تصاویر قدیمی از فرانسه در زمان جنگ جهانی اول

شاید خطرناک ترین کار هنری دنیا عکاسی از جنگ باشد! جنگ محیطی پر از خشونت و بی رحمی به وجود می آورد که می تواند سرنوشت انسان های بی گناه بسیاری را تحت تاثیر قرار دهد. جنگ ها از مهم ترین وقایع تاریخ هستند؛ بعضی از آنها مرزها را جابجا می کنند، حکومت ها را عوض می کنند، کشته های بسیاری به جا می گذارند و ویرانی های جبران ناپذیری به بار می آورند. به همین دلیل مستند سازی از وقایع جنگی برای روشن شدن حقایق تاریخی برای آیندگان، اهمیت زیادی دارد.

حتما داستان های زیادی در مورد جنگ جهانی اول شنیده یا خوانده اید؛ فاجعه ای که به مدت 4 سال از 1914 تا 1918 کشورهای بسیاری را در مقابل هم قرار داد و در طول تاریخ از آن با نام جنگ بزرگ یا جنگ برای پایان همه جنگ ها نیز یاد می شود. با ما همراه باشید تا تاریخچه ای مختصر به همراه عکس های متفاوتی از این واقعه را مرور کنیم. 

این فاجعه بزرگ با اعلان جنگ اتریش-مجارستان به صربستان شروع و تبدیل به جنگی عالم گیر شد. جالب است بدانید که در آن زمان اتریش-مجارستان نام یک پادشاهی دوگانه بود به معنای اینکه یک پادشاه بر دو کشور حکومت می کرد؛ دو کشوری که سیاست خارجی، گمرک و ارتش مشترک داشتند اما در سایر موارد از یکدیگر مستقل بودند. در آن زمان ولیعهد اتریش-مجارستان و همسرش به ضرب گلوله یک جوان 18 ساله صرب کشته شدند. بعد از این اقدام تروریستی، اتریش-مجارستان به صربستان اولتیماتوم داد. در ادامه این اتفاق متحدان دو کشور خود را برای نزاعی وحشتناک آماده کردند. جنگ آغاز شد و کشورهای زیادی را درگیر خود کرد؛ در یک سو، نیروهای متحدین امپراتوری آلمان (اتریش - مجارستان، امپراتوری عثمانی و بلغارستان) و در سوی دیگر میدان نبرد نیروهای متفقین (فرانسه، بریتانیا، روسیه، صربستان، ایتالیا، ایالات متحده آمریکا، ژاپن و رومانی) در مقابل هم صف آرایی کردند. تا مدت ها بعد از شروع جنگ هیچ یک از نیروها به پیروزی دست نیافتند تا اینکه بعد از 4 سال خونریزی و کشتار مردم بی گناه، در نهایت، این جنگ با بر جا گذاشتن حدود 10 میلیون کشته و 20 میلیون زخمی نظامی و غیرنظامی، با پیروزی متفقین پایان یافت. معاهده ورسای بود که به طور رسمی به جنگ پایان داد.

امروز می خواهیم در کتاب تاریخ به دوران جنگ جهانی اول برویم و حال و هوای فرانسه را در خلال این جنگ به تماشا بنشینیم. حمله آلمان به فرانسه سبب شد که پای این کشور به میدان جنگ باز شود. این بار ما و شما با هم به تماشای صحنه هایی متفاوت از زندگی جنگ زدگان این کشور می نشینیم؛ صحنه هایی بدون خونریزی؛ صحنه هایی از کمک رسانی ها در جنگ و زندگی پناهندگانی که نجات یافته اند. عکاسی که این تصاویر را به ثبت رسانده است، لوییس هاین (Lewis Hine) نام دارد. هاین (1874-1940) معلم، جامعه شناس و عکاس آمریکایی - که بیشتر به خاطر عکاسی از کودکان کار معروف است- در سال 1918 (آخرین سال جنگ جهانی اول) توسط صلیب سرخ مامور شد تا از فعالیت های این نهاد در فرانسه عکس برداری کند.

امروز با کارناوال همراه شوید تا در کنار هم از دریچه دوربین هاین، بازماندگان جنگ، کوچ پناهندگان جنگی، سرگذشت کودکان مناطق جنگ زده، کمک های نیروهای داوطلب در زمان جنگ، محل های اسکان موقت و حضور سربازان خارجی در فرانسه را ببینیم. 

ورود به صفحه اختصاصی مطالب جنگ جهانی اول

1- دختری که سرپناه پیدا کرد

تصویر پیش رو در سپتامبر 1918 از جین، دختر 10 ساله فرانسوی گرفته شده است که پدرش پس از یک سال اسارت توسط آلمانی ها، جانش را در راه کشورش از دست داد.

جین توسط یک انجمن وابسته به ارتش آمریکا به سرپرستی گرفته شد. زمانی که آقای هانس، جین را در حیاط خانه سنگی کوچکش در شهر کان (Caen) فرانسه دید، او در حال بازی کردن با اسباب بازی بود که آن را به افتخار پدرخوانده هایش رنگ زده بود: قرمز، سفید و آبی (سه رنگ پرچم کشور فرانسه). جین پس از اینکه به سرپرستی گرفته شد برای پدرخوانده هایش نامه ای نوشت:

"امیدوارم همه شما سلامت باشید و در خط مقدم جنگ ناراحتی زیادی نداشته باشید. همه شما را می بوسم."

2- ایفل در جنگ

سرباز آمریکایی در کنار درگاه یک آپارتمان مشرف به منظره برج ایفل ایستاده است. عکس در مارچ 1919 به ثبت رسیده است.

3- کودکان راهی خانه های جدید

در آگوست 1918 گروهی از کودکان پناهجوی فرانسوی که توسط یک نهاد فرانسوی حمایت می شدند، از سازمان صلیب سرخ آمریکا در کلیسای سن سولپیس (St.Sulpice) پاریس کمک دریافت کردند. این کودکان برای اسکان به گراند وال (Grand Val) منتقل شدند؛ محل سکونتی که در یک ملک بزرگ در نزدیکی پاریس برای اقامت آن ها در نظر گرفته شده بود. جایی که فضای باز آن به سلامتی شان کمک زیادی کرد.

4- ایستاده بر ویرانی

مردی بر خرابه های جنگ، جایی که پیش از این در آن زندگی جریان داشته، ایستاده است. عکس در 11 آوریل 1919 گرفته شده است.

5- سربازان حمایت می شوند

در جولای 1918 داوطلبان آمریکایی صلیب سرخ، بسته هایی را برای ارسال به خط مقدم جبهه آماده می کنند.

6- جنگ کودکی اش را ویران کرد

رنه (Rene) که به میهن خودش بازگردانده شده، در آسایشگاه ترودو (Trudeau Sanitarium) در حال بهبود یافتن است. او به مدت دو سال برای آلمانی ها دامداری می کرد. در سپتامبر 1918، زمانی که سوژه این عکس شد، شب ها در خواب راه می رفت و کابوس تیر خوردن خودش را می دید.

مرکزی که رنه به همراه 180 کودک دیگر در آن اسکان داده شده اند، بیمارستانی متعلق به صلیب سرخ آمریکاست. هر یک از این کودکان برای دوره زمانی 3 ماهه یا کمتر، در این بیمارستان که برای زنان مبتلا به سل در نظر گرفته شده است، تحت مراقبت قرار می گیرند. این کودکان مبتلا به سوءتغذیه هستند و در معرض خطر ابتلا به سل قرار داشته اند. بیشتر این کودکان پدر و مادرهای مبتلا به سل داشته اند.

7- رژه سربازان

سربازان ارتش آمریکا در روز 4 جولای 1918 در حال رژه رفتن در میدان ژنا (Place de Jena) و پایین خیابان پرزیدنت ویلسون (Avenue du President Wilson) در پاریس هستند.

آمریکایی ها در روز 4 جولای سالگرد استقلال کشورشان را جشن می گیرند.

8- تماشای جشن آمریکایی ها در فرانسه

در 4 جولای 1918 جمعیت زیادی برای تماشای رژه سربازان آمریکایی به مناسبت سالگرد استقلال آمریکا در میدان کنکورد (Place de la Concorde) پاریس جمع شده اند.

9- دوستان وفادار

این کودک پناهنده و سگش از آن دوستانی نیستند که فقط در خوشی ها کنار هم باشند! 

این عکس در 8 جون 1918 از این دختر بچه گرفته شده است. او و خانواده اش که توسط مهاجمان از خانه شان بیرون رانده شده اند، به همراه پناهجویان دیگر، به یک مدرسه مذهبی متعلق به کلیسای سنت سولپیس پاریس آورده شده اند. در این جا توسط صلیب سرخ اسکان داده می شوند، به آن ها غذا داده می شود و حمایت های لازم را دریافت می کنند. این کودک در انتظار کامیون متعلق به صلیب سرخ آمریکاست تا او را به ایستگاهی ببرد که باید مهاجرتش را از آن جا ادامه بدهد.

10- رانندگان به کمک آمدند

زنانی از ایالات متحده که ابتدا برای صندوق آمریکایی حمایت از مجروحان فرانسوی (American Fund for French Wounded) رانندگی می کردند و سپس به رانندگی برای ارایه خدمات بهداشتی دولت فرانسه در طول جنگ مشغول شدند. تصویر در سپتامبر 1918 ثبت شده است.

11- ماشین ها در صف

ماشین های مختص حمل و نقل سازمان صلیب سرخ، در صف انتظار برای بازرسی از سوی دو سرگرد آمریکایی. عکس در 7 جولای 1918 گرفته شده است.

12- تمام زندگی اش در یک چمدان و یک کیسه

یک زن پناهنده فرانسوی در مقابل یک کلبه متعلق به سازمان صلیب سرخ آمریکا در حال غذا دادن به خروس هایش است. این عکس در 27 جون 1918 در منطقه ایستگاه گار دی نور (Gare du Nord) یا ایستگاه شمالی در پاریس گرفته شده است. این زن که توسط نیروهای آلمانی از خانه اش بیرون رانده شده، خوشحال است که توانسته یک چمدان لباس و دو خروسش را همراه خودش بیاورد.

13- نگهبان کوچک

در جون 1918 در ایستگاه گار دی لیون (Gare De Lyon) پاریس، یک کودک پناهنده منتظر بازگشت پدر و مادرش است و با جدیت از وسایل ناچیزشان مراقبت می کند.

تمام پناهندگانی که به این ایستگاه می رسند توسط سازمان امداد و نجات بن اکویل (Bon Accueuil) فرانسه که از صلیب سرخ آمریکا کمک می گیرد، تغذیه و حمایت می شوند.

14- چیزی احتیاج ندارید؟

در 16 جولای 1918 نماینده دفتر امور پناهندگان صلیب سرخ، در محل اسکان پناهندگان حاضر شده است و از کودکان درباره احتیاجات شان می پرسد.

15- بازی جنگی در جنگ

این کودک که آندره نام دارد، به همراه مادر و دو برادرش در محل اسکان پناهندگان در یک خیابان شلوغ در شهر کان (Caen) فرانسه زندگی می کند. آندره توسط نهادی وابسته به ارتش آمریکا به سرپرستی پذیرفته شده است. او با پولی که پدرخوانده هایش برای بازی کردن برای او فرستاده اند، سربازان پلاستیکی خریده تا در میدان بازی، دشمنان میهنش را شکست بدهد.

سخن آخر

فیلم ها و تصاویر دردناکی از جنگ های مختلف به ثبت رسیده اند. اما در کنار آن ها، مستنداتی هم وجود دارد که همدلی، همراهی و زیبایی نجات یافتن جان انسان ها را نشان می دهد. عکس هایی که امروز با هم مرور کردیم، امید و نجات در جنگ را روایت کردند. به امید اینکه در هیچ جای دنیا دیگر هیچ جنگی نباشد...