عکس هایی از فضا | تماشای ماه و زمین

همگی ما در طول عمر خویش چندین و چند بار نام ناسا (NASA) را در مواجهه با اخبار مربوط به فضا شنیده ایم. اداره کل ملی هوانوردی و فضا که به اختصار ناسا نامیده می شود، نقشی بسیار مهم در دستاوردهای فضانوردی، سفر به ماه و در کل دانش بشر در حیطه خارجی جو زمین دارد. پژوهش ها و بررسی های این سازمان تنها برای متخصصان این رشته جذاب نیست؛ بلکه خواندن حقایق شگفت انگیز و تماشای تصاویر باور نکردنی از دیگر سیارات می تواند برای هر کسی جالب و سرگرم کننده باشد.

بخش عمده ای از تصاویر پرطرفدار فضایی را، عکس های کره زمین از نمای دور و یا قمر کره زمین که ما آن را ماه می نامیم، تشکیل می دهد. گویی انسان از دیرباز کنجکاو دیدن سیاره خود از دوردست بوده است و دوست داشته بیشتر و بیشتر درباره آن بداند. با دیدن محل زندگی‌مان از فاصله های میلیون کیلومتری، اسرار بسیاری بر ما فاش می شوند و بزرگی جهان هستی و کوچکی ما در برابر آن از جمله مسایلی هستند که شاید با دیدن این تصاویر ما را مدتی در فکر فرو برند. نسبت اندازه کره ماه به زمین، در مقایسه با قمرهای کوچک دیگر سیاره ها، عددی بزرگ است. همین امر سبب شده که در بسیاری از عکس های زمین، کره ماه نیز به خوبی نمایان باشد. اما برای اولین بار در طول تاریخ، چه کسی بر این قمر نسبتا بزرگ و زیبا تمرکز کرد و سعی کرد تصویری از آن ثبت کند؟

لوئی داگر (Louis Daguerre) هنرمند و فیزیکدان فرانسوی، در سال 1839 طی اقدامی جسورانه موفق شد اولین عکس کره ماه را از زمین به ثبت برساند. در آن روزگاران، عکاسی به تازگی باب شده بود و داگر تصمیم گرفت به جای عکاسی از انسان ها و مناظر، تصویری با شکوه از ماه برجای گذارد اما متاسفانه بخت با او یار نبود و تمام عکس هایش در یک آتش سوزی سوخت و از بین رفت.

از دهه 1960 فضانوردان نیز موفق شدند تصاویری را از ماه و زمین ثبت و شاهکارهایی تماشایی خلق کنند. امروز می خواهیم با انتشار تصاویری از کره زمین و قمرش شما را برای دقایقی غرق دنیای فضانوردان و سفینه های آنان کنیم. برای چند دقیقه این کره خاکی و مشوش را رها کنید و با ما از جو زمین خارج شوید تا گوشه ای دیگر از شگفتی های جهان در مقابل شما قرار گیرند.

در تماشای تصاویری فوق العاده در زمینه علم هوافضا، کارناوال را همراهی کنید...

1- زمین و ماه | 3 اکتبر 2007

این تصویر توسط یک دوربین هی‌رایز (HiRISE) مستقر بر یک فضاپیمای چندمنظوره به نام مدارگرد شناسایی مریخ ناسا (NASA's Mars Reconnaissance Orbiter) به ثبت رسید. در زمان ثبت این عکس، زمین حدود 142 میلیون کیلومتر از مریخ فاصله داشته است. زاویه تصویر 98 درجه است و این یعنی چیزی کم تر از نصف صفحه ماه و زمین، روشن و قابل رویت هستند. تنها در صورتی می توان عکسی کاملا روشن از کره زمین و قمرش به دست آورد که در سمت مخالف خورشید، یعنی سوی دیگر مریخ باشند؛ البته در این صورت به دلیل فاصله زیاد، جزییات مناسبی در تصویر نخواهیم نداشت.

2- ماه درخشان | 26 سپتامبر 2007

نمایی از ماه کره زمین را از سوی ایستگاه فضایی بین المللی (International Space Station) مشاهده می کنیم. این ایستگاه با مشارکت 15 کشور ساخته شده و در ارتفاع 330 تا 435 کیلومتری سطح زمین در حال چرخش است.

3- جلوه ای از شمال دریای مدیترانه | 17 اکتبر 2013

 یکی از کارکنان ایستگاه فضایی بین المللی با انداختن این عکس، چشم اندازی زیبا از شب و نور چراغ های دو شهر پیومبینو (Piombino) و پونتا الا (Punta Ala) در ایتالیا خلق کرد. جزیره الب (Elba) در قلب این تصویر قرار دارد و نور ماه اشکالی غریب بر سطح دریای مدیترانه ایجاد کرده است. سایه روشن های ایجاد شده توسط نور ماه، دیدن جزیره های الب در مرکز، پیانوسا (Pianosa) در سمت چپ و مونته‌کریستو (Montecristo) در گوشه پایین سمت چپ عکس را سخت کرده اند. این جزایر نیز در کشور ایتالیا قرار دارند.

4- اولین چشم اندازهای زمین | 1966

سال ها پیش از آن که انسان پایش به کره ماه برسد و بتواند از آن فاصله به خانه بی ثبات و کوچک خود نگاهی بیاندازد، مدارگردها (Orbiters) تصاویری از نمای دور زمین در دسترس محققان قرار می دادند. مدارگرد به یک کاوشگر فضایی یا بخشی از آن گفته می شود که به دور سیاره، قمر یا سیارک می‌چرخد.

ناسا در آن روزها برنامه ای به نام مدارگرد ماه (Lunar Orbiter Program) را اجرا می کرد که 5 مدارگرد در آن دخیل بودند. این تصویر به وسیله اولین مدارگرد ماه ناسا ثبت شده است و یکی از اولین تصاویر کره زمین از سوی ماه محسوب می شود. نزدیک به 40 سال به علت نبود امکانات کافی، این عکس تنها تصویری ناواضح و سیاه و سفید بود تا این که بالاخره با پیشرفت ابزار تکنولوژی، عکس مذکور ویرایش و در 13 نوامبر سال 2008 منتشر شد.

5- سمت پنهان ماه | 5 جولای 2016

یکی از ماهواره های ناسا که رصدخانه آب و هوای فضای ژرف (Deep Space Climate Observatory) نام دارد، از فاصله 1.5 میلیون کیلومتری زمین موفق به ثبت تصویری زیبا از کره زمین و سوی پنهان ماه شد. پدیده توفند تایفون ناپارتک (Typhoon Nepartak) بر فراز اقیانوس آرام نیز در این عکس قابل مشاهده است. توفند (Tropical cyclone) یا تندباد دریایی سامانه ای جوی و به شدت متلاطم است که به طور معمول با بارش و سیلاب و بادهای شدید همراه می شود.

6- غروب ماه یا خورشید | 26 ژانویه 2009

دو جوان به نمای شگفت انگیز و نایابی از غروب خورشید در خلیج مانیل (Manila Bay) می نگرند. به دلیل وقوع پدیده خورشید گرفتگی و جای گیری منحصر به فرد کره ماه، گویی خورشید به شکل هلالی از ماه غروب می کند.

7- نمای زمین از افق قمری | 7 اکتبر 2016

 اگر در این تاریخ داخل مدارگرد ماه کشور ژاپن، سِلِن (SELENE) بودید، چنین منظره ای را مشاهده می کردید.

8- چرخش ماه به دور زمین | 16 دسامبر 1992

فضاپیمای بدون سرنشین و مشهور گالیله (Galileo) با کیفیت ترین تصاویر زمان خود را برای پژوهشگران می فرستاد. این عکس بی نظیر از فاصله 6.2 میلیون کیلومتری به ثبت رسیده که به خوبی گردش ماه به دور زمین را نشان می دهد و مسیر حرکت قمر زمین در آن از چپ به راست است. همانطور که در عکس می بینیم، زمین بسیار روشن تر از ماه دیده می شود؛ به این علت که این کره، یک سوم زمین تحت تاثیر نور خورشید قرار می گیرد.

9- تصویری متفاوت از ماه | 4 دسامبر 2006

این عکس اثر یکی از خدمه های ایستگاه فضایی بین‌المللی است که کره ماه را از میان جو کره زمین به نمایش می گذارد. نکته جالب دیگر این عکس، پیدا بودن قسمتی از کوه جِید دراگون اسنو (Jade Dragon Snow Mountain) در جنوب غربی کشور چین است.

10- آسمان شب | 6 مه 2010

فضاپیمای مسنجر (MESSENGER) در حالی که 183 میلیون کیلومتر از زمین فاصله داشت این تصویر را از کره زمین و قمرش به ثبت رسانید. برای آن که میزان فاصله بین زمین و این فضاپیما را بهتر درک کنید بد نیست بدانید که خورشید در 150 میلیون کیلومتری زمین قرار دارد. البته هدف فرستادن مسنجر به فضا و به دست آوردن این تصویر، دیدن کره زمین نبود؛ بلکه دانشمندان بر روی اجسام سنگی که بین سیاره عطارد و خورشید قرار داشتند، تحقیق می کردند.

11- زمین و ماه در برابر خورشید | 13 سپتامبر 2015

هنگامی که تلسکوپ رصدخانه پویایی‌شناسی خورشید ناسا (NASA's Solar Dynamics Observatory) در حال بررسی خورشید بود، نه یک بار بلکه دوبار دچار مزاحمت از سوی زمین و ماه شد! در حالی که کره ماه چشم انداز این تلسکوپ را مسدود کرده بود زمین نیز وارد تصویر شد و مقابل ماه قرار گرفت. 

سرانجام رصدخانه پویایی‌شناسی خورشید ناسا از پشت زمین بیرون آمد و در حالی که ماه از جلوی خورشید در حال عبور بود، توانست چنین شاهکاری را ثبت کند.

12- تگزاس در شب | 11 فوریه 2015

فضانوردان در حالی که از درون ایستگاه فضایی بین المللی به خلیج مکزیک می نگریستند، این تصویر را به ثبت رساندند. روشنایی شب تگزاس و انعکاس نور ماه در آب های خلیج مکزیک چشم اندازی منحصر به فرد ساخته است. شهرهایی چون براونزویل (Brownsville)، هیوستون (Houston) و نیواورلئان (New Orleans) که در دهانه رود می‌سی‌سی‌پی (Mississippi River) قرار دارد، در این عکس قابل مشاهده هستند.

13- آپولو 11 | 21 جولای 1969

سفینه ماه‌نشین آپولو 11 را در مسیرش به سوی ماه می بینیم؛ در حالی که دو فضانورد مشهور آمریکایی نیل آرمسترانگ (Neil Armstrong) و باز آلدرین (Buzz Aldrin) را حمل می کند. تصویر زیر از درون سفینه فرماندهی و خدمات آپولو (Apollo Command/Service Module) به ثبت رسیده است.

14- ماه گرفتگی | 19 دسامبر 1972

در زمان گرفتن این عکس از درون آپولو 17، سه فضانورد به نام های هریسون اشمیت (Harrison Schmitt)، رونالد اوانز (Ronald Evans) و یوجین سرنان (Eugene Cernan) پس از فرودی موفق بر سطح ماه، در حال بازگشت به زمین بودند. حضور ماه در مقابل زمین، آن را به شکل هلالی شاخ مانند درآورده است.

15- ابرها بر فراز اقیانوس آرام | 5 آگوست 2003

چشم انداز ماه از درون ایستگاه فضایی بین المللی.

16- هلال زمین، هلال ماه | 18 سپتامبر 1977

وویجر 1 (Voyager 1)، کاوشگر فضایی ناسا در حالی که 7.25 میلیون کیلومتر با زمین فاصله داشت ثبت این تصویر را انجام داد. در این لحظه وویجر 1 دقیقا بالای کوه اورست قرار داشت. در این تصویر آسیای شرقی، بخش غربی اقیانوس آرام و قسمتی از شمالگان (Arctic) قابل رویت هستند.

17- گوشه ای از علم هوافضا | 24 اکتبر 2007

فضاپیمای دیسکاوری (Space Shuttle Discovery) که متعلق به سازمان هوانوردی و فضایی آمریکاست با قرارگیری کنار زمین و ماه در این تصویر، صحنه ای منحصر به فرد آفریده است. البته نباید موقع شناسی یکی از خدمه فضاپیمای اس‌تی‌اس-120 (STS-120) را برای انداختن این عکس نادیده گرفت. اس‌تی‌اس-120 به عنوان یکی از ماموریت های برنامه شاتل فضایی ناسا شناخته می شود.

18- کره زمین | جولای 1969

در این عکس فوق العاده که توسط آپولو 11 ثبت شده است، گویی زمین از پشت ماه طلوع می کند.

سخن آخر

گاهی اوقات تماشای کره ای که آن را بسیار بزرگ می پنداریم، از فاصله دور، می تواند بزرگی دنیا و خالق آن را به ما بهتر بفهماند. 

شما در این مورد چه نظری دارید؟

در میان تصاویر بالا، کدام یک بیشتر شما را متاثر ساختند؟

در مورد فضانوردانی که با ترس خود می جنگند پا از جو زمین برون می گذارند چه نظری دارید؟

بی صبرانه در انتظار نظرات شما خوبان هستیم.