی
• شیلانچ (کشک سفید محلی)
• کورگ آپ بلوچی (غوره و آب انار همراه با سبزیجات و روغن حیوانی)
• سبزوک بلوچی
• شیر چای یا دودپتی (مخلوطی از شیر، چای و شکر)
• حرام بلوچی (ترشی لیمو)

اقامت در شهر زاهدان

اقامتگاه‌های زاهدان محدود است اما می‌توانید برای اقامت با توجه به بودجه و نوع اقامتگاه مدنظرتان از میان گزینه‌های پیش‌رو، مناسب‌ترین محل را برای اقامت خود انتخاب کنید. برای اطلاع دقیق از اقامتگاه‌های زاهدان می‌توانید سری به صفحه اقامت در زاهدان بزنید.

جاذبه های گردشگری شهر زاهدان

جاذبه‌های تاریخی زاهدان

• موزه پست و ارتباطات زاهدان: این موزه جایی برای آشنایی با تاریخ پست در شهر زاهدان است؛ ساختمان موزه به دوران پهلوی اول تعلق دارد و در آن انواع مهرهای شهر سوخته، ماکت کبوتر خانه، مجسمه مرد پستچی، تمبر کهن، تمبرهای قبل و بعد از انقلاب، قسمت معرفی ارتباطات و غیره وجود دارد. این مجموعه در سال ۱۳۷۷، با شماره ۲۱۵۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است.

آدرس: زاهدان، خیابان طالقانی

• خانه ابویی: عمارت ابویی، یکی از زیباترین بناهای تاریخی به شمار می‌رود که توسط استاد محمودی، یکی از مشهورترین معمارهای یزدی، در سال 1311 ساخته شده است. این بنا متعلق به فردی به نام زعیم ابویی بود که  تا سال 1340 در آن سکونت داشتند؛ بعداز این تاریخ خانه بدون سکنه ماند و متروکه شد تا آنکه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری زاهدان مرمت و بازسازی آن را به عهده گرفت و این خانه به کارگاه هنرهای بومی و سنتی زاهدان تغییر کاربری داد. خانه ابویی در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی قرار گرفت.

آدرس: زاهدان، خیابان شریعتی

• خانه شمس: خانه شمس یا خانه شمسی از بناهای تاریخی است که قدمت آن به دوران پهلوی اول بر می‌گردد. در معماری خانه شمسی زاهدان، فضاهایی مثل هشتی، حمام، مطبخ، طاق‌نما، اتاق و انبار دیده می‌شود و عمده مصالح به‌کاررفته در ساخت آن، خشت و گل است. این ویژگی‌ها خانه شمس را به یکی از نمونه‌های اعلای معماری ایرانی، به‌خصوص معماری خطه یزد تبدیل کرده است. این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰، با شماره ثبت ۳۸۲۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: زاهدان، خیابان شریعتی

• کاروان‌سرای نصرت آباد: این بنا به دوره صفویه تعلق دارد و دارای 60 حجره و 23 طاق‌نما است. در گذشته این کاروان‌سرا را در جاده زاهدان به شهر بم در دامنه کویر لوت ساخته بودند؛ یکی از شاخصه‌‌های این بنا، تزیینات ساده و بی‌آلایش آن است و از عمده‌ترین مصالحی که در ساخت آن به‌کاررفته می‌توان به خشت و گل اشاره داشت. کاروان‌سرای نصرت آباد در 27 مرداد ماه سال 1382 هجری شمسی با شماره ثبت 9557 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. متاسفانه مرمتی بر روی این بنا انجام نمی‌گیرد و این سازه کهن در حال تخریب است.

آدرس: بخش نصرت آباد، 4 کیلومتری شمال نصرت آباد

• ساختمان قدیم دادگستری: ساختمان قدیمی دادگستری زاهدان، که آن را جزو اولین ساختمان‌های این شهر می‌دانند به دوره پهلوی اول تعلق دارد. از منظر معماری و طراحی، این بنا یکی از زیباترین بناهای شهری زاهدان است که در طراحی آن، ویژگی‌هایی مثل، نمای آجری و طاق‌های قوسی به چشم می‌خورد. کاربری این بنا در گذشته  دادگستری بوده است؛ اما امروز، به‌عنوان خانه خلاق صنایع‌دستی کاربری دارد. ساختمان قدیم دادگستری یکی از جاذبه های گردشگری زاهدان است که نام آن در در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۸۴ با شماره  ۱۴۶۱۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

آدرس: تقاطع خیابان کفعمی و خیابان امام خمینی

• کاروان‌سرای ملک: این بنا اولین کاروان‌سرای شهر زاهدان محسوب می‌شود که در زمان پهلوی اول توسط فردی پاکستانی به نام ملک شفیع ساخته شده است. این اثر در تاریخ ۲۷ اسفند ۱۳۸۶ با شماره ۲۲۲۵۳ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. 

آدرس: خیابان کفعمی، کوچه حافظ

• خانقاه زاهدان: خانقاه محلی برای عبادت بوده است که دراویش در آن علاوه بر عبادت به زندگی و آموزش نیز می‌پرداختند. خانقاه زاهدان در دوره‌ پهلوی اول و با الگوی معماری اسلامی ساخته شده است. این خانقاه فضایی ساده دارد که با آجربندی و کاشی‌کاری زینت یافته است. این بنا در ۲۷ آبان ۱۳۸۵، با شماره ثبت ۱۶۴۱۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

آدرس: بلوار جام جم

• خانه شمس: قدمت این عمارت به سال ۱۳۱۵ باز می‌گردد و در حال حاضر در تملک سازمان میراث فرهنگی است. معماری خانه شمس به سبک یزدی بنا شده و فضاهای سنتی‌اش از جمله هشتی، مطبخ، حمام، طاق‌نماهای هلالی شکل و اتاق‌ها بیشتر از خشت‌وگل ساخته شده‌اند. و این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۸۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. 

آدرس: خیابان شریعتی، روبه‌روی خانه زعیم

• معبد سیک‌ها: معبد سیک‌ها یا گودواره در سال 1302 هجری شمسی در زاهدان ساخته شده است. گودواره در آیین سیک‌‎ها محلی برای عبادت و برگزاری آداب و مناسک مذهبی است؛ سوزاندن مردگان سیک‌ها، ازدواج و سوگواری در این معبد برگزار می‌شود.  

آدرس: خیابان امام خمینی

• موزه بزرگ زاهدان (موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران): این مجموعه یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های گردشگری زاهدان محسوب می‌شود که در پنج طبقه ساخته شده است. می‌توانید با بازدید از این مجموعه در زمینه فرهنگ، تاریخ، هنر، باستان‌شناسی و مردم‌شناسی، خوراک و سنت‌های مناطق جنوب‌شرقی ایران اطلاعات کسب کنید. 

آدرس: بلوار مطهری، خیابان جهاد

سایر جاذبه‌ های زاهدان

• مجتمع تفریحی گراناز: این مجموعه در جنوب‌غربی شهر زاهدان قرار دارد و از امکانات تفریحی مناسب مانند سالن،سکوهای خانوادگی، غذاهای لذیذ و یک دریاچه مصنوعی  با امکان قایق‌رانی برخوردار است.

آدرس: بلوار دانشجو، 20 متری دانش

• پارک پردیس: این پارک یکی از مراکز تفریحی زاهدان است که دارای امکانات ورزشی، دیوار صخره‌نوردی روباز، زمین بازی مخصوص کودکان، فضای سبز برای استراحت و تفریح خانوادگی است.

آدرس: بلوار بهداشت، حد فاصل جانبازی و مزاری

• کوه لوچو: کوه لوچو با ارتفاع 2785 متر  در جنوب شهر زاهدان قرار دارد. سنگ‌های این کوه، از جنس گرانیت صاف و صیقلی است که حس عریانی را به بیننده منتقل می‌کند به همین دلیل به این کوه لوچو به معنای لخت و عریان می‌گویند. هنگام غروب، درخشیدن سنگ‌های صیقلی این کوه زیر تابش نور سرخ آفتاب یا تماشای آسمان شب از فراز کوه لوچو، بسیار شگفت‌انگیز است.

آدرس: بلوار امام حسین

مساجد زاهدان

مسجد مکی زاهدان:

مسجد زیبای مکی را نماد شکوه در زاهدان می‌دانند؛ بنایی که با معماری بی‌نظیر، چشم‌نواز و جذاب خود توانسته چشم‌ها را به خود خیره کند. در سال ۱۳۵۳ مسجد جامع مکی به‌دست مولانا عبدالعزیز با زیربنای ۶۰۰ متر مربعی احداث گردید. معماری مسجد مکی اهل سنت زاهدان، تلفیقی از معماری ایرانی، اسلامی و عثمانی است؛ طراحی نمای بیرونی بنای مسجد با الهام از مسجد سلطان احمد و نمای داخلی آن با الهام از مسجد نبی توسط بهترین معماران ایرانی انجام گرفته است. این مسجد یکی از بزرگ‌ترین مساجد جهان اسلام و معروف‌ترین مسجد اهل سنت در ایران محسوب می‌شود که با همت و هزینه اهالی شهر و استان ساخته شده است.

آدرس: خیابان خیام

• مسجد زرنج: این مسجد یکی از مساجدی است که قدمت آن به دوران تمدن اسلامی باز می‌گردد. مسجد زرنج را شخصی به نام عبدالرحمن بن سمره، به‌عنوان مکانی برای آموزش احکام و مسائل دینی احداث کرد. این مسجد در زمان خودش یکی از بزرگ‌ترین مساجد به شمار می‌رفت که معماری آن منطبق با اقلیم بومی و سنتی منطقه و تلفیقی از معماری اسلامی و در عین حال معماری دوره ساسانی و اشکانی بوده است.  

آدرس: بلوار بلوچستان

• مسجد فیض الرحمان: کدخدایی به نام فیض الله گرگیج در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی، ایده‌ ساخت مسجد فیض الرحمان را عملی می‌کند. این مسجد از مصالحی ساده مثل خشت و گل، طراحی و ساخته می‌شود؛ مسجد فیض الرحمان را با نام‌های دیگری مانند مسجد فیض‌الرحمن و مسجد فیض نیز می‌شناسند. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۰۶۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

آدرس: خیابان مجدیه

• حسینیه یزدی‌های زاهدان: این بنا در سال 1312 هجری قمری ساخته شد و به دلیل اینکه معماران بنای حسینیه از اهالی یزد بودند، این نام را بر آن نهادند. اینجا را اولین و قدیمی‌ترین حسینه‌ زاهدان می‌دانند که در آن مراسم‌ و مناسک مذهبی مثل نخل‌گردانی برگزار می‌شود. 

آدرس: بلوار بلوچستان

• مسجد شاه علی: این مسجد یکی از مکان‌های دیدنی زاهدان است که قدمتی کهن دارد. ملک شمس الدین علی شخصی بود که به دستور وی این مسجد ساخته شد؛ بر روی سرردر مسجد دو کتبیه قرار دارد؛ بر روی یکی از این لوح‌ها نام شاه علی حک شده است، لوح دیگر یادبودی برای فوت امیر غیاث‌الدین محمد کیانی، از خاندان ملوک سیستان است.

آدرس: خیابان انقلاب

بازار‌های زاهدان

• بازار رسولی زاهدان: در بازار رسولی زاهدان از کالاهای خارجی و لوکس تا میوه‌های استوایی کمیاب را می‌توانید پیدا کنید. در مورد بازگشایی این بازار نقل است که شخصی به نام حاج رضا رسولی عازم سفر از یزد به هندوستان بود، در میانه راه به‌دلیل مشکلات و دشواری مسیر، در زاهدان اطراق می‌کند. وی در زاهدان ماندگار می‌شود و با دایر کردن چند دهنه مغازه، سنگ بنای یکی از مهم‌ترین بازار‌ها و مراکز خرید زاهدان را می‌گذارد.

آدرس: حسین بر، خیابان مولوی حسین بر 20

• بازار مشترک زاهدان: این بازار از بازار‌های سنتی شهر است که حال‌وهوای قدیمی و سنتی در آن جریان دارد. هنگامی که در این بازار قدم می‌گذارید انگار به بازارهای هند و پاکستان وارد شده‌اید. بوی ادویه و ترشی، لباس‌های سنتی و پارچه‌های رنگارنگ، همه‌وهمه از دلایل جذاب برای دیدن این بازار است. همچنین در بازار می‌توانید از افراد محلی بدون واسطه خرید نمایید.

آدرس: میدان کوثر

• بازارچه سرپوشیده زاهدان: تاریخ بازگشایی این بازار را حدود 100 سال پیش می‌دانند. الگویی این بازار شبیه به بازارهای سرپوشیده شهرهای دیگر ایران است، اما مصالح به‌کار‌رفته در آن به اقلیم بومی زاهدان شبیه است. در بازار طلا و جواهر ، لوازم خانگی و پوشاک به فروش می‌رسد.

آدرس: خیابان جام جم، خیابان امام خمینی

• پاساژ لیپار زاهدان: از طلا و جواهرات تا کالاهای لوکس وسوسه‌کننده در پاساژ لیپار زاهدان به‌وفور پیدا می‌شود.

آدرس: خیابان امیر المومنین

• بازار سلمان زاده زاهدان: این بازار که نام‌های بازار لته و بوتیک سلمان زاده هم آن را می‌شناسند از جمله بازارهایی است که در آن اجناس خارجی دست دوم با قیمت‌های مناسب به فروش می‌رسد.

آدرس: نبش خیابان مهران

• دوشنبه بازار زاهدان: این بازار یکی از بازارهای محلی و هفتگی است که بیشتر اهالی شهر به آن سر می‌زنند و و مایحتاج روزمره خود را خریداری می‌کنند؛ این بازار همان‌طور که از نامش پیداست روزهای دوشنبه در منطقه زیباشهر برپا می‌شود.

آدرس: زیباشهر

دیدنی های اطراف زاهدان

• پارک ملت زاهدان: پارک ملت زاهدان یا پارک کلاته رزاق زاده،مجموعه‌ای است که در خارج از زاهدان قرار گرفته و امکانات تفریحی و رفاهی از جمله محلی برای بازی کودکان، سوپرمارکت سرویس بهداشتی و نمازخانه دارد.

آدرس: زاهدان، بزرگراه خلیج فارس، بوستان ملت

• روستا تاریخی و غار لادیز: روستای لادیز از قدمت بالایی برخوردار است و در آن  جاذبه‌های تاریخی ارزشمند وجود دارد؛ این روستا از طبیعت و چشم‌اندازهای زیبا نیز بی‌نصیب نمانده است. غار لادیز از دیدنی‌های این روستا است که در تمام‌ فصول سال از سقف و اطراف غار، قطرهای درشت آب بر روی جریان آب غار می‌چکد.

آدرس: ۱۰۰ کیلومتری زاهدان، ۲۵ کیلومتری شهرستان میرجاوه، روستای لادیز

•  روستای تمین: روستای تمین یکی از زیباترین روستاهای ایران است که در آن جاذبه‌های بکروباصفا و تاریخی جذابی وجود دارد. این روستا زمستان‌های سرد و تابستان‌های خنکی دارد. واقع شدن تمین در دامنه‌ای کوهستانی و وجود چشمه‌سارهای زیاد، موجب شده تا این روستا در تابستان هم خنک باشد. چله خانه، چشمه آب معدنی موسی، قلعه تمین، قبرستان تمین و آسیاب آبی از دیدنی‌های روستای تمین است.

آدرس: زاهدان، ۶۵ کیلومتری جنوب‌غربی میرجاوه

• چشمه آب معدنی موسی: چشمه‌های استان سیستان و بلوچستان کم نیستند؛ به‌دلیل وجود قله تفتان در بخش جنوبی روستای تمین، چشمه‌های زیادی در روستا  وجود دارد. چشمه آب معدنی موسی از دل صخره‌ای عظیم می‌جوشد که چشم‌اندازی بکر و دیدنی را خلق می‌کند؛ آب این چشمه دارای خواص درمانی برای بیماری‌های مفصلی و پوستی است.

آدرس: زاهدان، ۶۵ کیلومتری جنوب‌غربی میرجاوه، دهکده تمین

• آرامگاه شگفت‌انگیز هفتاد مُلّا: قبرستان ۸۰۰ ساله‌ هفتاد ملا یکی از عجیب‌ترین آرامگاه‌های ایران است که مردم آن دوره با قلم ‌و چکش بزرگ در دل صخره‌ها آن را ساخته‌اند؛ معماری قبرها نیز از سبک آرامگاه کوروش بزرگ الهام گرفته شده که این ویژگی بر جذابیت‌های این آرامگاه افزوده است. همچنین موقعیت خاص آرامگاه موجب حفاظت آن در برابر باد و باران شده و از تخریب آن هم جلوگیری کرده است. گورستان هفتاد ملا در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شماره ۳۸۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است.

 آدرس: شهرستان میرجاوه، منطقه لادیز، روستای روپس

• کوه ملک سیاه: کوه ملک سیاه، آتش‌فشانی خاموش در شمال شهر زاهدان است که در فاصله 35 کیلومتری از شهر قرار دارد و ارتفاع آن به 1605 متر می‌رسد. این کوه با دو خط مستقیم مرز ایران با دو کشور افغانستان و پاکستان را جدا می‌کند. کوه ملک سیاه فضایی رازآلود و آمیخته با افسانه دارد؛ در نزدیکی کوه  آرامگاهی است که مردم بومی به آن زیارتگاه فرشته‌ تپه سیاه می‌گفتند و به دوره پیش از اسلام تعلق دارد. در قسمت پایین کوه نیز، کوه مخروطی شکلی به نام لار قرار گرفته که در آن رگه‌های از طلا کشف شده است.

آدرس: شمال زاهدان، بین روستا‌های لار پایین، قرقروک و حرمک

حمل و نقل درون شهری زاهدان

در داخل شهر زاهدان برای تردد می‌توانید از اتوبوس و تاکسی استفاده کنید.

حمل و نقل برون شهری زاهدان

• ترمینال مسافربری زاهدان:

این ترمینال، تنها ترمینال استاندارد شهرستان زاهدان است که در سال 82 احداث شده و شرکت‌های مسافربری میهن نور، سیروسفر، ایمن سفر، ایران پیما و سایر شرکت‌ها در آن نمایندگی فعال دارند.

آدرس: زاهدان، کمربندی شهید کلانتر، خیابان انقلاب، روبه‌روی پارک سرداران شهید، ترمینال زاهدان

تلفن: 33432752-054 و 33432668-054

• فرودگاه بین‌ المللی زاهدان (ZAH)

فرودگاه زاهدان، هشتمین فرودگاه بین‌المللی کشور و فرودگاه اصلی استان سیستان و بلوچستان است که از حدود ۶۵ سال پیش به‌صورت رسمی آغاز به کار کرد. این فرودگاه سه ترمينال داخلی، بين‌المللی و حج دارد ترمینال‌های فرودگاه زاهدان امکاناتی از قبیل غرفه‌های تجاری، شعبه‌‌های بانکی، رستوران و بوفه، اتاق سیگار، اتاق مادر و کودک، مانتیور لمسی راهنمای گردشگری مسافر و غیره دارند. می‌توانید بلیط هواپیما تهران زاهدان را با کمترین قیمت از کارناوال رزرو کنید.

آدرس: زاهدان، بلوار شهید مطهری، فرودگاه بین المللی زاهدان

تلفن: 33222774-054

سایت: https://zahedan.airport.ir/

• ایستگاه راه آهن زاهدان:

این ایستگاه در سال‌‌های ۱۲۹۷ و ۱۲۹۸ خط راه‌آهن میرجاوه – زاهدان که ادامه راه‌ آهن هند بود احداث شد. از برنامه‌های توسعه‌ای این راه آهن ایجاد خط زاهدان به چابهار است که  جزو مهم‌ترین خطوط راه آهن در کشور خواهد شد. این ایستگاه دارای امکاناتی از قبیل سرویس بهداشتی، نمازخانه، دستگاه‌های خودپرداز، سالن انتظار، سکوهای سوار و پیاده شدن مسافر و باجه‌های فروش بلیط است.

آدرس: زاهدان، بلوار مطهری، اداره کل راه آهن جنوب‌شرق

سامانه صدای مسافر: 5149 – 021

تلفن: ۳۳۲۲۵۱۱۱_۰۵۴

ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات: ۳۱۱۲۴۲۰۸_۰۵۴

آب و هوای شهر زاهدان

موقعیت جغرافیایی زاهدان

شهر زاهدان، مرکز استان سیستان بلوچستان  است و یکی از بزرگ‌ترین کلان شهرهای کشور ایران نیز محسوب می‌شود. این شهر در ارتفاع ۱۳۸۵ متری از دریا قرار دارد و از طریق مرزهای شمالی خود می‌تواند باعث اتصال مناطقی نظیر کرمان، خراسان و پاکستان شود. زاهدان از سمت شمال به شهرستان هامون، از جنوب به شهرستان تفتان، از غرب به شهرستان فهرج و از شرق به کشورهای افغانستان و پاکستان منتهی می‌شود.

شرایط آب و هوایی زاهدان

زاهدان در میان کوه‌های شمالی استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و شرایط جوی خشک و نسبتاً پایداری بر آن حاکم است؛ آب‌وهوای این شهر در فصل تابستان بسیار گرم و خشک و در فصل زمستان نیز معتدل و بدون بارش است. فصل‌های پاییز و بهار بهترین فصل سفر به این خطه است. سردی هوای شهر زاهدان در ماه‌های دی و بهمن شدت می‌گیرد.

اطلاعات تکمیلی

وجه تسمیه:

تا قبل از دوره پهلوی، زاهدان، روستای کوچک و دورافتاده‌ای به نام دزآپ بود؛ دزآپ کلمه‌ای بلوچی است؛ دز+آپ معادل دزد و آب در فارسی است. بعدها دزآپ به دزدآب و سپس با همکاری نیروهای رضاشاه به فرماندهی امان‌الله جهانبانی، در سال ۱۳۰۸ خورشیدی به علت اینکه بیشتر مردمان این خطه متدین بودند، زاهدان نام گرفت. زاهدان در لغت به معنی «شهر پرهیزگاران» است.

شهرداری:

شهرداری زاهدان باعنوان بلدیه در سال ۱۳۲۵ خورشیدی تأسیس شد که تعداد کارکنان این نهاد در ابتدای راه‌اندازی بالغ بر ۱۱ نفر بود. این افراد وظیفه پاکسازی شهر و آبرسانی به نقاط مختلف آن را برعهده داشته‌ است. در سال ۱۳۷۴ خورشیدی، این شهر به ۳ منطقه و ۹ ناحیه شهرداری تقسیم شد؛  40 شهردار تا امروز در زاهدان خدمت کرده‌اند.

حاشیه‌نشینی:

حدود ۳۵۰ هزار نفر از جمعیت زاهدان حاشیه‌نشین‌اند و در سکونت‌گاه‌های غیررسمی که فاقد حداقل زیرساخت‌های شهری از جمله فضای سبز، آسفالت، معابر و مرکز درمانی است، زندگی می‌کنند. در محلات حاشیه‌ای خدمات شهری مانند دفع زباله و فاضلاب ارائه نمی‌شود و آسیب‌های اجتماعی مانند تکدی‌گری، اعتیاد و سکونت بی‌پناهان و زنان آسیب‌دیده در این محله‌ها وجود دارد. 

موقعیت استراتژیک شهر:

زاهدان به جهت مرزی بودن، از موقعیت استراتژیک جغرافیایی و تجاری و نظامی و شرایط خاص برخوردار است؛ به گونه‌ای که از یک‌سو راه‌آهن پاکستان که از مرز میرجاوه وارد ایران می‌شود و از سوی دیگر راه‌آهن سراسری ایران به این شهر منتهی می‌شود؛ و از سوی دیگر در نزدیکی به میل سه جانبهٔ ایران و پاکستان و افغانستان قرار دارد.

ثبت ۳۱ غذای محلی سیستان و بلوچستان در فهرست آثار ناملموس کشور:

در راستای برندسازی گردشگری خوراکِ سیستان و بلوچستان اقدامات بی‌نظیری در دستور کار قرار دارد به گونه‌ای که در هیچ جای ایران این برندسازی وجود ندارد که غذای چند کشور در آن طبخ شود در این زمینه گردشگران می‌توانند حدود ۴۰ نمونه غذای هندی، پاکستانی، عمانی و چند نمونه غذای پیش از تاریخ را با یک سفر به این دیار بخورند. (خبرگزاری میراث آریا)

سرزمین مظلوم و مهجور اسطوره‌ها

در شهر زاهدان رنگ و هنر موج می‌زند؛ لباس‌های رنگارنگ مردمان بلوچ، غذاهای خوش‌طعم، سوغات منحصربه‌فرد، جاذبه‌های تاریخی و تفریحی و مهم‌تر از همه مردمانی بسیار خونگرم و مهمان‌نواز، همه‌وهمه از دلایلی است که شما را ترغیب به سفر به این شهر می‌کند. مردمان سیستان و بلوچستان حتی اگر دستشان خالی باشد، سفره‌ای پربار برای مهمانانشان می‌گسترانند و بهترین‌ها را برایشان فراهم می‌کنند.

زاهدان، یا اگر بخواهیم به‌طور کلی بگوییم، استان سیستان و بلوچستان، نقطه‌ای در نقشه ایران است که شادی آن در میان اخبار ترس، وحشت و ناامنی گم شده است. اینجا هم مانند دیگر نقاط ایران زندگی جریان دارد و مردم با تمام کمبودها و کاستی‌هایی که حقشان نیست گذران عمر می‌کنند.

زاهدان روزگاری به‌دلیل قرار گرفتن در مرز، پذیرای تاجران و مهاجران زیادی بود. امروزه می‌بینیم که فقر، بی‌آبی، کمبود معلم و پزشک در برخی نقاط این شهرستان بیداد می‌کند و کسی نیست تا این حق مسلم شهروندی را پیگیری کند. استان سیستان و بلوچستان مملو از جاذبه‌های دیدنی و پتانسیل بالا برای جذب گردشگر است که به‌دلیل کم لطفی بسیاری از مسئولان بی‌نام‌ونشان باقی‌مانده است. 

به نقل از تابناک

سیستان و بلوچستان همواره و در طول دوران به واژه محرومیت اشتهار داشته است اما برخی کارشناسان معتقدند این استان محروم نیست و استفاده از این واژگان بیشتر توسط مسئولان ادوار مختلف و به‌عنوان سرپوشی برای کم‌کاری‌ها و ضعف عملکرد خودشان به‌کاررفته است.

به گزارش ایرنا، دکتر حسن عمید در لغت‌نامه خود واژه محروم را معادلˈناامیدیˈوˈبی‌بهره بودن ترجمه کرده است در حالی که به اذعان کارشناسان، استان سیستان و بلوچستان نه تنها از نعمت‌های بی‌شمار الهی بی‌بهره نیست بلکه سرشار از مزیت‌های نسبی است و حتی تصور داشتن این همه نعمت موجی از امید را در دل زنده می‌کند.

از سیستان و بلوچستان به‌عنوان رنگین کمان ذخایر معدنی یاد می‌شود به‌طور‌ی‌که بدون احتساب معادن غیرفعال هم اینک 311 معدن فعال در استان وجود دارد. طلا، مس، خاک صنعتی، کائولن، تیتانیوم، مرمر و سیلیس بخش کوچکی از ذخایر پرعیار استان است.

گردشگری، شاید در نگاه عده‌ای سیستان و بلوچستان سرزمینی خشن و فاقد جذابیت‌های دیدنی متصور شود اما این استان چشم‌اندازهای فوق‌العاده بدیع و کم‌نظیر دارد که به سبب بکر و دست‌نخورده ماندن فرصت خوبی برای تمام گردشگران به‌ویژه جستجوگران سرزمین‌های ناشناخته، فراهم آورده است.

سخن آخر

امروز سری زدیم به سرزمینی که در گوشه‌ای از ایران غریب مانده است؛ به معرفی شهر زاهدان در استان سیستان و بلوچستان پرداختیم تا مردمان این خطه را بیشتر از قبل بشناسیم. باید از خود بپرسیم چرا سیستان و بلوچستان که قدمتی چند صد ساله دارد و در شاهنامه نیز از آن نام برده شده، امروزه باید تبدیل به خطه‌ای ترسناک شود؟ معضلاتی که در این استان وجود دارد در دیگر شهرهای مرزی هم به چشم می‌خورد، فقط تا این حد بزرگ‌نمایی نشده است. بیایید به‌گونه‌ای دیگر درباره این شهر و استان و مردمان آن فکر کنیم؛ فقط از شنیده‌ها قضاوت نکنیم، شاید وقت جبران رسیده باشد.