عجایب هفتگانه جهان باستان

نام عجایب هفتگانه جهان که به گوشم می رسد، ناخودآگاه تداعی مبهمی از مجله قدیمی دانشمند و کتاب های دانستنی در برابر چشمانم نقش می بندد و اگر بخواهم نامشان را ببرم، نهایتا چند تا از آن عجایب به خاطرم می آیند. شما چطور؟ از عجایب هفتگانه جهان چه چیزی در ذهن دارید؟

امروز کارناوال به سراغ لیست عجایب هفتگانه جهان می رود تا ما را با بخشی از تاریخ جهان باستان آشتی دهد. از زمان های قدیم تا به حال لیست های گوناگون و متعددی از عجایب جهان ارائه شده است که هر کدام عناوین خاص خود را دارند. از عجایب طبیعی و چشمگیر جهان بگیرید تا عجایبی از دست سازه های بشر.

اما در این میان، عجایب هفتگانه کلاسیک جهان، نخستین لیستی است که در دنیا شهرت یافت؛ و مجموعه ای از سازه های اعجاب انگیز انسان های باستان است. این لیست هفتگانه بر اساس کتاب راهنمای معروفی که مکان های دیدنی یونانی را معرفی می کرد، ایجاد شد و تنها شامل سازه های اطراف ناحیه مدیترانه می شود. پس تعجبی ندارد که با نگاه به این لیست هفت عددی، چیزی جز بناهای معروف منطقه یونان و روم باستانی نبینیم و خبری از سازه های باشکوه امپراتوری هخامنشی یا آرامگاهی باستانی چون زیگورات چغازنبیل نباشد.

با این حال دانستن بیش تر از این لیست هفت عددی خالی از لطف نیست و قول می دهم خواندن آن شما را حیرت زده کند.

 همراه با کارناوال قدم در جهان باستان و شگفتی های هفتگانه اش بگذارید.

داستان لیست عجایب هفتگانه از کجا آغاز شد؟

همان طور که گفته شد لیست عجایب هفتگانه جهان باستان در طی سال های متمادی و از میان آثار شاخص یونان باستان انتخاب شدند. تقریبا تمام موارد این لیست از بین رفته اند و تنها یک مورد از آن بر جای مانده است. لیست عجایب هفتگانه از این قرار است:

1- هرم بزرگ جیزه

2- باغات معلق بابل

3- تندیس زئوس در المپیا

4- معبد آرتمیس

5- آرامگاه هالیکارناسوس

6- غول رودس

7- فانوس اسکندریه

پیش از پرداختن بیش تر به لیست عجایب هفتگانه سوال هایی به ذهن می رسد. چرا در این لیست تنها هفت مکان انتخاب شده اند و یا چه کسانی این لیست را پدید آورده اند.

اما چرا برای لیست عجایب عدد هفت را بر می گزینند؟

یونانیان باستان اعتقاد داشتند که هفت عددی مقدس بوده و نماد شایسته ای از کمال و فراوانی است. همچنین این عدد نشان دهنده 5 سیاره شناخته شده به علاوه خورشید و ماه بود، که ارزش عدد هفت را دو برابر می ساخت.

و نویسندگان نخستین لیست عجایب هفتگانه دنیا که بودند؟

هرودوت نخستین تاریخ نگار یونانی و کالیمکس، محقق شهر باستانی قیروانی در موزه اسکندریه، دو فردی بودند که لیست عجایب هفتگانه جهان را تهیه کردند. متأسفانه امروزه از نوشته های این دو چیزی باقی نمانده است.

پس از شهرت یافتن نخستین لیست هفتگانه عجایب، بعدها نیز لیست های مشابهی توسط دیگر افراد و موسسه ها ایجاد شد.

1) هرم بزرگ جیزه | Great Pyramid of Giza

 هرم بزرگ جیزه قدیمی ترین مورد لیست عجایب هفتگانه است که با عنواینی چون هرم خوفو یا چئوپس هم شناخته می شود. هرم جیزه بزرگ ترین و قدیمی ترین هرم در میان اهرام ثلاثه مصر بوده. همچنین تنها مورد در لیست عجایب باستانی جهان است که عمدتا به صورت سالم و دست نخورده باقی مانده است. مصرشناسان بر اساس علامتی که در یکی از تالارهای داخلی هرم جیزه به چشم می خورد و همچنین دیگر نشانه ها، هرم جیزه را متعلق به سلسله چهارم مصر یعنی خوفو می دانند. که به عنوان مقبره ای برای وی ساخته شده است. ساخت این هرم عظیم بیش از ده تا 20 سال به طول انجامیده و برای ساخت آن زحمات، مشقات و در کمال تعجب جان های بسیاری گذاشته شده است. به طوری که محلی ها می گویند هنوز هم می توان فریاد ناشی از درد و سختی کارگران هرم را شنید. 

دلیل شگفتی: باستان شناسان قدمت هرم بزرگ جیزه را 2560 سال قبل از میلاد مسیح مشخص کرده اند که با ارتفاع 146.5 متری اش برای بیش از 3800 سال بلندترین سازه دست ساز جهان محسوب می شد. در رابطه با این هرم بزرگ، بیش از هر چیز نحوه ساخت آن تعجب همگان را بر می انگیزد و قطعا یکی از دلایل در رأس لیست عجایب قرار گرفتنش نیز همین است. فرضیه های متعددی برای ساخت هرم بزرگ جیزه ارائه شده است اما فرضیه ای که بیش از دیگران مورد قبول واقع شده: حرکت سنگ های بزرگ از معدن سنگ، کشیدن و بلند کردن آن ها در محل است.

برای اطلاعات بیش تر هرم بزرگ جیزه | بنایی از عمق دوران باستان را مطالعه کنید.

آدرس: مصر، استان جیزه، الحرام، اهرام ثلاثه

Address: Al Haram, Giza Governorate, Egypt

2) باغات معلق بابل | Hanging Gardens of Babylon

باغات معلق بابل تنها مورد این لیست هفتگانه است که هنوز هم مکان دقیق آن مشخص نشده است. از این باغات به عنوان شاهکاری باستانی در علم مهندسی یاد می شود. باغات معلق بابل مجموعه باشکوه و حیرت انگیزی از انواع درختان، درختچه ها و گل ها بوده که در مجموعه هایی ردیفی و بر روی ساختمان کاشته شده بودند! در واقع برای درک باغات معلق، باید جنگلی را در میان سازه های مرتفع تصور کنید! می گویند باغات معلق چون پهنه سبزی بر روی کوهی از آجر بوده است. 

طبق داستان ها و افسانه ها، بخت النصر دوم باغات معلق بابل را در شهر باستانی بابل و برای ملکه خویش آمیتیس ساخته است. آمیتیس شاهزاده سرزمین ماد از آن روی به ازدواج بخت النصر دوم درآمد تا پیوند نیکویی باشند بر صلح و صفا میان دو امپراتوری. پس از گذشت مدتی آمیتیس که به آب و هوای خشک منطقه میان رودان عادت نداشت، دچار بیماری شد و بخت النصر برای همسر خود دستور به ساخت باغات معلق بابل داد. شهر بابل در نزدیکی شهر کنونی حله و عراق امروزی قرار دارد. تنها منبعی که در آن به باغات معلق اشاره شده، یک کتاب از کشیشی به نام بروسوس است که در 290 سال پیش از میلاد مسیح در آن توضیحاتی درباره باغات معلق بابل نوشته شده است.

دلیل شگفتی: ساخت چنین باغاتی بر روی ساختمان، نحوه آبیاری و مهم تر از همه نگهداری و مراقبت از گیاهان کار بسیار دشواریست و امروزه به تازگی پس از گذر زمانی طولانی و با وجود پیشرفت های بسیار فن آوری، این امکان ایجاد شده است. 

با خواندن باغات معلق بابل اطلاعاتی کامل از نحوه ساخت و شواهدی از وجود یا عدم وجود این باغات به دست بیاورید.

3) تندیس زئوس در المپیا | Statue of Zeus at Olympia

تندیس زئوس در المپیا ( المپیا در دوران باستان مرکز مذهبی در جنوب غربی یونان بوده ) یکی از عظیم ترین مجسمه های دنیای باستان بوده که شمایلی مردی نشسته را به تصویر می کشیده و ارتفاعی 13 متری داشته است. مجسمه زئوس 435 سال قبل از میلاد مسیح و توسط مجسمه سازی آتنی به نام فیدیا، در معبد زئوس شهر المپیا ساخته شده بوده.

زئوس پادشاه خدایان یونان بوده که مورد پرستش رومیان باستانی قرار می گرفته به افتخارش جشن ها و مسابقات بسیاری برپا می کرده اند. اهمیت این جشن ها برای یونانیان به قدری بوده است که جنگ های خود را به مدتی چند تعطیل می کرده اند.

تندیس زئوس از صفحات عاج و طلا بر روی چارچوبی از چوب بنا شده و زئوس را در حالی که بر روی تختی چوبین و مزین به سنگ های قیمتی نشسته است، نشان می دهد. 

متأسفانه این تندیس در قرن پنجم پس از میلاد از بین رفته و حتی نمونه مشابهی از آن وجود ندارد. اما مدارک و شواهد بسیاری بر وجود تندیس زئوس شهادت می دهند و تصویر این تندیس را بر روی سکه های باستانی می توان دید. 

پیشنهاد می کنیم برای اطلاعات بیش تر از این مجسمه جالب توجه تندیس زئوس در المپیا | اصالت بازی های المپیک را بخوانید.

دلیل شگفتی: تندیس زئوس تا مدت ها به عنوان مشهورترین و چشمگیرترین تندیس در جهان باستان شناخته می شد. 

آدرس: یونان

Address: 270 65, Greece

4) معبد آرتمیس | Temple of Artemis

معبد آرتمیس که گاهی نیز به نام معبد دیانا خوانده می شود، در شهر باستانی افسوس و در حال حاضر در ترکیه کنونی قرار دارد. این معبد به دست رومیان باستان ساخته و پیشکشی برای الهه یونانی، آرتمیس بوده است. این معبد بسیار قدیمی بوده و طبق شواهد در نیمه دوم قرن هشتم پیش از میلاد ساخته شده است. در قرن هفتم پیش از میلاد در اثر سیلی دچار خرابی های گسترده ای شد که سه قرن بعد و در قرن پنجم پیش از میلاد مورد بازسازی قرار گرفت. نخستین بازسازی معبد 10 سال به طول انجامید. بار دیگر معبد آرتمیس در 356 سال قبل از میلاد و در طی یک آتش سوزی تخریب شد و این بار نیز بازسازی شد که این بار نیز با ساختی قابل توجه و شگفت انگیز همراه بود. 

معبد آرتمیس پیش از آن که 400 سال پس از میلاد مسیح به کلی نابود شود، سه بار مورد بازسازی قرار گرفت؛ اما در حال حاضر تنها چند مجسمه تزئینی و پایه های معبد باقی مانده است. معبد آرتمیس هم اکنون در 75 کیلومتری شهر ازمیر ترکیه قرار دارد.

دلیل شگفتی: معبد آرتمیس یکی از قدیمی ترین و باشکوه ترین معابد جهان باستان به شمار می رود که با وجود تخریب های پی در پی چندین بار با همان شکوه مورد بازسازی قرار گرفت.

برای دستیابی به اطلاعات کاملی از معبد آرتمیس بخوانید: معبد آرتمیس ترکیه | شاهکار عجایب هفتگانه

آدرس: ترکیه، ازمیر، آتاتورک

Address: Atatürk Mahallesi, Atatürk Cd., 35920 Selçuk/İzmir, Turkey

5) آرامگاه هالیکارناسوس | Mausoleum at Halicarnassus

آرامگاه هالیکارناسوس یا مقبره ماسولوس یکی دیگر از عجایب باستانی و هفتگانه است که در میان 353 تا 350 سال پیش از میلاد در شهر باستانی هالیکارناسوس و منطقه ای در ترکیه کنونی بنا شد. جالب است بدانید این آرامگاه برای یکی از ساتراپ های ( فرمانداران ) هخامنشی به نام ماسول و به نظر همسرش آرتمیس ساخته شده است. ماسول و همسرش آرتمیس 24 سال در شهر هالیکارناسوس و منطقه اطرافش فرمانروایی کردند. پس از فوت ماسول، آرتمیس که داغدار این فاجعه بود دستور داد تا بهترین معماران گرد هم آیند و زیباترین و باشکوه ترین مقبره در دنیا را برای این فرمانروا بنا کنند.

آرامگاه هالیکارناسوس از مرمر و در ارتفاع 45 متر ساخته شد که از هر چهار طرف نیز مزین به نقوش برجسته و مجسمه هایی چشمگیر بود. تزئین هر ضلع توسط یکی از مجسمه سازان مشهور یونانی آن زمان صورت گرفته بود.

آرامگاه هالیکارناسوس که آخرین بازمانده از عجایب هفتگانه جهان باستان بود، در اثر زلزله های متعدد در طی قرن های 12 و 15 از بین رفت. هم اکنون بقایایی از این آرامگاه در شهر بودروم ترکیه موجود است.

دلیل شگفتی: آرامگاه هالیکارناسوس به سبب تزئیتان منحصر به فرد و معماری جالب توجه ش در میان لیست عجایب هفتگانه جهان جای گرفته است.

برای اطلاعات کامل و جذاب از آرامگاه هالیکارناسوس بخوانید: آرامگاه هالیکارناسوس | مقبره باستانی فرماندار هخامنشی

آدرس: ترکیه - بدروم-استان موغله

Address: Bodrum/Muğla Province, Turkey

6) غول رودس | Colossus of Rhodes

غول رودس مجسمه غول پیکری بود که بر ورودی بندر جزیره یونانی رودس و در 292 تا 280 سال پیش از میلاد مسیح بنا شده بود. در واقع این مجسمه شمایلی از الهه خورشید یونان بود و دلیل ساخت غول رودس به سبب پیروزی بر فرمانروای شهر قبرس بود. زمانی که ارتش قبرس از مردم رودس شکست خوردند، بسیاری از امکانات و وسایل خود را از دست دادند. فرمانروای رودس با فروش آن وسایل، هزینه و بودجه ساخت غول رودس را فراهم کرد.

دلیل شگفتی: غول رودس با ارتفاع 33 متری خود، بلندترین مجسمه جهان باستان محسوب می شد و با آن که تنها 56 سال عمر کرد، اما نامش در میان لیست عجایب هفتگانه باستانی به چشم می خورد. رودس مجسمه غول پیکری بود که یک پای آن در طرفی از جزیره و پای دیگر آن در بخش دیگر جزیره قرار می گرفت! برای ساخت مجسمه از قطعات برنز استفاده شد و در نهایت بر روی پایه ای 15 متری از جنس مرمر بنا شد.

مجسمه غول رودس در اثر زلزله ای در 226 سال پیش از میلاد مسیح از بین رفت. در سال 2015 در طی پروژه ای اعلام شد که قرار است غول رودس را بازسازی کنند، اما از آن جا که محل دقیق قرارگیری مجسمه معلوم نیست، بر سر محل ساخت مجسمه نیز اختلافاتی وجود دارد.

می توانید با خواندن غول رودس یونان | لمس یک افسانه اطلاعات کاملی از این اعجوبه باستانی بیابید.

7) فانوس اسکندریه | Lighthouse of Alexandria

فانوس اسکندریه که در شهر اسکندریه مصر قرار داشته در واقع نوعی فانوس دریایی و البته نخستین فانوس دریایی ساخته شده در دنیاست. ساخت این فانوس در 290 سال پیش از میلاد مسیح آغاز شد و 12 سال زمان برد تا ساخت آن تکمیل شود. زمانی که ساخت آن به اتمام رسید، فانوس اسکندریه با ارتفاع 120 تا 137 متر خود، قرن ها عنوان دومین سازه بزرگ دست ساز بشر را به خود اختصاص داد و پس از هرم بزرگ جیزه قرار گرفت. جنس فانوس اسکندریه از سنگ بود که با تراش دادن سنگ ها ساخته شده بود. 

فانوس اسکندریه در جزیره فاروس و به منظور راهنمایی کشتی های تجاری به سوی بندرگاه اسکندریه مصر ساخته شد. این فانوس دریایی نیز به سبب چندین زلزله آسیب دید و در نهایت از بین رفت. باستان شناسان فرانسوی در سال 1990 میلادی توانستند بقایای این فانوس دریایی را در قسمت شرقی بندرگاه اسکندریه بیابند.

با آن که فانوس دریایی اسکندریه نام اسکندر را به دوش می کشد اما سال ها پس از مرگ وی ساخته شده است و ارتباطی با او ندارد. فانوس اسکندریه به دستور فرمانروای وقت مصر ساخته شده بود. جالب است بدانید که هزینه ساخت فانوس اسکندریه در زمان حال 3 میلیون دلار آمریکا ارزیابی می شود. 

اطلاعات کاملی از این فانوس دریایی را در فانوس اسکندریه | نخستین فانوس دریایی دنیا بخوانید.

دلیل شگفتی: ارتفاع و کارآیی منحصر به فرد در زمان خود.

سخن آخر

تا به حال از عجایب هفتگانه جهان باستان چیزی خوانده بودید و یا عکس هایش را دیده بودید؟

اگر شما قرار بود لیست عجایب باستانی جهان را بازنویسی کنید، چه مکان هایی را در آن جای می دادید؟

و یا از نظر شما نبود کدام مکان عجیب و مرموز در لیست محسوس است؟

نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید.