سوغات و صنایع دستی لرستان

در این مطلب به معرفی سوغات و صنایع دستی لرستان می‌پردازیم؛ وارد دنیای خوشمزه سوغات خوراکی لرستان می‌شویم و پس از آن نگاهی به صنایع دستی لرستان و هنر دست مردم این دیار داریم. همراه‌مان باشید.

سوغات خوراکی لرستان

عسل

طبیعت کم نظیر و بکر، به استان لرستان این امکان را می‌دهد که بهترین مناطق را برای پروش زنبور و تولید عسل داشته باشد تا این ماده را در کیفیتی بالا به بازار عرضه کند. این استان رتبه‌ دوازدهم کشور را در تولید عسل دارد و عسل شهرستان سلسله لرستان، در چهل و پنجمین کنگره بین‌المللی آپی‌موند یا ترکیه رتبه سوم جهان را به خود اختصاص داده است.

روغن حیوانی

از دیرباز شهرستان دلفان در استان لرستان، به سبب داشتن روغن حیوانی مرغوب و معطر شهره خاص و عام بوده است. این روغن در رنگ‌های زرد و سفید وجود دارد و در زبان محلی به آن، روغن دان می‌گویند.

کلوای لری

شیر یا ماست، شکر، روغن و آرد سبو‌سدار مواد اولیه تهیه کلوای لری هستند که از سوغاتی‌های خوشمزه لرستان محسوب می شود و ارزش غذایی بالایی دارد.

ترخینه

ترخینه ماده‌ای است که از ترکیب بلغور گندم و جو در دوغ حاصل می‌شود. برای تهیه آن، به مدت چند ساعت بلغور را در دوغ می‌جوشانند تا بپزد و ترکیبی خمیری به دست آید. این ترکیب را به صورت گلوله در می‌آورند و پس از خشک شدن در زیر آفتاب آماده عرضه به بازار می‌کنند. از ترکیب تکه‌های خشک ترخینه با حبوبات و سبزی‌های معطر، آش بسیار لذیذی تهیه می‌شود که از غذاهای سنتی لرستان است.

کلوچه‌ بروجردی

کلوچه‌ بروجردی که با عنوان کلوچه قندی نیز از آن نام برده می‌شود یکی از شیرینی‌های لذیذ لرستان است که در مرکز این استان و با ترکیب آرد گندم، رنگ‌های طبیعی، مغز بادام و روغن حیوانی طبخ می‌شود. این کلوچه جایگاه خاصی در میان خانواده‌های ساکن لرستان دارد و در ایام عید با استفاده از همین شیرینی از مهمانان پذیرایی می‌کنند.

شیرینی آردی

شیرینی آردی از جمله شیرینی‌های سنتی خوشمزه‌ای است که در مرکز استان لرستان تهیه می‌شود. این شیرینی ماندگاری بالایی دارد به همین دلیل می‌توانید در سفر به استان لرستان، آن را به عنوان یک سوغاتی مناسب از بازارها تهیه کنید. 

سمنوی بروجرد

سمنو یکی از عناصر اصلی سفره هفت سین است و به دلیل استفاده از جوانه گندم در طبخ آن خاصیت زیادی دارد. ساکنان بروجرد در طبخ سمنو تبحر خاصی دارند و تهیه و فروش سمنو یکی از مشاغل رایج در بروجرد به حساب می‌آید.

کاک

کاک از جمله شیرینی‌های سنتی ایران است که در استان‌ها و مناطق مختلفی تولید می‌شود. در لرستان، این شیرینی خوشمزه را با ترکیب آرد، روغن حیوانی و زعفران تهیه و به بازار عرضه می‌کنند و مثل کاک کرمانشاه پر از شکر نیست. 

نان ساجی

در لرستان نوعی نان پهن و نازک بر روی یک صفحه‌ فلزی دایره‌ای شکل به نام ساج درست می‌شود که به نان ساجی شهرت دارد. انواع مختلف این نان با نام‌های نان تیری، ته‌کِلِه‌ایی، نان تپ‌تپی و فه‌تیره شناخته می‌شود و علاوه بر لرستان، در استان‌های دیگری همچون کردستان، کرمانشاه، خوزستان و فارس نیز آن را می‌پزند.

انواع حلوا و ارده

در لرستان حلواهای متفاوتی وجود دارند که در تهیه‌ آنها از مواد مختلفی همچون شیره‌ انگور استفاده می‌شود. از جمله محصولاتی که می توانید از بازارهای لرستان تهیه کنید می‌توان به ارده شیره، حلوا شکری، حلوا ارده و حلوا مغزی اشاره کرد.

برساق

برساق نوعی شیرینی خشک در لرستان است که طرفداران خاص خود را دارد. برای تهیه این شیرینی خمیری از آرد، شکر، رازیانه، تخم مرغ، شیر و روغن آماده می‌کنند و پس از قرار دادن ترکیب گردو، دارچین، شکر، گلاب و هل درون خمیر، آن را در روغن سرخ می‌کنند تا آماده مصرف شود.

صنایع دستی لرستان

ورشوسازی

ورشوسازی صنعتی است که با بیش از دو قرن قدمت به عنوان شاخص‌ترین صنایع دستی لرستان در داخل و خارج کشور شهرت دارد. ورشو نوعی فلز سفید است که با استفاده از فن چکش‌کاری و خم‌کاری به آثاری همچون سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور ذغالی، قوری، زیر سماوری، چای‌دان، قندان، استکان، گلاب‌پاش، آفتابه لگن، سرمه‌دان و ... تبدیل می‌شوند. امروزه بارزترین اثر این هنر، سماورهایی هستند که در مغازه‌های لرستان به چشم می‌خورند.

جاجیم بافی

با فرا رسیدن فصل بهار و پاییز در لرستان، زنان هنرمند عشایر نخ‌های پشمی را با رنگ‌های طبیعی، رنگ‌آمیزی می‌کنند تا در بافت جاجیم‌هایی با نقوش شونه، دنو موشی، شیروز، گلی و هچه از آنها استفاده کنند.

گیوه دوزی

گیوه‌ نام یکی از پاپوش‌های سنتی کشورمان است که بسیار سبک و بادوام بوده و در بسیاری از مناطق روستایی و شهری تولید می‌شود. برای ساخت گیوه از نخ قالی و نخ ابریشم و ضایعات چرم استفاده می‌کنند.

حصیربافی

با استفاده از هنر حصیربافی، زیرانداز، سبد و ... تولید می‌شود.

نمدمالی

از گذشته‌های دور در اغلب شهرهای لرستان به ویژه بروجرد و خرم‌آباد کارگاه‌ها و بازارهای نمدمالی دایر بوده‌اند و به تولید کلاه نمدی، تن‌پوش‌های نمدی و انواع زیراندازها در طرح و نقش‌های مختلف می‌پرداختند. 

خراطی

خراطی هنر ساختن اشیا از چوب است که به وسیله دستگاه مخصوصی صورت می‌گیرد و در طی آن وسایل مختلفی همچون قلیان، گهواره، پایه آباژور و ظروف تولید می‌شوند. 

قالیبافی

به هر خطه از مرز و بوم ایران که سر می‌زنیم هنر قالیبافی را به شکل‌ها و طرح‌های مختلف شاهد هستیم. 

گلیم بافی

گلیم با استفاده از پشم حیوانات اهلی بافته می‌شود و مانند فرش از آن استفاده می‌کنند. در لرستان گلیم‌های مرغوبی با استفاده از رنگ‌های سیاه، سبز، آبی، سفید با نقوش خاص منطقه بافته می‌شود که می‌توانند ره‌آورد سفر شما به این استان باشند.

ماشته بافی

ماشته، نام دست بافته‌ای پشمی و منقوش است که در اکثر مناطق ایران به نام جاجیم شناخته می‌شود؛ اما در خرم‌آباد و کرمانشاه نامش را ماشته یا موج گذاشته‌اند.

ماشته به عنوان رختخواب پیچ استفاده می‌شود؛ اما در میان عشایر و روستاییان به عنوان زیر انداز، روانداز و روی کرسی نیز کاربرد دارد. در شهرها از این دستبافته برای روفرشی، رومبلی، انواع پشتی،کیف زنانه، ساک، تزئین منزل و... مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حرمی بافی

حرمی یا ارامی نام یکی از دست‌بافته‌های استان لرستان است که بافت آن در شهرستان بروجرد رواج دارد. پیش تر این دستبافته را از تار و پود پشمی می‌بافتند اما امروزه در تار آن، نخ‌های پنبه‌ای را به کار می‌برند.

سخن آخر

با سوغات و صنایع دستی لرستان آشنا شدیم و خوشمزه‌ها و صنایع دستی این استان را شناختیم. آیا تا به حال به استان لرستان سفر کرده‌اید؟

کدام یک از این سوغاتی‌ها را برای عزیزان‌تان تهیه کرده‌اید؟

آیا سوغات دیگری در این استان می‌شناسید؟

منتظر دیدگاه‌های شما عزیزان هستیم...