معماری و تاریخچه برج میلاد

امروز از معماری و تاریخچه برج میلاد، این شاهکار سربه‌فلک‌کشیده پایتخت می‌گوییم و مراحل ساخت برج میلاد را برایتان شرح خواهیم داد. ساکنان و عابران تهران هرگاه که از تماشای پایتخت در میان خیابان‌هایش خسته شدند، می‌توانند اوج بگیرند و تهران را از فراز برج میلاد نظاره کنند.در تاریخچه برج میلاد، تهران سازه‌ای که امروز در کنار برج آزادی، نماد شهر بزرگ تهران به شمار می‌رود، از چگونگی ساخت این سازه می‌گوییم؛ آسمان‌خراشی که 11 سال ساخت آن به طول انجامیده و امروز مایه افتخار ایران و ایرانیان است.

آشنایی با معماری برج میلاد | بلندترین برج ایران

برج میلاد سازه‌ای بلندآوازه است و یکی از نمادهای تهران در کنار برج آزادی و پل طبیعت به شمار می‌رود. سازه‌ای با ارتفاع 435 متر که حاصل تلاشی 11 ساله است و همچون نگینی در پایتخت می‌درخشد. این سازه بلندترین برج ایران است و به عنوان ششمین سازه بلند مخابراتی دنیا نیز شناخته می‌شود. 

شاید در ابتدا فکر کنید که یک سازه به این بلندی تنها از نظر معماری اهمیت دارد و مردم نمی‌توانند خیلی در آن خوش بگذرانند؛ اما واقعیت این است که برج میلاد به جز آنکه یکی از افتخارات مهندسی ایران محسوب می‌شود بخش‌های متنوعی را نیز در خود دارد و در ساختار آن تلاش شده تا مردم نیز از لحظات بودن در آن لذت ببرند. این برج نمایی 360 درجه و بی‌نظیر از تهران را پیش‌روی‌تان قرار می‌دهد، رستوران‌ها و کافه‌های متنوعی دارد و میزبان جشن‌ها و جُنگ‌های بسیاری نیز هست. رستوران گردان این سازه یکی از بزرگ‌ترین‌های دنیاست و مرکز خریدش گزینه‌های جذابی را در خود دارد. همه اینها باعث شده‌اند تا برج میلاد به یک مجموعه تفریحی نیز تبدیل شود و طرفداران زیادی داشته باشد.

مجموعه برج میلاد در زمینی به مساحت 4/74 هکتار بر روی تپه‌های نصر قرار دارد؛ تپه‌ای با مساحت تقریبی ۶۲ هکتار واقع در جنوب محله شهرک غرب و شمال کوی نصر (گیشا) که در میان شبکه بزرگراهی شمال غرب تهران احاطه شده است. این برج از شمال به بزرگراه همت، از جنوب به بزرگراه حکیم، از شرق به بزرگراه چمران و از غرب به بزرگراه شیخ فضل الله محدود می‌شود. ارتفاع برج از سطح دریا 1444 متر است و جالب آنکه بزرگراه حکیم 60 متر پایین تر از سطح برج واقع شده است. همان‌گونه که در ابتدا نیز گفتیم، هدف از این مطلب ارائه اطلاعاتی در زمینه معماری این سازه مهم است و برای همین نگاهی ریزبینانه به معماری و ساختار آن خواهیم داشت. کارناوال در مطلبی دیگر به نقد و بررسی تفریحات و امکانات برج میلاد تهران پرداخته است که برای کسب اطلاعات دقیق‌تر از این سرگرمی‌ها می‌توانید به آن مراجعه کنید. 

برج میلاد چگونه ساخته شد؟

با مطرح شدن نیاز به ایجاد یک فضای نو و تفریحی، ساخت یک نماد ملی با توجه به توان مهندسان ایرانی و رفع مشکلات مخابراتی و تلویزیونی، مسئولان به فکر ساخت یک مجموعه افتادند؛ اما ساخت این نماد به این راحتی‌ها نبود و مراحل زیادی پیش‌رو داشت:

ارایه پیشنهاد و انتخاب محل ساخت

در سال 1370 خورشیدی بود که پیشنهاد ساخت یک برج برای تهران مطرح شد. 17 محل را برای ساخت این برج پیشنهاد دادند که در نهایت محل فعلی را برای آن برگزیدند. در سال 1373 مطالعات بر روی محل ساخت برج آغاز شد. در ادامه یک گروه شامل تیم شهرسازی، تیم مطالعات تلویزیون، مخابرات، راه‌وساختمان، اقتصادی، معماری، هواشناسی، تیم مطالعات ترافیک و تیم ژئوتکنیک بررسی‌های لازم را انجام دادند تا اینکه 4 نقطه شامل تپه‌های عباس آباد، لویزان، یوسف آباد و کوی نصر از 17 نقطه پیشنهادی، مناسب شناخته شدند. در نهایت کوی نصر برگزیده شد و برای انتخاب این محل چنین دلایلی را مطرح کرده‌اند.

• دسترسی همگانی با سطح سرویس‌دهی مطلوب
• قرارگیری در یکی از مرتفع‌ترین نقاط شهر
• اشراف بر زیباترین مناظر و نقاط شهر
• فضای لازم جهت عملکردهای پیشنهادی و توسعه آتی 
• مجهز بودن به تاسیسات زیر بنایی
• فاصله مناسب با پایانه‌های مهم مانند فرودگاه و ایستگاه راه‌آهن

• ایجاد پوشش تلویزیونی
• قابلیت ارتباط و دید مستقیم با ایستگاه‌های مخابراتی
• استقرار در میان کاربری‌های هماهنگ و غیر مزاحم
• استقرار در امتداد محورهای عمده شهر
• پتانسیل برقراری ارتباط بصری با دیگر نشانه‌ها و فضاهای شهری
• قابلیت برخورداری از فضاهای سبز یا دیگر عناصر طراحی محیطی

مطالعات و بررسی ها

پس از انتخاب محل دقیق، دستور نقشه‌برداری و مطالعات مکانیکی خاک صادر شد و در سال 1373 مطالعات ژئوتکنیک و زمین‌شناسی صورت گرفت. به دلیل ضعف‌های تهران در آن زمان، از جمله کمبود فضاهای گردهمایی، احداث هتل پنج ستاره و مرکز همایش‌های بین‌الملل نیز در پروژه لحاظ شد. 

این تنها مطالعات فاز اول بود و پس از اتمام آن، مطالعات مرحله دوم با موضوع برج مخابراتی - تلویزیونی آغاز شد و به موازات آن عملیات اجرایی قسمت هایی از پروژه انجام گرفت. با شروع مطالعات مرحله دوم و اجرایی شدن عملیات ساخت برج مخابراتی - تلویزیونی میلاد، فکر دیگری به ذهن سازندگان رسید و آن ایجاد یک مرکز با کاربری‌های متنوع بود که علاوه بر رفع کاستی‌ها بر جاذبه اقتصادی آن می‌افزود. موضوع ایجاد مرکز تجارت بین‌الملل در همین حین مطرح شد و ایده تاسیس چنین مرکزی شکل گرفت که هدفش ارتقای حوزه تجارت صنعتی و تجارت الکترونیک، کمک به توسعه صادرات غیرنفتی و هم افزایی کارآیی هر یک از اجزای پروژه بود. بر این اساس چنین کاربری‌هایی برای پروژه در نظر گرفته شد:

• برج میلاد تهران به عنوان مرکز ارتباطات مخابراتی - تلویزیونی
• مرکز همایش‌ها و جشنواره‌های بین‌المللی و هتل پنج ستاره به عنوان مرکز ارتباطات فرهنگی، اجتماعی و گردشگری
• مرکز تجارت بین‌الملل، به عنوان مرکز مبادلات تجاری

در نهایت کار بر روی این طرح در سال 75 به صورت رسمی آغاز شد و این بخش‌ها را در بر می‌گرفت:

برج و ساختمان راس آن، مرکز جشنواره‌ها و همایش‌های بین‌الملل، مجموعه تجارت جهانی، هتل پنج ستاره و پارک آی تی 

شهرداری تهران، شركت یادمان سازه را به عنوان مجری پروژه معرفی کرد و دكتر محمدرضا حافظی، استاد دانشگاه هنرهای زیبای دانشگاه شهید بهشتی، را به عنوان معمار و طراح پروژه در نظر گرفت. موضوع را به صورت طرح و ساخت به مناقصه گذاشتند و در نهایت پیمانکار مورد نظر انتخاب شد.

آغاز ساخت 

پس از 3 سال، مطالعات جغرافیایی، امکان‌سنجی و زمین‌شناسی، در دی ماه 1376 کلنگ آغاز ساخت آن را در تپه‌های نصر بر زمین زدند. پروژه ساخت این برج ابتدا با نام برج یادمان کلید خورد؛ اما در سال 1380 به مناسبت یکصدمین سالروز تولد امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، نام این پروژه به برج میلاد تغییر یافت.

افتتاح برج

40 درصد پروژه را در 8 سال و 60 در صد آن را در 30 ماه تکمیل کردند. پس از حدود 11 سال در 16 مهر 1387 برج در مراسمی با حضور نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای اسلامی شهر و شهردار تهران با شعار "آسمان نزدیک است " افتتاح شد و درِ آن را به روی مردم گشودند. در  این مراسم بیش از 250 خبرنگار ایرانی و خارجی نیز حضور داشتند.

حرف و حدیث ها در مورد ارائه دهنده طرح برج

برخی بر این باورند که برج میلاد کنونی در اصل بخشی از یک پروژه بزرگ ۵ میلیون متر مربعی بوده که ژاکلین رابرتسون، طراح شهری سرشناس امریکایی، در دوره پهلوی دوم، آن را طراحی کرد. این پروژه شهستان پهلوی نام داشت و محدوده وسیعی تا اراضی عباس‌آباد را شامل می‌شد. گفته می شود که الیزابت نجیب الحلبی، ملکه آینده اردن در آن زمان،  بعدها به عنوان همکار ژاکلین رابرتسون به کار گماشته شد. بر اساس حرف‌ها و حدیث‌ها ژاکلین رابرتسون به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرده بود که یک سوم این پروژه عظیم به فضای باز اختصاص یابد و در دو سوم باقی‌مانده، بناهایی ساخته شود که عبارت بودند از: ۵۰۰۰۰ واحد مسکونی، ساختمان‌های دولتی، سفارت و کنسولگری کشورها، دفاتر تجاری بین‌المللی و مراکز فرهنگی متعدد همچون موزه، کتابخانه و گالری‌‌های هنری. 

از سوی دیگر منابع دیگری طرح این برج را کاملا به بعد از انقلاب اسلامی مربوط می‌دانند و حتی غلامحسین کرباسچی، طرح برج میلاد را متعلق به دوران شهردار بودن خودش تلقی می‌کند و در این باره گفته است: 

در بازدیدهای مختلفی که از شهرهای بزرگ دنیا داشتیم، می‌دیدیم که ساختمان‌های مختلفی در این شهرها وجود دارد که هم به نوعی سمبل شهر است و هم جاذبه توریستی است برای شهر.

اما پیشنهاد ساخت یک برج و تالار نمادین برای شهر تهران در سال 1370 و همزمان با شهرداری مسعود رجب‌پور مطرح شد و سپس ساخت آن را به طور جدی دنبال کردند. 

کاربری برج میلاد

برج میلاد با هدف ایجاد سازه‌ای به یاد ماندنی و به عنوان نمادی برای شهر تهران ساخته شده است. این برج نه تنها یک جاذبه گردشگری و تفریحی به شمار می‌رود بلکه در امور زیر از آن استفاده می شود:

• تسهیل و گسترش ارتباطات بیسیم (Wireless) در سطح تهران بزرگ، بهینه سازی و گسترش پوشش رادیو و تلویزیون (VHF/UHF/FM)، ایجاد زیرساخت‌های تلویزیونی دیجیتال (DVB/MVDS)، هواشناسی و کنترل ترافیک
• رستوران گردان، رستوران ویژه، سکوی دید باز و بسته، رواق‌های هنری، گنبد آسمان، موزه مشاهیر ایران، موزه شهرداری، فود کورت، واحدهای تجاری، فضاهای نمایشگاهی در ساختمان برج و امکاناتی چون مرکز همایش‌های بین‌المللی با ۱۵ سالن مختلف، پارک دلفین‌ها، پینت‌بال، سینمای شش بعدی، سینما، لیزریوم، رستوران سنتی، رستوران محیطی و سایر امکانات همه و همه از بخش‌های متنوع این مجموعه به شمار می‌روند. 

با این اوصاف می‌توان برج میلاد را مجموعه چند عملکردی دانست که در حوزه‌های مخابراتی، مراکز تجاری، رستوران‌ها، خدمات پذیرایی، مرکز همایش‌ها، خدمات گردشگری و تفریحی فعالیت می‌کند. فاز اول برج شامل برج میلاد تهران و مرکز همایش‌هاست و برای فاز دوم نیز مرکز خرید، برج هتل و برج اداری را در نظر گرفته‌اند.

معماری برج میلاد

شکل کلی برج از یک هشت‌ضلعی تشکیل شده است که تعدادی دیوار داخلی و چهار باله ذوزنقه‌ای شکل به آن متصل‌اند. به طور کلی ساختمان برج، این بخش‌ها را در خود دارد:

• ساختمان پای برج (لابی)، شفت، ساختمان راس و دكل آنتن برج

بیشترین قطر سازه راس، 60 متر است و در ارتفاع 280 متری قرار دارد. حجم بتن‌ریزی بدنه حدود 33000 متر مکعب و حجم بتن‌ریزی کل پروژه 63 هزار متر مکعب است. وزن کل برج به حدود 150 هزار تن می‌رسد و در کل برج حدود 17 هزار متر مربع شیشه به‌کاررفته است. وزن کل اسکلت فلزی این ساختمان به 2000 تن می‌رسد که با استفاده از تیرهای شعاعی و اتصالات صفحه فلزی، به بدنه بتنی متصل شده‌اند. 

در زیر پی و بدنه برج ابزار دقیق استاتیکی و دینامیکی کار گذاشته‌اند تا عملکرد نیروها را بررسی کنند و نتایج آن‌ها را برای کسب اطلاعات بیشتر، نگهداری برج و همچنین کارهای تحقیقاتی استفاده کنند. همچنین در بدنه و اطراف برج، شبکه‌ای به نام میکروژئودزی تعبیه شده است تا هرگونه حرکت احتمالی بدنه برج و محدوده اطراف آن ثبت شود و در صورت لزوم بتوان اطلاعات لازم را با دوربین‌های دقیق نقشه‌برداری ثبت کرد.

 مقاومت در برابر باد و زلزله و صاعقه

این ساختمان با ارتفاع 435 متر در برابر جریان‌های هوا با سرعت 140 کیلومتر بر ساعت و تندبادهای لحظه‌ای با سرعت 220 کیلومتر بر ساعت مقاوم‌سازی شده است. همچنین این ساختمان در برابر زلزله مقاومت دارد و در صورت وقوع زلزله، سازه پایداری خود را حفظ خواهد کرد. برج میلاد بلندترین ساختمان تهران و ایران است و در معرض اصابت صاعقه قرار دارد. برای حفاظت از این سازه در مقابل صاعقه، سیم‌های مسی در بدنه آن کار گذاشته‌اند که تا کف پی امتداد می‌یابند.

دقت در ساخت

برای افزایش دقت کار فنی ساختمان برج، همه قطعات شناسنامه دارند و مشخصات تمام آن‌ها در دسترس است؛ مشخصاتی همچون نوع ماده اولیه قطعه، منبع تهیه، محل تولید، مسوول کنترل و بازرسی و موارد دیگر . حتی برای کارهایی مثل جوش دادن قطعات هم این شناسنامه در نظر گرفته شده است؛ یعنی کاملا مشخص است که چه کسی در چه زمانی جوشکاری را انجام داده و چه کسانی آن را کنترل و تایید کرده‌اند.

بخش های مختلف سازه

در اینجا نگاهی خواهیم داشت به بخش‌های مختلفی که ساختمان برج را تشکیل داده‌اند:

شفت برج

شفت برج یک سازه بتنی است که کاربری عمومی ندارد و فقط به عنوان محل عبور تاسيسات و آسانسورهای پر سرعت برج از آن استفاده می‌شود. در ۳ ضلع این شفت ۶ دستگاه آسانسور با سرعت ۷ متر بر ثانیه بازدیدکنندگان را در کمتر از ۵۰ ثانیه به راس برج منتقل می‌کنند و در ضلع چهارم ۱۸۶۸ پله فرار نصب شده است.

پایه اصلی برج از بتن آرمه و ارتفاع آن 315 متر از روی زمین طبیعی با مقطع حجره‌ای (سلولار) است. میزان بتن استفاده شده در آن به حدود 33000 متر مکعب می‌رسد. بدنه هسته مرکزی و چهار عدد باله را شامل می‌شود. باله برج به صورت ذوزنقه در چهار طرف آن تعبیه شده است و مقطع آن تا ارتفاع 240 متری به صورت هرمی کاهش می‌یابد. هسته مرکز از این تراز به تنهایی تا 315 متر امتداد دارد و از تراز 245 تا 315 متر سازه رأس برج خودنمایی می‌کند.

ساختمان پای برج (لابی)

ساختمان پای برج میلاد 6 طبقه دارد که شامل دو طبقه زیرزمین، یک طبقه هم کف و سه طبقه فوقانی می‌شود و فونداسیون آن مشترک با برج است. این بنای بتنی از تراز 9.5- متر آغاز شده و بام آن در تراز 28 متر به بدنه اصلی برج اتصال یافته است. مساحت کل لابی به حدود 15000 متر مربع می‌رسد.

سقف بتنی یکپارچه قوسی شکل و منحصربه‌فرد این ساختمان از برجسته‌ترین کارهای بتنی معماری معاصر به شمار می‌آید. در اجرای این سقف از قالب‌بندی چوب استفاده شده و طرح روی آن نقش هندسی گره ایرانی است. پل‌های ارتباطی، در چهار محل، این ساختمان را به بدنه اصلی برج مرتبط می‌کنند و از این طریق امکان دسترسی به آسانسورهای موجود در بدنه اصلی وجود دارد.

6 پله برقی نصب شده در لابی برج ظرفیت جابجایی 9000 نفر در ساعت را دارند و 4 دستگاه آسانسور با ظرفیت 21 نفر نیز در لابی برج خدمات رسانی می‌کنند.

از دیگر ویژگی‌های این سازه نحوه اجرای پایه‌های X شکل است و بام قوسی آن به همراه استفاده از یک نوع بتن به جای سنگ در نمای بیرونی ساختمان لابی نیز از دیگر شاخصه‌های این بخش به شمار می‌رود.

در طبقات اول تا سوم، 83 واحد تجاری، رستوران‌های بین‌المللی، تریا و همچنین نمایشگاهی با وسعت 200 متر مربع پیش‌بینی شده است. در طبقات اول و دوم زیر همکف فضای اداری، تاسیساتی و مرکز داده‌ها قرار دارند.

به طور کلی از نظر معماری می توان چنین عناصری را در لابی در نظر گرفت: دال بتنی کف طبقات و بام، دیوار پیرامونی زیر زمین‌های اول و دوم یا دیوار حائل محیطی، پل‌های ارتباطی، پله‌ها و پله‌برقی‌های موجود در مجاورت شعاع داخل طبقات

آسانسورهای برج میلاد

طراحان و مهندسان برای برج شش آسانسور اصلی در نظر گرفته‌اند که عبارت‌اند از:

• 2 آسانسور میهمان
• 1 آسانسور خدماتی
• 1 آسانسور خدماتی و تلویزیونی و مخابراتی
• 1 آسانسور رستوران گردان
• 1 آسانسور گنبد آسمان

افزون بر این شش آسانسور، یک آسانسور را نیز برای حرکت در طبقات راس در نظر گرفته‌اند.

ساختمان راس

ساختمان راس برج میلاد یکی از بزرگترین ساختمان‌های راس در برج های مخابراتی دنیا به شمار می رود. این ساختمان، اصلی‌ترین بخش بهره‌برداری برج محسوب می‌شود که در 12 طبقه و با زیربنای تقریبی 12 هزار متر مربع بنا شده است و بیشترین قطر آن به 60 متر می‌رسد.

وزن کلی سازه فلزی راس برج به 2100 تن می‌رسد. به جز 6 دستگاه آسانسور سریع بدنه اصلی برج، هسته مرکزی ساختمان راس نیز 2 دستگاه آسانسور با ظرفیت 10 نفر دارد.

برج بتنی، قسمت مرکزی سازه راس را تشکیل می‌دهد که در امتداد بدنه اصلی برج و از تراز 247 + تا 315 + ایجاد شده است. 3 طبقه تاسیساتی در این قسمت داریم که مساحت هر یک به 70 متر مربع می‌رسد. سازه کلی راس به دو قسمت عمده شامل سبد فلزی با وزن 1300 تن و قسمت فوقانی تقسیم می‌شود. سبد فلزی در مرحله اجرا پس از تقسیم به چهار مرحله (Stage) و با روش بالابری سنگین به وسیله جک‌های مخصوص در سر جای خود نشسته است. جا‌به‌جایی و نصب قطعات واسطه مربوط به فاصله بین مراحل اصلی (Stage) و نیز کلیه قطعات فلزی سازه قسمت فوقانی، به روش بالابری سبک بوده است.

در قسمت پایینی سبد فلزی، یک مجموعه مخروطی شکل بتنی قرار دارد که نقش اصلی در انتقال بارهای وارده ناشی از سازه را بر عهده دارد. در اطراف این مخروط بتنی، یک تیر حلقوی بتنی اجرا و تنیده شده است. قسمت مرکزی سازه راس یا همان امتداد بدنه اصلی برج نیز در محدوده اجرای سازه فلزی راس در امتداد عمودی تنیده شده است.

بدنه بیرونی ساختمان راس و نمای آن شیشه‌ای است. شیشه‌ها با  قاب‌های مخصوص در قسمت سبد فلزی، به لوله‌های فلزی در بدنه سازه وصل شده‌اند.

در طبقات مختلف ساختمان راس برج، سکوی دید باز و بسته، گنبد آسمان، رستوران گردان با گنجایش حدود 400 نفر، رستوران ویژه با ظرفیت 100 نفر، تریا، گالری‌های هنری،‌ موزه مشاهیر و طبقات ویژه مخابرات و تلویزیون در نظر گرفته شده است.

منطقه امن از آتش

منطقه امن از آتش، طبقه مخصوص مواقع بحران و حریق در ساختمان راس است که در برابر آتش‌سوزی مقاومت دارد. این بخش در ارتفاع 254 متری و با مساحت حدود 460 مترمربع ساخته شده است. این محل در زمان وقوع حادثه و انجام عملیات امداد و نجات و خروج از ساختمان راس ظرفیت 600 نفر را دارد.

دکل آنتن برج

دكل آنتن برج میلاد، سازه‌ای از فولاد خاص ضدخوردگی است که 120 متر ارتفاع دارد. در پایین‌ترین قسمت، شکل آن مانند یک 16 ضلعی به قطر 6 متر و در بالاترین قسمت به صورت یک مربع 60 سانتی‌متری است. در 45 متر بالایی دکل، سه نوع آنتن فرستنده در نظر گرفته شده است و در همین قسمت پوششی فایبرگلاس روی دکل وجود دارد. دكل در 4 قسمت طراحی و ساخته شده است که قسمت زیرین، محل نصب آنتن‌های مخابراتی كاربران عمومی و سه قسمت فوقانی به آنتن تلویزیونی آنالوگ و دیجیتال اختصاص دارد.

در ساخت این دکل از 360000 قطعه فولاد، پیچ‌ومهره استفاده شده است و وزن تقریبی آن به 350 تن می‌رسد. در داخل دكل آنتن یک آسانسور 2 نفره برای انتقال کاربران تخصصی تا ارتفاع 70 متری وجود دارد و دسترسی به دیگر قسمت‌های دکل آنتن از طریق پله‌های استخری میسر است.

توضیحات طراح و معمار برج میلاد درباره طرح خودش

کسی که برج میلاد را به این شکل طراحی کرده محمدرضا حافظی نام دارد که متولد ۱۳۱۰ در بروجرد است. وی  در سال ۱۳۴۰ در مقطع کارشناسی ارشد رشته معماری از دانشگاه شهید بهشتی فارغ التحصیل شد و دکترای مدیریتش را در آلمان به پایان رساند. او به عنوان رئیس انجمن خیرین مدرسه ساز کشور، عضو کمیسیون ملی یونسکو و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس فعالیت می‌کند. 

آغاز ماجرای طراحی برج میلاد

ماجرای طراحی برج میلاد برای او در سال 1371 آغاز شد که در روزنامه ها اعلام کردند به دنبال ثبت نماد جدیدی برای شهر تهران با ارتفاع 200 متر هستند. او ماجرای ایده‌اش برای این برج را این‌گونه تعریف کرده است:

من و مجموعه‌ای از دوستان که  قبلا کارهای بتنی سنگین انجام داده بودند، پیشنهاد کردیم که یک پروژه قدیمی که در تهران مطرح بوده است را پیگیری کنند که سه باری مطرح شده ولی هر بار توسط شهرداری تهران رها شده بود. برج مخابراتی تلویزیونی شهر تهران که در طرح جامع تپه‌های عباس آباد در قبل از انقلاب مکان‌یابی شده بود، به عنوان نمادی در آن پروژه محسوب می‌شد و عملکرد تلویزیونی هم برایش در نظر گرفته بودند.

نیاز به وجود دکل

تا سال 1371 در تهران بلندترین دکل پخش تلویزیونی دکل 90 متری جام جم بود و در همان سال‌ها شبکه خیابان گاندی صاحب یک دکل 120 متری شد که می‌توانست سرآغازی برای ایجاد دکل‌های بلندتر باشد. حافظی داستان این دکل را این‌گونه روایت می‌کند:

تا آنجا که من می‌دانم این دکل وارداتی بود که خیلی تعجب‌آور هم هست که چطور این اتفاق افتاد درحالی که صنایع کشور خودمان هم می‌توانستنند چنین کاری را انجام دهند ولی خب شاید هنوز برای این کار بسیج نشده بودند. البته در سال 71 می‌دانستیم که تهران شهر رو به رشدی است و شبکه‌های تلویزیونی محدود به یک یا دو تا بودند ولی خوب قطعا با سرعتی که پردازش اطلاعات الکترونیکی داشت ما به زودی نیازمند این برج می‌شدیم.

پیدا کردن محل احداث و آغاز طراحی

پیش‌بینی این نیاز باعث شد تا در سال 71 توجیه پروژه صورت گیرد و پیدا کردن مکان این پروژه مورد بحث واقع شود؛ مکانی مناسب از نظر دید شهری، پوشش‌های تلویزیونی مخابراتی، مسائل مهندسی و آب‌وهوایی. دکتر حافظی ادامه کار را این‌گونه تشریح می‌کند:

کاری که انجام شد این بود که گروه مفصلی را تشکیل دادیم تا آنجایی که به یاد دارم تقریبا 8 دیسیپلین رسمی را داشتیم که این پروژه را از چندین زاویه مختلف مطالعه و مکان‌یابی کنند و ارتفاعش را تعیین و بررسی کنند که چه فعالیت‌های فیزیکی قرار است در اطراف این برج اتفاق بیافتد؛ یعنی این برج نیازمند برنامه‌ریزی کاربری هم بود. ما باید بررسی می‌کردیم که کجای شهر مناسب‌تر است و چه فعالیتی را می‌توانیم در کنارش داشته باشیم.

تپه‌های کوی نصر بعد از مدتی به عنوان بهترین نقطه انتخاب شدند. در قدم بعدی برنامه‌ریزی فیزیکی در اواخر سال 79 تحویل شهرداری و تصویب شد. این برنامه‌ریزی شامل یک هتل بزرگ برای رویدادهای همایشی و یک مجموعه فرهنگی بسیار بزرگ با سالن‌های موسیقی، نمایش، سینما و یک موزه مختص دوران جنگ و شهدا بود. طراح برج میلاد در مورد بازدهی اقتصادی برج نیز چنین توضیح می‌دهد:

چون پروژه از لحاظ اقتصادی با دید شهردار وقت تهران این طور بود که از سرمایه‌های شهر هزینه‌ای در نظر گرفته نشود ما باید یک پروژه تعریف می‌کردیم طوری که چارچوب‌های اقتصادی داشته باشد و خودش خودگردان باشد و یا سرمایه‌گذاری که شهرداری به عهده می‌گیرد بعد از مدتی قابل برگشت باشد. در کل یک مجموعه تجاری که فضای مفید 15000 متر داشته باشد، با یک مطالعات اقتصادی پیش‌بینی شد و تخمین هزینه‌های ساخت این برج را متعادل کرد.

الهام از گنبد و عناصر ایرانی 

در نهایت برج میلاد ساختمان بلند شهر شد. بیشتر معماری برج میلاد از معماری ایرانی الهام گرفته شد؛ به عنوان مثال آنچه که ایرانی‌ها در آن سرآمدند گنبد زدن است و نمونه بی‌نظیر آن را می‌توان گنبد سلطانیه دانست که یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای تاریخ مهندسی بشر است. برج میلاد هم از این عنصر بی‌نصیب نمانده و طراح اصرار داشته که چنین چیزی را در آن بگنجاند. بهتر است چگونگی الهام گرفتن این سازه از گنبد ایرانی را از زبان طراحش بیان کنیم:

اگر بخواهیم گنبدی را به صورت دایره طراحی کنیم در ابتدا به صورت هشت‌ضلعی و بعد شانزده و سی و دو ضلعی و همین طور ادامه پیدا می‌کند تا شکل گنبد حاصل شود که حد فاصل بین این ضلع‌ها نیز مقرنس‌ها و شاهکارهای ایرانی به وجود می‌آید. ما گنبد باغ دولت آباد یزد را که یکی از ساده‌ترین این فرم‌ها بود به عنوان پایه الهام خودمان در نظر گرفتیم آن هم به این دلیل که این سازه بر اساس انتقال خطوط نیرو ساخته شده است. تزیینات وابسته به معماری این گنبد پیچیدگی‌هایی که در تمام گنبدهای دیگر دیده می‌شود را ندارد و خیلی ساده و در عین حال بسیار خوش‌ترکیب و خوش‌تناسب است. این سازه از یک مقطع هشت‌ضلعی شکل شروع شده و در انتها به گنبد می‌رسد. این ایده‌ای بود که ما آن را به روز کردیم و به پیاده‌سازی آن در برج میلاد پرداختیم.

به دلیل همین طراحی هوشمندانه است که بسیاری برج میلاد را دارای روحیه شرقی - ایرانی و در عین حال مدرن و به روز می‌دانند و حتی کسانی که از خارج به این برج نگاه می‌کنند ظاهر ایرانی آن را تشخیص می‌دهند. البته طراح در مورد اینکه چرا سعی نکرده طرحی شبیه‌تر و قابل تشخیص‌تر از گنبد داشته باشد می‌گوید:

شاید ما ایرانی ها به این دلیل که نسبت به این فرم‌ها عادت داشته باشیم خیلی قادر به تشخیص این موضوع نباشیم و البته تشخیص اینکه این سازه راس یک گنبد است به تفسیرهای معماری ما مربوط می‌شود. ما یک چیزی به نام ریخت داریم و چیز دیگری به نام مفهوم، یک اثر خوب هنری باید هر دو را داشته باشد. برج میلاد سعی کرده است که ریخت خودش را در تداوم ریخت‌های بدست آمده در معماری ایرانی قرار دهد و یا می‌توان گفت که حداقل ما این طور فکر کردیم حالا اینکه توانستیم این مفهوم را به دیگران القا کنیم یا نه را نمی‌دانم. تکرار اصلا کار خوبی نیست؛ به طور مثال شما اگر بتوانید مسجدی به زیبایی مسجد شیخ لطف الله بسازید تازه به 450 سال قبل رسیدید که این هیچ هنری نیست. باید آن مفهوم را ادامه دهید و در این مسیر به دستاورد گذشته هم چیزی اضافه کنید که تصور ما در مورد برج میلاد هم همین است .

عناصری که در این برج به کار رفته‌اند نیز در نوع خود منحصربه‌فردند و طراح آن‌ها را این‌گونه توضیح می‌دهد:

پلان هشت‌ضلعی پایه برج منحصربه‌فرد است چرا که اکثر برج‌های دنیا شفت‌های گرد دارند به غیر از چند نمونه خیلی کم همچون یک برج در تورنتو به نام سی ان تاور که پلان سه پره دارد. در برج میلاد یک هشت‌ضلعی درونی و یک هشت‌ضلعی بیرونی ایجاد کردیم که در یک نقطه به هم می‌رسند و سازه راس روی آن قرار می‌گیرد خطوط روی نما همان خطوطی‌اند که در گنبدهای خود ما دیده می‌شوند که البته یک مقدار هم در اجرا زمخت شکل گرفته و چندان هم اجرای موفقی نداشته‌اند. این خطوط در گنبدها به صورت مقرنس‌کاری و در برج میلاد شکل ساده‌تری دارند. در پایه ساختمان هم مقرنس‌ها را مجدد تکرار کردیم و این فرم کلی برج میلاد است.

برج میلاد روی گسل!

یکی از مسائلی که به مرور زمان در مورد برج میلاد مطرح شد قرارگیری آن روی گسل بود؛ مساله‌ای که توجه بسیاری را به خود جلب کرد. این خبر در ابتدا یک شایعه در نظر گرفته شد؛ اما کم‌کم مسئولان به سخن آمدند و اطلاعاتی را در این زمینه ارائه دادند. برای بررسی این موضوع نگاهی داریم به برخی از گفته‌های مسئولان و قضاوت را به شما واگذار می‌کنیم. مهدی زارع ،رئیس پژوهشگاه زلزله‌شناسی، در این باره گفت:

نقشه گسل‌های تهران در سال 64 توسط متخصصان سازمان زمین‌شناسی مطالعه و در چارچوب یک گزارش منتشر شد. البته نقشه جدیدی از گسل‌های تهران در سازمان پژوهش‌های کاربردی زمین‌شناسی تهیه شده است که نشان از فعال بودن این گسل‌ها دارد. در حال حاضر یک گسل جدید در تهران شناسایی کرده‌ایم که از کنار برج میلاد رد می‌شود و تقریبا در بخش مرکزی تهران است.

دکتر مرتضی طالبیان، رئیس پژوهشکده علوم زمین، نیز  به مطالعات و کشف گسل تازه‌ای اشاره کرده و در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است:

مطالعات گسترده‌ای در بخش مرکزی شهر تهران انجام شد و توانستیم گسل «پردیسان» را اخیرا معرفی کنیم. محل این گسل در بین بزرگراه آیت الله حکیم و شهید همت قرار دارد. این گسل در حال حاضر فعال‌ترین گسلی است که در تهران وجود دارد و توان لرزه‌زایی آن به مراتب بیشتر از گسل‌های شمال و جنوب تهران است.

در آخرین اظهار نظرها محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران، در مورد اینکه آیا در هنگام احداث برج میلاد مدیریت شهری وقت، از وجود گسل در محل ساخت مطلع بودند یا خیر، گفت:

 قطعا آنچه که صاحب‌نظران در خصوص برج میلاد و قرارگیری آن در کنار گسل عنوان کرده‌اند پیش از احداث این بنا عنوان شده بود. در حقیقت گسلی که برج میلاد بر روی آن قرار گرفته پیش از احداث این بنا شناسایی شده بود اما متاسفانه دقت لازم را انجام ندادند و یا اینکه تهیه‌کنندگان نقشه‌های برج میلاد موضوع وجود گسل در آن محدوده را لحاظ کردند و مقاوم‌سازی لازم را انجام دادند. البته در این خصوص شبهه وجود دارد. چرا که به موجب آیین‌نامه‌هایی که در حال حاضر در مقررات ملی ساختمان وجود دارد هنوز روی موضوع ساخت بنا بر روی گسل‌ها آیین‌نامه جدی منطبق با مطالعات جهانی تدوین نشده است.

در دنیا بعضا بر روی گسل‌ها ساخت‌وساز انجام می‌شود اما ساخت‌وساز ساختمان‌های پر اهمیت بر روی گسل‌ها انجام نمی‌شود و ساختمان‌های بی اهمیت نیز برابر آیین‌نامه‌های تدوین شده ساخته می‌شود اما در کشور ما متاسفانه هنوز این آیین‌نامه‌ها تدوین نشده است.

فاز دوم پروژه برج میلاد

از زمانی که زمزمه ساخت برج میلاد به گوش رسید، آنچه در تصور مسئولان وجود داشت به وجود همین برج ختم نمی‌شد و قرار بر این بود که این مکان علاوه بر برج و یادمان شهری، مجموعه‌ای از خدمات شهری متمرکز و ویژه‌ را نیز در خود داشته باشد.

در واقع آنچه که در سال ۸۷ به بهره‌برداری رسید تنها فاز اول برج میلاد بود که شامل برج، مرکز همایش‌ها و تاسیسات زیربنایی می شد. از همان زمان زمزمه فاز 2 نیز شنیده شد و احداث یک هتل، یک مرکز تجاری و یک مرکز اداری نیز در دستور کار قرار گرفت. بر اساس مصوبه شورای شهر در آن سال، مقرر شد فاز ۲ به‌ صورت سرمایه‌گذاری مشترک اجرا شود. در اولین مطالعات برای فاز دوم توسعه برج میلاد احداث یک ساختمان ۲۹ طبقه در قالب هتل پنج ستاره در کنار برج میلاد مورد بحث قرار گرفت.

برگزاری مسابقه بین المللی و طرح جنجالی زاها حدید

بر این اساس در سال 2012 مسابقه‌ای بین‌المللی برای طراحی فاز دوم برج میلاد برگزار و از طراحان خواسته شد تا برنامه توسعه‌ای شامل هتل و ساختمان اداری و تجاری برای فاز دوم برج میلاد را طراحی کنند. قرار بر این شد که در فاز 2، مجموعه‌ای از ساختمان‌ها و فضای باز در نظر گرفته شود و مرکز تجارت جهانی، هتل، مراکز اداری و غیره در آن جای گیرد. بر اساس گزارش روزنامه ایران، از میان 130 شرکت داخلی و خارجی که پیشنهادات خود را ارائه کردند، تنها 31 طرح شرایط لازم برای شرکت در این مسابقه را به دست آوردند.

گروه معماری زاها حدید، معمار شناخته شده عراقی- بریتانیایی، در کنار دیگر طراحان در این مسابقه شرکت کرد و رتبه نخست را در این رقابت به دست آورد. مهندسان مشاور معماری و شهرسازی عرصه و شرکت مهندسان مشاور پکن چین نیز در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند.

پروژه زاها حدید شامل یک مرکز تجارت جهانی با وسعت 120000 متر مربع بود و برج‌های دوقلو با کاربری هتل پنج ستاره و یک مجتمع تجاری 63000 مترمربعی را در خود داشت. از دیگر بخش‌های این پروژه یک پارکینگ برای 5000 اتومبیل بود که بیش از 170000 متر مربع وسعت برای آن در نظر گرفته شده بود.

ایده زاها حدید سازه‌ای شبیه به دو گل نیلوفر را شامل می‌شد که یکی بسته و یکی اندکی باز شده بود. گلبرگ‌های باز شده روی زمین، بخشی از ساختمان را تشکیل می‌دادند و دو برج ۵۵ طبقه مراکز تجاری و تفریحی در آن‌ها جای می‌گرفت.

دو برج بسیار شبیه به هم به نظر می‌رسیدند؛ اما یکی ده‌وجهی و دیگری پنج‌وجهی طراحی شده بود. از بالا، یک برج شبیه نیلوفری به نظر می‌رسید که سه گلبرگش باز شده است. بر اساس ایده زاها حدید، این دو برج در شمال برج میلاد و کنار بزرگراه همت ساخته می‌شدند.

آغاز ساخت میلاد 2

پس از اعلام برنده، قرار بر این شد که طرح اجرایی شود. همه چیز بر اساس یک بروشور ساده طرح‌ریزی شد؛ بروشوری که شکل و شمایل سه سازه جدید در اطراف برج میلاد را نشان می‌داد. پیمانکار پروژه، شرکت مهرآفرین، عملیات حفاری را برای آماده‌سازی زمین و ساخت‌وساز آغاز کرد. بهار سال ۹۲ بود که اعضای شورای شهر نسبت به گودبرداری اطراف برج میلاد معترض شدند و آن را برای استحکام برج میلاد و اتوبان همت مضر دانستند. پیمانکار برای اطمینان این افراد ضمانتی به آن‌ها سپرد که این ساخت‌وساز آسیبی به همراه نخواهد داشت. در ادامه کارشناسان به استناد همان بروشور اولیه، ارتفاع هتل پیشنهاد شده در این طرح را زیاد دانستند و گفتند که این ساختمان باعث مخدوش شدن دید برج میلاد می‌شود. ساختمان پیشنهادی ۵۵ طبقه از کف اتوبان و ۴۵ طبقه از سفره برج میلاد، کف برج، ارتفاع داشت و همین باعث نگرانی برخی از افراد شد. دیوارکشی و گودبرداری همچنان در حال انجام بود؛ اما اعتراض شورا روند آن را کند‌وکندتر کرد تا اینکه پروژه به طور کامل متوقف شد.

در فروردین ۱۳۹۵ و تنها چند روز پس از مرگ زاها حدید بود که رئیس کمیته عمران شورای شهر، آب پاکی را بر روی دست همه ریخت و اعلام کرد طرح زاها حدید کنار گذاشته شده‌ و طرح جدیدی در حال انتخاب است. 

مسوولان درباره میلاد 2 چه توضیحی دارند؟

مهدی چمران، عضو کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر، یکی از مخالفان سرسخت طرح میلاد ۲ بود و یک بار در این باره گفت:

طرحی که برای فاز دوم برج میلاد انتخاب شده است، مورد تایید شورای شهر تهران نبوده و نیست. مدتی قبل مسابقه بین‌المللی برای احداث فاز دوم برج میلاد برگزار شد این در حالی است که این موضوع بدون اطلاع شورای شهر بود. امیدواریم مجددا مسابقه‌ای در خصوص برگزیده شدن طرح فاز دوم برج میلاد برگزار شود.

 در اینجا باید اشاره‌ای هم به صحبت‌های رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی درباره تعیین تکلیف میلاد 2 داشته باشیم:

 گودبرداری به اتمام رسیده و مقاوم‌سازی جدارهای برج نیز در حال اتمام است. ما به طور حتم فاز 2 برج میلاد را خواهیم ساخت به دلیل آنکه بخشی از آن ساخت پارکینگی با 5 هزار ظرفیت است و از این گود می‌توان برای هرگونه ساخت‌وسازی استفاده کرد. 

در نهایت آنچه که از میلاد 2 نصیب شهروندان تهرانی و مسافران پایتخت شده، نشانه‌های گودبرداری است که ساخت فاز دوم را در هاله‌ای از ابهام قرار داده‌اند.

  زاها حدید کیست؟

 زاها حدید 950 پروژه در 44 کشور جهان را طراحی و اجرا کرده است و به عنوان اولین زن دریافت کننده مدال طلای موسسه سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA) شناخته می‌شود. او طراحی این سازه‌ها را در کارنامه خود دارد:

•  مرکز فرهنگی حیدر علی‌اف (۲۰۰۷–۲۰۱۲)، باکو، آذربایجان 
• مرکز ورزش‌های آبی لندن (۲۰۱۱)
• مرکز مگی در بیمارستان ویکتوریا (۲۰۰۶)، کرکالدی، اسکاتلند
• ایستگاه قطار سریع‌السیر ناپل (۲۰۰۶)، ناپل، ایتالیا
• ساختمان مرکزی ب‌ام‌و (۲۰۰۵)، لایپزیگ، آلمان
• ترن هوایی (۲۰۰۷) اینسبروک، اتریش

• مرکز علمی فائنو (۲۰۰۵)، ولفسبورگ، آلمان
• مرکز هنرهای معاصر سینسینتی (۲۰۰۳)، سینسینتی، اوهایو، آمریکا
• سکوی پرش اسکی برگیسل (۲۰۰۲)، اینسبروک، اتریش
• ایستگاه آتش‌نشانی ویترا (۱۹۹۴)، ویل ام راین، آلمان
• هتل فرشته پاسارگاد(۲۰۱۱–۲۰۱۷)، تهران، ایران  

جایگاه آسمان خراش تهران در ایران و دنیا

• بلندترین برج ایران 
• ششمین برج بلند تلویزیونی و مخابراتی دنیا بعد از برج‌های توکیو اسکای تری توکیو در ژاپن، آسمان‌خراش کنتون گوانگ‌ژو در جمهوری خلق چین، آسمان‌خراش سی‌ان تورنتو در کانادا، آسمان‌خراش اوستانکینو در مسکو در روسیه، برج ارینتال پیرل شانگهای در چین
• بیستمین سازه بلند نامتکی (سازه‌هایی که بدون هیچ نگه‌دارنده‌ای همانند سیم و دکل سرپا هستند)
• مقام نخست از نظر وسعت کاربری سازه راس برج با زیربنای 13000 متر

امکانات برج میلاد

برج میلاد تهران دارای امکاناتی است که در زمان‌های مختلف به بازدیدکنندگان خدماتی را ارائه می‌دهند و عبارت‌اند از :

• سرویس بهداشتی، خودپرداز، نیمکت، فروشگاه شهروند، نمازخانه، غرفه‌های تبلیغاتی، راهنما، کارواش، آسانسورها و رمپ‌های مناسب معلولان و غیره.

در معرفی برج میلاد تهران به طور کامل این امکانات توضیح داده شده است. در اینجا به چند مورد دیگر اشاره خواهیم کرد.

مهمانسرای برج میلاد

مهمانسرای برج میلاد بر فراز تپه غربی سازه قرار گرفته است. مساحت این ساختمان ۶۰۶ متر مربع است و ۱۲ اتاق و ۴۰ تخت دارد. مهمانسرای برج  جهت اسکان و پذیرایی مهمانان شهرداری تهران احداث شده است و از مجاور پارکینگ طبقاتی می توان به آن دسترسی پیدا کرد.

مجموعه سایت نمایشگاهی برج میلاد

مجموعه سایت نمایشگاهی برج میلاد در زمینی به مساحت 10200 متر مربع برای برگزاری نمایشگاه های فرهنگی و اقتصادی و نیز برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، هنری، مسابقات ورزشی و تفریحات و سرگرمی خانواده، در نظر گرفته شده است. سایت نمایشگاهی برج میلاد با دارا بودن فضایی مسقف و پارکینگ سرپوشیده و روباز و دسترسی آسان از طریق بزرگراه‌های اصلی شهر یکی از مکان‌های مناسب برپایی نمایشگاه به شمار می‌رود. این مجموعه دارای مشخصات زیر است:

• دارا بودن فضای مسقف به متراژ ۶۹۰۰ مترمربع
• قابلیت غرفه بندی از ۳۸۰۰ مترمربع تا ۴۴۵۰ مترمربع
• جایگاه تماشاچیان با ۴۴۰ صندلی

مرکز نمایشگاهی برج میلاد

در ضلع جنوب‌شرقی مجموعه در مرکز نمایشگاهی برج میلاد 3 سالن با مساحت‌های 2300، 1800 و 1700 متر مربع وجود دارد که دارای فضاهای اداری و سالن‌های کنفرانسVIP و سیستم‌های سمعی و بصری ویژه‌اند. کلیه امکانات گرمایشی و سرمایشی، روشنایی و رعایت الزامات HSE نیز در آن در نظر گرفته شده است.

استودیو

 استودیوی برج میلاد 60 متر مربع مساحت دارد. نورپردازی استودیو به طور مرکب و با پروژکتورهای نور سرد و گرم صورت گرفته است و با یک دستگاه کنسول نور 48 خطی می‌توان آن را کنترل کرد. سه دوربین برودکست، میز تدوین حرفه‌ای دیجیتال و مانیتورهای LCD حرفه‌ای در این استودیو دیده می‌شود و میز میکسر صدا با 16 خط دیجیتال و سیستم کاراکتر ژنراتور برای درج زیرنویس و لوگو نیز در آن تعبیه شده است.

راه دسترسی

دسترسی به برج میلاد از سه راه امکان‌پذیر است:

برج میلاد از راه‌های زیر با خودروی شخصی قابل دسترسی و بازدید است :

•  بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری، ورودی بزرگراه شهید همت، کنارگذار اختصاصی برج میلاد
•  بزرگراه حکیم غرب، بعد از بزرگراه چمران، ورودی اختصاصی برج میلاد
•  بزرگراه همت شرق، خروجی بزرگراه شیخ فضل‌الله نوری جنوب، پل کابلی اختصاصی برج میلاد

دسترسی با وسایل نقلیه عمومی 

یکی از نقاط ضعف این برج دسترسی سخت آن با وسایل نقلیه عمومی است. اگر می‌خواهید از این طریق خود را به برج برسانید باید اتوبوس‌ها و تاکسی‌هایی را انتخاب کنید که از بزرگراه همت و مقابل بیمارستان میلاد می‌گذرند. پس از پیاده شدن با سرویس‌هایی برخورد می‌کنید که شما را به بیمارستان و گیت ورودی برج میلاد می‌رسانند. سپس حدود 300 متر پیاده‌روی در مسیری شیب‌دار و بدون سایه پیش‌رو دارید و پس از آن به برج می‌رسید.

اطلاعات بازدید

ساعات کار: شش ماه اول سال از ساعت 10:00 تا 21:15 و در شش ماه دوم سال از 09:00 تا 20:15

نکته: این ساعت کار برای ورود به ساختمان برج تعریف شده است اما در زمان اجرای برنامه‌ها تا نیمه‌های شب می‌توانید در محوطه حضور داشته باشید. 

نکات بازدید از برج میلاد تهران

• با توجه به سرعت بالای آسانسور امکان بازدید برای خانم‌های باردار و افراد دارای ترس از ارتفاع میسر نیست.
• سکوی دید باز در شرایط جوی نامساعد بسته است.
•  پس از صدور بلیت امکان تعویض و یا کنسل کردن آن وجود ندارد.
• کودکان زیر 6 سال نیازی به تهیه بلیت ندارند.
• بلیت برج میلاد صرفا در تاریخ و ساعت انتخاب شده اعتبار دارد.
• برای تهیه بلیت به صورت آنلاین به این لینک بروید.
• اگر بلیت را به صورت اینترنتی خریدید با بلیت پرینت گرفته شده به گیت‌های پذیرش واقع در لابی برج مراجعه کنید.
• ورود و پذیرش بازدیدکنندگان از طبقه همکف صورت می‌گیرد. 

با تماشای این ویدیو گردشی جذاب در برج میلاد داشته باشید

سخن آخر

برج میلاد نمادی مدرن و زیبا برای تهران است که توجه هر کسی را به خود جلب می‌کند. به ویژه اگر در شب از کنار این سازه گذر کنید، نورپردازی زیبای آن تصویری زیبا را در ذهن‌تان می‌سازد. این برج چندمنظوره می‌تواند گزینه خوبی برای خلق ساعاتی خوش باشد و تجربه‌ای متفاوت به شما هدیه دهد.

اگر تجربه بازدید از این برج را داشته‌اید آن را با دیگران نیز به اشتراک بگذارید.

منتظر دیدگاه‌های شما خوبان هستیم...