ارگ گوگد گلپایگان | دومین بنای خشت و گلی ایران

ارگ گوگد گلپایگان بنایی حدودا 400 ساله است که امروزه آن را با نام هتل ارگ گوگد می‌شناسند. این جاذبه دیدنی را در گذشته ارگ علیخانی می‌نامیدند، چراکه شخصی به نام علیخان حدود 130 سال قبل بخشی از آن را به‌عنوان مهریه به همسرش بخشیده بود. هتل تاریخی ارگ گوگد گلپایگان یک مکان تاریخی با امکانات و تجهیزات امروزی است که تجربه دل‌چسب و خوشایندی از سفر به استان اصفهان و شهر گلپایگان را برایتان رقم خواهد زد.

چرا ارگ گوگد گلپایگان ؟

• ارگ‌ گوگد یکی از بناهای تاریخی گلپایگان است که در شهر گوگد قرار دارد.
• این ارگ قدیمی دومین بنایی خشتی و گلی ایران است.
• ارگ گوگد یکی از آثار ثبت شده ملی ایران است.
• قدمت این ارگ به حدود 400 سال قبل باز می‌گردد؛ با توجه به قرارگیری این ارگ در جاده ابریشم می‌توان به اهمیت تجاری آن پی برد.
• از ویژگی‌های ارگ گوگد می‌توان به دسترسی آسان، امکانات مناسب برای بازدیدکننده و قدمت آن اشاره کرد.
• این جاذبه مکانی مناسب برای علاقه‌مندان به تاریخ و معماری است.

ارگ گوگد گلپایگان | دومین بنای خشت و گلی ایران

گوگد، ارگی مربع شکل به وسعت 6400 متر مربع است که در شهر گوگد (گاوبزرگ) گلپایگان قرار دارد و قدمت ساخت آن را، حدود چهار قرن پیش می‌دانند. بر اساس گفته‌های تعدادی از اهالی قدیمی و مسن شهر گوگد، در دوره قاجار، آقا محمدخان پادشاه ایران در لشکرکشی‌های خود چند روزی را در ارگ گوگد ساکن بوده است. ارگ گوگد گلپایگان از نظر وسعت و یکپارچگی، دومین بنای خشتی و گلی ایران به شمار می‌رود که در مسیر جاده ارزشمند ابریشم قرار دارد؛ این مکان در هنگام جنگ و ناآرامی به عنوان دژ نظامی برای دفاع و مقابله با اشرار و یورشیان و در زمان صلح و آرامش، کاروانسرایی امن برای بازرگانان و تجار سرشناس بوده است. در حال حاضر این مجموعه با کاربری اقامتگاه به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ برای آشنایی با امکانات این اقامتگاه می‌توانید سری به صفحه هتل ارگ گوگد گلپایگان بزنید.

ثبت ملی: ارگ گوگد گلپایگان با شماره ثبت ۲۵۷۴ در تاریخ 11 بهمن ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

نکته: برخی منابع از ارگ بلقیس اسفراین به عنوان دومین بنای گلی ایران پس از ارگ بم که بر اساس اصول معماری ساسانی ساخته شده‌ و خشت و گل مهم‌ترین مصالح به‌کاررفته در آن است، نام برده‌اند.

تاریخچه ارگ گوگد

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، ارگ گوگد یکی از بناهای تاریخی گلپایگان است که زمان ساخت آن را حدود 400 سال پیش تخمین زده‌اند؛ از زمان ساخت این قلعه سند مکتوبی وجود ندارد،  تنها سند به‌جای‌مانده که به حدود 130 سال قبل تعلق دارد، نشان می‌دهد که علیخان بختیاری نیمی از قلعه را به عنوان مهریه به همسرش بخشیده است. این ارگ به سبب موقعیت خاص خود، اغلب مورد استفاده تجار سرشناس و حاکمان بوده است و حتی گفته می‌شود که آقا محمد خان قاجار نیز در یکی از قشون‌کشی‌های خود، چند روزی را در این محل ساکن بوده است.

معماری ارگ گوگد

با وجود فضایی باز در وسط و اتاق‌ها در اطراف می‌توان گفت معماری ارگ گوگد مشابه کاروان‌سراها است؛ پیش از مرمت این بنا فقط برج‌ها، دیوار خارجی، بخشی از تالارهای ضلع غربی و بخشی از خانه‌های داخل قلعه باقی‌مانده بودند. ارگ گوگد، قلعه‌ای مربعی‌ شکل با دیواره‌های تقریبا سرخ رنگی به ابعاد ۷۰ در ۷۰ متر و مساحت تقریبی ۶,۴۰۰ متر مربع است. این بنا چهار برج قرینه در چهار رأس قلعه دارد که نقوش تزیینی در آن به چشم می‌خورند؛ جرز پایه‌های برج حدود ۲٫۵ متر و ارتفاع آن‌ها ۱۲ متر است.

ورودی ارگ مجهز به دو در بود که در بزرگ‌تر را مردکوب و در کوچک را زن‌کوب می‌نامیدند. در بالای درب ورودی شمالی، اتاق شاه‌نشین قرار داشته که در وسط آن حوضی آبی قرار دارد. در هنگام حمله مهاجمین و آتش زدن درب ورودی، محافظین ارگ آب حوض را بر روی آتش خالی کرده و مانع از آتش‌سوزی می‌شدند.

به جز نگهبانانی که در این برج‌ها دیده‌بانی می‌دادند، بر روی دیوارهای بلند ارگ سوراخ‌هایی جهت سیستم امنیتی و حفاظتی نیز تعبیه شده بود. کبوترها در این سوراخ‌ها زندگی آرامی داشتند که در صورت ورود مهاجمان به برج این آرامش برهم می‌خورد و پرندگان ساکن بر روی دیوارها با سروصدا و بی‌قراری خود نگهبانان و ساکنین ارگ را از وجود دشمن باخبر می‌کردند.

ارگ دارای دو حیاط بسیار بزرگ است که در یکی از آن‌ها، یک حوض بزرگ به چشم می‌خورد و در اطرافش گلدان‌های کوچک و رنگارنگ قرار دارد. ساختمان ارگ دارای دو طبقه است که از طریق یک راه پله خیلی کوچک، تنگ و تاریک می‌توان به طبقه دوم و بالای برج ارگ رفت؛ در بالای برج نیز، محوطه‌ای کوچک دایره‌ای با قطر حدودا ۶ متری است که دورتادور آن دیوارهای قلعه مانندی دارد.

سازندگان این بنا برای ذخیره آب آشامیدنی در روزهای سخت در قسمت جنو‌ب‌شرقی ارگ، چاه آبی را برای ذخیره آب قرار داده بودند. وجود اتاق‌هایی در طبقات بالا برای بازرگانان و افراد نامی و اتاق‌هایی در طبقه پایین برای استر و استربانان، نشان از نظام طبقاتی است که در آن زمان حاکم بود.

هتل ارگ گوگد گلپایگان

امروزه ارگ گوگد بعد از مرمت و بازسازی، تغییر کاربری داده و به هتل و مجموعه اقامتی تبدیل شده است. مسافران علاوه بر بازدید و استفاده از چایخانه، رستوران و فضای باز مجموعه، می‌توانند از اتاق‌ها و سوئیت‌های هتل برای اقامت و سالن‌های آن برای مهمانی‌ها ومراسم‌های خود استفاده کنند. 

امکانات ارگ گوگد

ساعات کار ارگ گوگد

ساعات کار مجموعه همه روزه از ساعت 08:00 الی 22:30 است.

قیمت بلیط ارگ گوگد

بلیط ورودی: 5,000 تومان

سخن آخر

بار دیگر سفری تاریخی به یکی دیگر از شهرهای این مرز‌وبوم داشتیم و برای شما از یک ارگ کهن و با قدمت گفتیم. نظرتان درباره این مقاله چه بود؟ پیش از این مطلب چقدر با ارگ گوگد آشنا بودید؟ آیا تاکنون از این مجموعه بازدید کرده‌اید؟ نظرات و پیشنهادهای خود را با ما در میان بگذارید.