کنترل اثرات منفی صنعت گردشگری

از آن جا که بسیاری از فعالیت های گردشگری، اثراتی منفی بر محیط می گذارند، برای کاهش این اثرات و افزایش اثرات مثبت، لازم است استراتژی های خاصی در برنامه ریزی و مدیریت به کار گرفته شود. امروز در کارناوال به بررسی استراتژی های کنترل اثرات منفی گردشگری می پردازیم.

سنجش ظرفیت

هر جاذبه و محیطی دارای ظرفیت خاصی برای اجرای برنامه های گردشگری است. مکین تایر تعریف کامل و مناسبی را از ظرفیت ارائه می دهد و می گوید:

ظرفیت عبارتست از بیشترین استفاده ای که می توان از یک مکان کرد، بدون این که بر منابع موجود اثراتی منفی بر جای بماند و بدون اینکه موجب نارضایتی گردشگران شود و بر جامعه، سیستم اقتصادی و فرهنگ آن مکان اثرات معکوس گذارد.

برای آنکه برنامه ریزی درستی در مورد ظرفیت صورت گیرد باید همواره به سه نکته ی مهم توجه داشت:

* چه تعداد مسافر می توانند از یک مکان بازدید کنند بدون اینکه آب و هوا و محیط آلوده شود و بدون اینکه حیات وحش زیان ببیند؟

* ساکنان و افراد محلی تحمل پذیرایی از چه تعداد جهانگرد را دارند؟

* چه تعداد می توانند در یک مکان اقامت گزینند، بدون اینکه شلوغی و هیاهو را احساس کنند.

محدوده تغییرات قابل قبول

در الگوی مبتنی بر محدوده ی تغییرات قابل قبول، برنامه ریزی از مقادیر عددی متعلق به گردشگری فاصله می گیرد و در صدد شرح مجموعه ای از شرایط محیطی که مطلوب به نظر می رسند، بر می آید. در این فرآیند، برای طرح ریزی مجموعه ای از شرایط محیطی که مناسب یک مکان است، از دیدگاه های مردم محلی و روش علمی استفاده می شود. مدیران و برنامه ریزان باید هر نوع فعالیت گردشگران را که بر شرایط محیط مورد نظر اثر می گذارند، مورد توجه قرار دهند. به عنوان مثال از طریق راه سازی و حصاربندی سعی در حفظ یک محیط طبیعی کنند.

منطقه بندی

مقصود از منطقه بندی فرآیندی است که مدیر و برنامه ریز نوع فعالیت را در حوزه ای خاص تعیین می کند. به عنوان مثال در محیط های مختلف به مناطقی بر می خوریم که پذیرای تعداد محدودی از گردشگران هستند و یا قشر خاصی حق ورود به آنها را دارند.

جواز و اجازه

در اجرای برنامه های گردشگری لازم است تا به افراد جواز یا مجوز بدهند، ورودیه بگیرند و برای حفظ کیفیت عوامل محیطی استانداردها و معیارهایی را رعایت کنند. در مورد مجوز به افراد باید بر این مساله تاکید شود که متقاضی عواقب هرگونه آسیب به محیط را بر عهده بگیرد و پس از اتمام زمان مجوز از محیط خارج شود.

در مورد ورود وسایل نقلیه به محیط های گردشگری باید دقت لازم صورت گیرد. بر خی وسایل حق ورود به مناطق خاص را ندارند و یا در مدت زمان محدودی می توانند از محیط استفاده کنند.

معیارهای محیطی

مسئولان و دست اندرکاران صنعت گردشگری برای حفظ محیط زیست، قوانین و مقرراتی را تصویب می کنند. این فعالیت ها شامل به کارگیری مجموعه ای از معیارهای باکیفیت طبیعی می شود که باعث کنترل جنبه هایی از گزدشگری می گردند. این معیار ها می توانند در قالب ارتفاع مجاز برای ساختمان ها، نوع مصالح ساختمانی، نقشه، معماری و تعیین مکان یا محل ساختمان باشند که در احداث مهمانخانه ها و هتل ها مورد توجه قرار می گیرند.

طرح های استاندارد

برای کم کردن اثرات منفی تشکیلات گردشگری بر محیط و افزایش تاثیرات مثبت راه های زیادی ارائه شده است. به عنوان مثال در ایجاد تفرجگاه ها، اقامتگاه ها، موزه ها و بسیاری موارد دیگر استانداردهای خاصی وجود دارند که باید به آنها توجه شود.

سیستم مدیریت گردشگران

در اجرای این سیستم سعی می شود تا تعداد گردشگران و ورود و خروج آنها به یک مکان و نیز نوع فعالیت آنها کنترل شود. در این سیستم به تعداد افرادی که به یک مکان خاص وارد می شوند، زمان حضور آنها در محل و نیازهای آنها نظارت می شود.

دو هدف اصلی این سیستم عبارتند از:

* مانعی برای ورود گردشگران به اماکن حساس به وجود آید.

* گردشگران به مکان های مختلف راهنمایی شوند تا در زمان های مختلف به دیدار اماکن مختلفی بروند و تجمع در یک نقطه پدید نیاید.

استراتژی های آموزشی

آموزش دادن به کارکنانی که در صنعت گردشگری مشغول به کار هستند باعث می شود که آنها نقش پررنگ تری را در حفظ محیط و آثار آن ایفا کنند. آنها در مورد از اثر هر حرکت و اقدامی بر محیط آگاه می شوند و می کوشند تا این اثرات را به پایین ترین حد ممکن برسانند.

آموزش گردشگران نیز گام مفید و موثری به حساب می آید. به عنوان مثال آگاهی از قوانین، مقررات و اصول اخلاقی مقصد باعث می شود تا آسیب کمتری به محیط وارد آید.

تحقیقات و نظارت بر امور

سرانجام در طول اجرای همه ی برنامه باید نظارت بر امور و کنترل فعالیت ها صورت گیرد. برای اطمینان یافتن از حفظ محیط، رعایت استاندارد ها و ادامه توسعه صنعت گردشگری، باید تحقیقات متعدد و مداومی انجام و در راستای بهبود فعالیت های گردشگری استفاده شود. برای ادامه ی یک برنامه باید از میزان اثربخش بودن آن اطمینان حاصل کرد و در صورت نیاز آن را تغییر داد.

با #مفاهیم و دانش گردشگری در کارناوال آشنا شوید.