چهارطاقی دانشمندان ایرانی در مقابل مقر سازمان ملل متحد

از دیرباز نام ایران و ایرانیان باهوش و ذکاوت در تاریخ جهان می درخشیده است، انگار روح ما ایرانی ها با علم و دانش عجین شده. زیاد می شنویم که در زمان های قدیم اغلب دانشمندان دنیا ایرانی بوده اند اما شاید اطلاعات کمی از آن ها داشته باشیم، افرادی که به راستی نقش مهمی در پیشرفت جهان داشته اند و این موضوع بسیار غم انگیز است.

در جای جای دنیا نقش و نگارها و تندیس های زیادی از عالمان ایرانی وجود دارد و رد پایی از ایرانی ها دیده می شود. امروز می خواهیم به معرفی یکی از جذاب ترین و معروف ترین یادواره ی دانشمندان ایرانی در دنیا بپردازیم تا شاید نام و یاد آن ها دوباره زنده شود.

نام این تندیس زیبا چهارطاقی دانشمندان ایرانی است که روبه روی دفتر سازمان ملل متحد در شهر وین قرار دارد. همراه کارناوال بیایید تا به وین پایتخت کشور زیبای اتریش برویم و این یادواره و افتخار ایرانیان را از نزدیک مشاهده کنیم.

معرفی چهارطاقی دانشمندان ایرانی | Persian Scholars Pavilion

چهارطاقی دانشمندان ایرانی (Scholars Pavilion) همانطور که از نامش مشخص است طاقی زیبا با مجسمه ی چهار دانشمند معروف و خوش نام ایرانی می باشد. این سازه ی فوق العاده چهار ستون دارد و در قسمت زیرینش مجسمه ی خیام، ابوریحان، زکریای رازی و ابو علی سینا به صورت نشسته طراحی و ساخته شده اند.

جنس چهارطاقی دانشمندان از سنگ مرمر است و به سبک معماری اسلامی-هخامنشی ساخته شده است، البته نشانه هایی از انواع و اقسام سبک های دیگر نیز در آن به چشم می خورد. این طاق زیبا در ایران ساخته و در سال 2009 میلادی از طرف دولت کشورمان به عنوان نماد صلح به وین اهدا شد و هم اکنون در سمت راست ورودی ساختمان سازمان ملل متحد در شهر وین قرار گرفته است.

آقای اسفندیار مشایی معاون رئیس جمهور جمهوری اسلامی ایران و رئیس سازمان میراث فرهنگی با همکاری مدیر کل دفتر سازمان ملل متحد در وین، آقای آنتونیو ماریا کاستا (Antonio Maria Costa) بنای چهارطاقی را در کنار سازمان ملل متحد در وین قرار داند.

 سازمان ملل متحد در شهر وین یکی از چهار شعبه ی سازمان ملل در دنیاست که در سال 1980 میلادی در اتریش ساخته شد و از مهم ترین مکان های سیاسی در دنیاست و وجود نماد شاهکار از هنر، تاریخ و تمدن ایرانی در کنار آن افتخار بزرگی برای ایرانی هاست.

در ادامه نگاهی جزئی تر به چهارطاقی فوق العاده ی دانشمندان ایرانی با طاق های قوس مانندش در وین می کنیم تا بیشتر با ویژگی های ظاهری آن آشنا شویم.

ویژگی های ظاهری چهار طاقی

چهارطاقی دانشمندان ایرانی علاوه بر بعد معنوی بالایش برای ایرانیان و حتی جهانیان از نظر طراحی و معماری هم بسیار شاخص می باشد. همانطور که در تصاویر مشاهده می کنید این چهارطاقی چهار ستون دارد که در میان آن ها تندیسی از دانشمندان نامدار ایرانی قرار گرفته. درست در وسط و قسمت میانی این مجموعه ی سنگی حوضی سنگی ساخته اند.

بر فراز حوض زیبای این سازه سقفی براق تعبیه شده تا در زمان تابش خورشید نور را بازتاب کرده و چهارطاقی شکلی رویایی و معنوی به خود بگیرد، هدف از این کار نشان دادن اهداف والای دانشمندان ایرانی بوده که همیشه سعی داشتند با نور علمشان جهان تاریک و پر از جهل را روشن کنند.

همه چیز در این سازه از جنس سنگ مرمر و فیبر است تا آن شکوه و عظمت تاریخ ایرانیان را به نمایش گذارد. اگر با دقت بیشتری به این سازه نگاه کنید همه چیز بر روی پایه ای مربعی شکل به ابعاد 2.5 متر در 2.5 متر پیاده سازی شده و ارتفاع این سازه ی سنگی نیز مجموعا 3 متر است.

بر فراز طاق چهارطاقی معروف دانشمندان ایرانی سردیس یک گاو نر ساخته اند که نمادی از معماری هخامنشی بوده و هست. اما زیبایی های این بنا تمامی ندارند اگر باز هم دقیق تر به آن نگاه کنید پر از نقش و نگار های ظریف و دوست داشتنی از خورشیدی با 12 شعاع مختلف می باشد که در قدیم نماد خورشید پرستی بوده است.

در قسمت پائینی هر مجسمه نام آن دانشمند و برخی از میلیون ها خصوصیت بارزش نوشته شده تا معرف هنر و فرهنگ و دانش دیرین ایرانی ها باشد. جالب است بدانید که به دلیل وجود چهار ستون زیبایی که در این سازه وجود دارد و نماد گاوی که بر فراز آن خودنمایی می کند برخی به آن چارتاژی یا چارتاجی نیز می گویند.

حال که با یادبود این دانشمندان بزرگ آشنا شدیم همراهمان بمانید تا نگاهی گذرا به شاخصه های این دانشمندان بزرگ جهان بیندازیم.

مروری بر زندگی دانشمدان ایرانی چهارطاقی

مسلما پرداختن به زندگی هر یک از این داشمندان بزرگ ساعت ها زمان لازم دارد اما برای زنده کردن یاد آن ها هم که شده در اینجا به صورت مختصر به معرفی آن ها خواهیم پرداخت:

* خیام

حکیم عمر خیام قرن پنجم هجری در نیشابور می زیست. وی از مهم ترین دانشمندان زمانه بود و در زمنیه های فلسفه، ریاضی، ستاره شناسی، شعر و رباعی سرایی و... فعالیت می کرد. خیام از بزرگترین رباعی سرایان دوران سلجوقیان بود و با لقب حجت الحق شناخته می شد.

جالب است بدانید با این که خیام در زمینه های گوناگونی فعالیت می کرد اما به رباعیاتش معروف است. از مهم ترین اعمال او می توان به موارد زیر اشاره نمود:

-سرپرستی گاه شمار و تقویم ایران، در زمانی که خواجه نظام الملک ویز سلجوقیان بود.

-داشتن نقشی بسیار مهم در حل معادلات درجه سوم.

-ارائه ی نظریات جدید درباره ی نسبت های هم ارز.

-برخی او را شاگرد ابن سینا و برخی وی را دانش آموخته ی امام موفق نیشابوری می دانند.

-دستاورد های شگرف در زمینه ی ریاضیات، ستاره شناسی، موسیقی و ادبیات.

-صاحب کتاب هایی چون ترجمه خطبه ابن سینا، میزان الحکمت، ضیاء العلی، عیون الحکمت و...

* ابوریحان

وی دانشمند، ریاضیدان، انسان شناس، ستاره شناس و به نوعی همه چیز دان قرن چهارم و پنجم میلادی بود. ابوریحان محمد بن احمد بیرونی در خانواده ای اهل ادب به دنیا آمد به همین خاطر از همان ابتدا با علوم گوناگون دست و پنجه نرم می کرد.

از جالب ترین نکات درباره ی ابوریحان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

-دانشنامه ی علوم مسکو ابوریحان را دانشمند همه ی عصر ها خوانده است.

-مهم ترین آثارش قانون مسعودی، تحقیق ماللهند، الصیدنة فی الطب و... می باشند.

-از اکتشافات مهم ابوریحان کشف خاصیت فیزیکی زمرد و الماس، امکان خلاء، رصد خسوف و کسوف، ساخت کره جغرافی و... می باشند.

* زکریای رازی

زکریای رازی پزشک، فیلسوف و شیمی دان ایرانی است که در قرون سه و چهار هجری می زیست. زکرای رازی را با عنوان کاشف الکل می شناسند زیرا با این کشف تحولی عظیم در دنیا ایجاد کرد. افراد زیادی او را بزرگترین پزشک ایرانی و اسلامی می دانند. از جالب ترین نکات درباره ی زکریا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- ابوزید بلخی، ابن ربن طبری و ابوالعباس محمد بن نیشابوری از مهم ترین استادان ابوریحان بوده اند.

-از مهم ترین آثار زکریا المرشد، دفع المضار الاغزیه، الحاوی و... هستند.

-وی 271 کتاب و رساله دارد.

* ابو علی سینا

ابو علی سینا حکیم بزرگ ایرانی در قرن پنجم هجری و در بخارا به دنیا آمد. او پزشک، ریاضی دان، ستاره شناس، شیمی دان، روان شناس، جغرافی دان، زمین شناس، شاعر، منطق دان و فیلسوف بوده است اما وی را بیشتر به فلسفه و علوم پزشکیش می شناسند.

از جالب ترین نکات درباره ی ابو علی سینا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-وی 450 کتاب در زمینه های بسیار مختلف دارد.

-به او لقب بزرگترین دانشمند رشته ی پزشکی را داده اند.

-او فردی باهوش و بسیار پر کار بوده است.

-از مهم ترین آثار وی کتاب المجموع، کتاب الهدایه، کتاب النجاه، حاصل و محصول و... را می توان نام برد.

معرفی معماری هخامنشی

همانطور که اشاره کردیم چهارطاقی دانشندان ایرانی به سبک هخامنشی ساخته شده است. این سبک مجموعه ای از راه و روش هایی است که در تخت جمشید، شوش یا هگمتانه به کار رفته و در زمان امپراطوری هخامنشیان رواج داشته است. قدمت معماری هخامنشی به حدود 550 سال پیش از میلاد می رسد و از کهن ترین و جذاب ترین انواع معماری در سطح جهان است.

برجسته ترین نمونه ای ه از آثار هخامنشیان باقی مانده تخت جمشید است که هنوز هم طرفداران بسیار زیادی دارد. در دوران هخامنشیان آثاری که ساخته می شد اغلب همه به دستور حاکم بود به همین علت همه از شکوه و جلال خاصی برخوردار بودند. چهارطاقی دانشمندان ایرانی هم نمونه ی بیسار کوچکی از جلوه ی هنر ایرانی در وین است.

ویدیویی از چهارطاقی دانشمندان ایرانی در مقابل سازمان ملل متحد را تماشا کنید

سخن آخر

آیا از وجود چهارطاقی دانشمندان ایرانی، رو به روی سازمان ملل خبر داشتید؟

چقد با این دانشمندان بزرگ آشنا هستید؟

به نظر شما برای شناساندن بیشتر افراد بزرگی چون خیام، ابو علی سینا و... به جهانیان باید چه کارهایی انجام داد؟

نظرات و پیشنهاداتتان را با ما در میان گذارید.