انواع گردشگری | تعریف و بررسی گردشگری روستایی

گردشگری بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید .صنعت گردشگری امروزه به قدری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها اهمیت دارد که اقتصاددانان آن را صادرات نامرئی نیز می‌نامند.گردشگری روستایی، یکی از شاخه‌های مهم و پرطرفدار در صنعت گردشگری و یکی از فرصت‌هایی است که می‌تواند علاوه بر منافع اقتصادی، زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی را نیز پوشش دهد.

به دلیل تغییرات سبک زندگی در شهرها به نظر می‌رسد روستاها در آینده ای نزدیک به مهم‌ترین مقاصد گردشگران تبدیل شوند.

در کارناوال به بررسی مفاهیم گردشگری روستایی می پردازیم.

گردشگری روستایی چیست ؟

اگر بخواهیم از گردشگری روستایی تعریف معینی ارائه دهیم ، تصمیم به کار غیر ممکنی گرفته ایم چرا که هنوز تعریف دقیق و واحدی از این گردشگری بین کشورها وجود ندارد . همچنین در نواحی روستایی انواع مختلف گردشگری امکان پذیر است . حتی برخی از آنها ماهیت شهری دارند و نمی توان همه را به عنوان گردشگری روستایی به حساب آورد .  نواحي روستايی در روند پيچيده‌اي از تغييرات در رابطه‌ با تأثير بازارهای جهانی قرار دارند، ارتباطات و شرايط بازار ، جهت‌گيري محصولات سنتی را تغيير داده و مشخص کردن مرزهای گزدشگری روستایی را با مشکل مواجه کرده است.

با وجود همه این موانع، گردشگری روستايی می تواند به طور ساده به عنوان مسافرت به نواحی روستايی تعريف شود، اما محققان بر اين عقيده‌اند كه موضوع بسيار پيچيده‌تر از اين است.
نمونه‌های زيادی از انجام فعاليت‌های گردشگری در نواحی روستايی وجود دارد، از جمله فعاليت‌های مبتنی بر طبيعت، جشنواره‌های خاص، وقايع ميراث، جاذبه‌های مبتنی بر جامعه‌ی بومی، گردشگری كشاورزی، نمايشگاه‌های هنری و سوغات و صنایع دستی ، تئاتر محلی و ساير موارد.

به هر حال از نظر مفهومی به نظر ساده می آيد كه گردشگری روستايی را می توان به عنوان نوعی گردشگري كه در نواحی روستايی و مناطق پيرامون شهرها انجام می شود، تعريف كرد، ولی اين تعريف نمی تواند شامل مجموعه‌ای از فعاليت‌ها و اشكال متنوع مديريتی و نهادهای توسعه يافته‌ی فعال در كشورهای مختلف در ارتباط با صنعت گردشگری باشد.

در اروپا گردشگری روستايی اغلب برای توصيف گردشگری كشاورزی (يا گردشگری مبتنی بر مزرعه) به كار برده میشود، اما در صورت لزوم همه‌ی فعاليت‌های گردشگری در نواحی روستايی را در برمی گيرد. در همين راستا امروزه اتحاديه ی اروپا همه انواع گردشگری در نواحی غيرشهری را به عنوان گردشگری روستايی در نظر گرفته است.
تعریف زیر ، تعریفی است که سازمان جهانی جهانگردی از این نوع گردشگری ارائه می دهد :

گردشگری روستايی شامل انواع گردشگری با برخورداری از تسهيلات و خدمات رفاهی در نواحی روستايی می باشد، كه امكان بهره‌مندی از منابع طبيعی و جاذبه‌های طبيعت را همراه با شركت در زندگی روستايی و كار در مزرعه و كشاورزی، فراهم می آورد.

تاریخچه گردشگری روستایی

گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت تفریحی و اجتماعی، در نیمه دوم قرن هجدهم در انگلستان و قاره اروپا شکل گرفت.
مناطق روستایی قبل از این تاریخ هم برای فعالیت‌های تفریحی مورد استفاده قرار می‌گرفتند، اما این فعالیت‌های تفریحی محدود به  حضور طبقه ی مرفه جامعه در روستاها بود.
به دلیل توسعه حمل و نقل و سهولت جابه‌جایی، در قرن نوزدهم و بیستم دسترسی به روستاها آسان و باعث رشد سریع تقاضا برای گردشگری روستایی از سال 1945 گردید . در این زمان گردشگری روستایی شاهد رشدی چشمگیر و گردشگری بین‌المللی نیز شاهد رشد جمعیت بود و افزایش تقاضا برای گردشگری روستایی تا اندازه‌ای منجر به توسعه گردشگری شد.

انواع گردشگری روستایی

در این مساله نیز مانند تعریف گردشگری روستایی ، اتفاق نظری وجود ندارد اما انواع زیر قابل ارائه هستند .

گردشگري طبيعی

این نوع گردشگری روستایی شامل تعامل گردشگر با جاذبه‌های طبیعی روستا و ویژگی های اكولوژيكی آن قرار دارد .

گردشگري فرهنگی

گردشگری فرهنگی در روستاها با فرهنگ، تاريخ و ميراث فرهنگی و باستانی مردم روستايی مرتبط است .

بوم گردی

در اين نوع گردشگری، گردشگران در روستاها اقامت كرده و بعضا در فعاليت‌های اقتصادی و اجتماعی آنها مشاركت می كنند. آنها درباره ی  فضای روستایی و نحوه زندگی روستاییان بسیار کنجکاوند و برای رهایی از تنش های روزمره زندگی شهری برای مدتی در روستاها اقامت می گزینند.

گردشگري مزرعه

اين نوع گردشگری به عنوان گردشگری کشاورزی نيز شناخته مي‌شود. گردشگری مزرعه، شامل اقامت و گاهی اوقات مشاركت در فعاليت‌های كشاورزی در مزرعه بوده و در بين خانوارهای كشاورز به عنوان مكمل و جايگزين فعاليت‌های اقتصادی رواج پيدا مي‌كند. به علاوه گردشگری مزرعه، ابزاری نيز برای حفاظت از چشم‌اندازهای سنتی یک روستا به حساب می آید.

گردشگري محلی ـ روستایی

اين نوع گردشگری كه می تواند شامل همه ی موارد بالا نيز باشد، شامل اردو زدن، اقامت در منازل اجاره‌ای، گشت و شكار در حيات وحش، بازاريابی صنايع دستی، جشنواره‌های فرهنگی، ورزش‌های ماجراجويانه، راه‌پيمايی، بازديد از مكان‌های تاريخی، جشنواره‌های موسیقی و در واقع هر گونه فعاليت تفريحی در نواحی روستايی است.

اثرات گردشگری روستایی

به طور کلی هر پدیده ای که در این جهان شکل می گیرد ، اثرات مثبت و منفی بسیاری را در بر می گیرد .

از اثرات مثبت گردشگری روستایی می توان به توسعه روستاها ، بهبود زندگی مردم روستا ، اشتغال در مشاغل مربوط به گردشگری و افزایش درآمد را نام برد اما باید مراقب اثرات منفی این پدیده مانند آسیب های فرهنگی و اجتماعی ، تخریب محیط زیست و به طور کلی آسیب های ناشی از تجمع گردشگران نیز بود.