خبرگزاری ایلنا در گزارشی به سرنوشت الواح گلی هخامنشی پرداخت. این الواح بخش مهمی از گنجینه یافت شده از خزانه باستانی تخت‌ جمشید هستند که بعد از کشف توسط باستان‌شناسان دانشگاه شیکاگوی آمریکا برای بررسی بیشتر به امانت برده شدند. بخش مهمی از این الواح گلی هیچگاه به کشور بازگردانده نشد.

این الواح سندهایی تاریخی از جزییات زندگی در دوره هخامنشیان و شیوه اداره حکومت آنان است. تاکنون و با پیگیری‌های بسیار تنها در سه نوبت، بخش‌ کوچکی از این گنجینه به کشور بازگشته که دوبار آن مربوط به پیش از انقلاب و یک مرتبه مربوط به سال ٨٣ بوده است.

اسفند ماه سال 1396 بود که علی اصغر مونسان -معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری- از رای مثبت دیوان عالی آمریکا مبنی بر مصادره نشدن الواح هخامنشی ایران خبر داد و گفت:

با صدور این رای اقدام عملی برای بازگرداندن الواح هخامنشی از آمریکا آغاز می‌شود.

اما با آغاز دور جدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران بیم آن می‌رود که الواح هخامنشی که قرار بود به ایران بازگردانده شوند، همچنان در آمریکا توقیف بماند. مونسان در پاسخ به این نگرانی گفت:

برای بازپس‌گیری الواح گلین نه تنها حکم قضایی گرفته شده‌ است بلکه باتوجه به فضای تحریم باید مراحل قانونی بازگشت آن طی شود. درعین حال همین که جلوی حراج این الواح گرفته می‌شود و به نام ایران ثبت می‌شوند، گام مهمی است و گام بعدی استرداد آن‌ها به ایران خواهد بود.

طالبیان -معاون میراث فرهنگی کشور- در واکنش به این سوال که چند ماه پیش نیز چنین پاسخی از سوی خزانه‌داری آمریکا دریافت کرده بودیم و گویی این پاسخ هر از چند ماه تکرار می‌شود، گفت:

موسسه شرق‌شناسی می‌گوید در انتظار دستور خزانه‌داری است. الواح هخامنشی شامل بیش از ۳۰ هزار لوح بود که در سال ۱۳۱۴ براساس مصوبه دولت وقت ایران از طریق کشتی به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شد و سال ۱۳۱۶ به آنجا رسید. قرار بود در مدت سه سال، بررسی‌های کارشناسی و مطالعات روی این الواح انجام و به ایران برگردانده شود. چند سال نخست این اتفاق نیفتاد، اما پس از پیگیری‌ بخشی از الواح در سال ۱۳۲۷ به ایران برگردانده شد. بخشی نیز در سال ‌۱۳۵۰ بازگشت. همچنین بخش دیگری از آن‌ها را در سال ۱۳۸۳ به ایران تحویل دادند، اما هنوز بخشی از الواح در آن موسسه است.

وی در ادامه با اشاره به مساله توقیف طولانی مدت الواح گلی هخامنشی در آمریکا توضیح داد:

در انفجاری که در سال ۱۹۹۷ میلادی در بیت‌المقدس رخ داد چند یهودی به بهانه واهی ارتباط ایران با این انفجار و جبران خسارت، دادخواست توقیف الواح را مطرح کردند و به این ترتیب آن آثار توقیف شدند. ایران در جلسات دادگاه‌هایی که در این زمینه برگزار شد، در چند مرحله حضور یافت و ثابت کرد که الواح جنبه‌ تجاری ندارند و آثاری با جنبه‌ فرهنگی و مطالعاتی‌اند که قابل توقیف نیستند.

طالبیان درباره بازگشت این الواح توضیح داد:

پیگیر بازگشت الواح هخامنشی به ایران هستیم و منتظریم تا خزانه‌داری آمریکا اجازه خروج بدهد. حتا طی چند روز گذشته ایمیلی از خزانه‌داری آمریکا دریافت کردیم مبنی بر اینکه طی چند ماه آینده تدابیر لازم برای خروج این آثار انجام خواهدشد.