غار یخ مراد گچسر

غار یخ مراد گچسر یکی از متفاوت‌ترین غارهای ایران است که چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. کارناوال می‌خواهد شما را به این مکان ببرد و اطلاعاتی را درباره آن در اختیارتان بگذارد. با هم نگاهی به عکس های غار یخ مراد می‌اندازیم، در مورد ویژگی‌های آن صحبت می‌کنیم و راه دسترسی به غار یخ مراد و نکات بازدید را به شما می‌گوییم.

چرا غار یخ مراد گچسر؟

• یکی از نمونه‌های کم نظیر در میان غارهای ایران به شمار می‌رود.
• به عنوان یکی از پر پیچ و خم ترین غارهای ایران از آن یاد می‌شود.
• یکی از معدود غارهای طبقاتی ایران است.
• این غار استالاگتیت و استالاگمیت‌هایی را از جنس یخ در خود جای داده است که همچون قندیل های یخی به نظر می‌رسند.

غار یخ مراد | جلوه شگفت‌انگیز طبیعت ایران

غار یخ مراد جاذبه‌ای در میانه جاده چالوس و حوالی گچسر است که یکی از منحصربه‌فردترین و پر پیچ‌وخم‌‌ترین غارهای ایران به شمار می‌رود و یکی از معدود غارهای طبقاتی کشورمان است. قندیل‌ها، ستون‌ها و دریاچه‌های یخ‌زده این غار شهرت بسیاری دارند و بازدیدکنندگان زیادی را به سوی خود می‌کشانند. هنوز از طول غار یخ مراد اطلاع دقیقی در دست نیست چرا که حفره‌های متعدد در آن مانع از دستیابی غارنوردان به انتهای غار می‌شوند و همین مساله بر شگفتی آن می‌افزاید. 

باورهای عامیانه | دلیل نامگذاری غار

دالان‌ها و دیوارهای پوشیده از قندیل‌های یخ در این غار، علاوه بر زیبایی، ارزش بسیاری برای مردم محلی دارند. در گذشته این غار از احترام خاصی میان مردم برخوردار بود تا جایی که ساکنان منطقه معتقد بودند که هر کس با خوردن یخ‌های این غار تا سال بعد به مراد خود می‌رسد و در نتیجه نام یخ مراد را برای غار برگزیدند.

گذشتگان به تاثیرات این غار و یخ‌هایش برای درمان بیماران به ویژه برای درمان ناباروری زنان اعتقاد داشتند و وجود دخیل‌های کهنه در گوشه و کنار، مقدس بودن غار را برای گذشتگان گواهی می‌دهد.

قدمت غار

در این غار فسیلی از گونه نرم‌تنان دریایی به نام کاردتیا کشف شده که مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی است و بر اساس آن کارشناسان اظهار داشته‌اند که این غار در حدود ۵۰ میلیون سال پیش در زیر دریا به وجود آمده است. در این میان برخی بر این باورند که سابقه پیدایش غار بیش از این است و به دوره دوم زمین شناسی (مزوزوییک) باز می‌گردد. به دلیل همین ویژگی‌های زمین‌شناختی می‌توان غار یخ مراد را مقصد ژئوتوریسم نیز دانست.

بد نیست بدانید غار یخ مراد به خاطر ویژگی‌های خاصی که دارد در سال ۱۳۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

راهنمای بازدید از غار یخ مراد

پیمودن مسیر غار یخ مراد

برای رسیدن به این غار باید وارد یکی از زیباترین جاده‌های ایران شوید و دل به پیچ و خم جاده چالوس بسپارید. سپس نرسیده به روستای گچسر باید به یکی از فرعی‌ها وارد شوید. 

برای آنکه به دهانه غار برسید، باید یک کوهنوردی سبک در حدود 30 تا 40 دقیقه را نیز تجربه کنید و از تماشای مناظر زیبا لذت ببرید. رودخانه پرآب آزادبر در پایین دست جریان دارد تا آب گوارای کوه هفتخوان و گردنه عسلک را به رودخانه کرج بریزد و طبیعت را حال و هوایی تازه ببخشد. می‌توانید عطر گیاهان کوهستانی را استشمام کنید و غرق در آرامش طبیعت شوید. معمولا مسیر رسیدن تا غار، با برف پوشیده شده است و همین بر جذابیت بازدید از یخ مراد می‌افزاید. در نهایت دهانه غار نمایان می‌شود و شما را به دنیایی دیگر فرا می‌خواند.

ورود به داخل غار یخ مراد 

قندیل‌های یخی: غار یخ مراد دارای هواکش‌ها و روزنه‌های زیادی ست که موجب گردش هوا در آن می‌شود و شرایط مناسبی را برای شکل‌گیری قندیل‌ها و انجماد آب‌های سطحی در غار فراهم می‌کند. در نتیجه توده‌های بزرگ و مخازن یخی در جای جای غار مشاهده می شوند که به صورت استالاگمیت (چکنده) و استالاگتیت (چکیده) بر دیواره ها، سقف و کف آن شکل گرفته‌اند. انعکاس نور و سطوح صیقلی این پدیده‌ها منظره‌ای تماشایی را در دل غار به وجود آورده است. 

غارسنگ‌های نخودی و گل‌کلمی: غارسنگ به تمام سنگ‌هایی اطلاق می‌شود که بعد از تشکیل فضای غار بر اثر چکیدن آب به وجود می‌آیند. این پدیده، زیبایی خاصی به غار یخ مراد بخشیده و به شکل نخود و گل کلم در جای جای آن شکل گرفته است.

پیمایش غار یخ مراد

دهانه غار در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا قرار دارد و طول و عرض آن به ترتیب برابر 8 و 3 متر است. سه تالار بزرگ، سه یخچال زیرزمینی و هفت حلقه چاه تا عمق 30 متر بخش های مختلف غار یخ مراد را تشکیل می‌دهند. این غار به صورت فنری و با شیبی در حدود 30 درجه امتداد یافته است. پس از پشت سر گذاشتن دهانه، به غار و قسمت‌های مختلف آن وارد می‌شویم:

تالار سنگلاخی: با ورود به غار به یک تالار سنگلاخی برخورد می‌کنیم که ۱۲ در 18 متر است و 6 متر ارتفاع دارد. آنچه که در این تالار جلب توجه می‌کند تخته سنگی بزرگ به ابعاد ۳ در ۵ متر ست که کفی صیقلی و گود افتاده دارد. گودی کف سنگ نشان می‌دهد برای مدتی طولانی، آب اسید دار در این قسمت جریان داشته و تخته سنگ را در طول هزاران سال به شکل امروزی خود درآورده است. 

به احتمال زیاد نقطه شروع آب اسیددار در سقف همین تالار بوده و پس از جریان یافتن در غار و انجام دادن فرآیند آهک خوری (فرسایش سطوح آهکی)، از اعماق غار خارج می‌شده است تا در پایین دست غار به رودخانه آزادبر وارد شود. احتمال دیگری هم وجود دارد که صدها هزار سال قبل، پیش از آنکه بستر رودخانه تغییر کند، از روی همین تخته سنگ وارد غار می‌شده و گودی روی سنگ نشانه‌‌ای از جریان رودخانه است.

در انتهای تالار سنگلاخی، به 3 راهرو برخورد می‌کنیم:

• راهرو سمت راست پس از 20 متر به انتها می​‌رسد.
• راهرو سمت چپ پس از طی مسیری لغزنده به طول 50 متر و شیب 10 درجه، به لبه پرتگاهی به عمق 12 متر ختم می‌شود که برای ورود به درون پرتگاه وسایل فنی کوهنوردی نیاز است. در انتهای پرتگاه، تالاری به ابعاد 10*15 متر قرار دارد که به عنوان یکی از محل‌​های تشکیل چکنده و چکیده های یخی در ماه​‌های سرد سال به شمار می‌رود.
• راهرو سوم در سمت چپ تالار و 3 متر بالاتر از کف آن قرار دارد و شعبه اصلی غار محسوب می‌شود. این راهرو از ابتدا تا انتها حدود 250 متر است و ما را به قسمت‌های مختلف دیگری هدایت می‌کند.

تالار دوم: شعبه اصلی غار پس از  15 متر به شکافی می‌رسد که 2 متر طول و 1 متر عرض دارد و در زیر آن پرتگاهی به عمق 8 متر دیده می‌شود. ورقه آهنی محکمی روی شکاف قرار دارد که نقش پل را بازی می‌کند و به شما امکان عبور از آن را می‌دهد.

در ادامه شعبه اصلی غار، تالار دوم غار با ابعاد 20 در 25 متر و ارتفاع 10 متر مشاهده می شود. این تالار دو دهلیز دارد:

• دهلیز 6 متری که به چاهی به عمق هفت متر می‌رسد.
• دهلیز 10 متری که به چاهی به عمق 8 متر ختم می‌شود.

تالار سوم: پس از تالار دوم، تالار سوم را به ابعاد 30 در 25 متر می‌بینیم که بلندترین سقف غار را در خود جای داده است. آنچه که بر دیوارها و سقف تالار بسیار زیبا جلوه می‌کند غارسنگ‌هایی هستند که به رنگ‌های نخودی و گل کلمی دیده می‌شوند.

دخمه دوقلو: دخمه‌ای در انتهای غار وجود دارد که توسط پرتگاهی به عمق 5 متر از تالار سوم جدا شده است و به نام دخمه دوقلو شهرت دارد. این دخمه دو فضا به ابعاد 7 در 6 متر و 4 در 3 متر را در خود جای داده و ارتفاع سقف هر یک از آنها 1.5 تا 3 متر است. دخمه اول پوشیده از یخ دائمی ست و دریاچه یخی اصلی غار و یک آبشار یخی حاصل از چکه‌های دیواره در آن به چشم می‌خورد. دخمه دوم نیز یک دریاچه یخی در خود دارد. سطح دریاچه‌ها، 60 متر پایین ​تر از ارتفاع دهانه غار قرار گرفته است و در تابستان یخ آنها تا عمق 10 سانتی‌متر ذوب می‌شود.

نکات مهم بازدید از یخ مراد

در بازدید از یخ مراد، معمولا از دو تالار ابتدایی بازدید می‌شود و ادامه مسیر فقط برای غارنوردهای حرفه ای ست.

مسیر پیمایش در غار، به صورت صخره‌ای ست و پستی‌ها و بلندی‌های زیادی دارد.

این غار را با افراد و گروه‌های حرفه‌ای و آشنا به مسیر غار بازدید کنید و به تنهایی وارد غار نشوید.

همراه داشتن هدلامپ و کفش کوهنوردی ضروری ست.

بازدید از غار بین 1 تا 1.5 ساعت به طول می انجامد.

فصل سفر به غار یخ مراد

تشکیل چکیده‌ها و چکنده‌های یخی از ابتدای آذر ماه آغاز می‌شود و با ادامه یافتن فصل سرما، بارندگی‌ها و نفوذ آب​‌های فرورو (جذب شونده)، این فرآیند ادامه می‌یابد. زیبایی و تعداد این عناصر در فروردین ماه به اوج خود می‌رسد و با شروع فصل گرما، شروع به ذوب شدن می‌کنند به صورتی که در روزهای نخستین خرداد ماه تنها دریاچه یخ در غار باقی می‌ماند. در تمامی ماه‌های سال می‌توانید از غار یخ مراد بازدید کنید اما اوج زیبایی این غار در ماه های اسفند و فروردین است چرا که در این دو ماه باران به صورت چکه‌ای به غار وارد می‌شود و چکنده‌ها و چکیده‌ها را به زیباترین شکل ممکن می‌‎رساند. 

چرا غار یخ مراد با دیگر غارها تفاوت دارد؟

دلایلی وجود دارند که باعث می‌شود این غار نسبت به نمونه‌های مشابه خود متمایز جلوه کند. آن دلایل عبارتند از:

• وجود بخار آب و فقدان جریان هوای آزاد در ماه‌های سرد سال باعث شده تا در غارهای ایران دمای داخلی حداقل ۱۰ درجه از دمای بیرون غار بیشتر باشد اما در مورد غار یخ مراد این وضعیت بسیار متفاوت است و در ماه‌های سرد سال، دمای داخل این غار از دمای بیرون آن کمتر می‌شود. این تفاوت در نتیجه عوامل مختلفی به وجود می‌آید که عبارتند از:

وجود منافذ فراوان بین فضای درون غار و فضای بیرون غار که به علت اختلاف فشار بین دو فضا، منجر به ایجاد جریان هوا می‌شود.

 تاثیر جنس کانی‌هایی که منافذ در میان آنها وجود دارند.

 ارتفاع زیاد غار از سطح دریا که دمای پایین را برای آن به ارمغان می‌آورد.

• این غار برخلاف نمونه‌های مشابه خود از تزئینات آهکی کمی برخوردار است و تنها در بخش‌های کوچکی از آن، آهک مشاهده می‌شود.
• طبقه‌ای بودن بخشی از غار که در نوع خود کم‌نظیر است و در قسمتی از غار چهار طبقه با اختلاف ارتفاع بیش از ۳۰ متر روی یکدیگر قرار گرفته‌اند.

سخن آخر

از آشنایی با این جاذبه شگفت‌انگیز طبیعی لذت بردید؟

تا به حال به غار یخ مراد سفر داشته‌اید؟ چه توصیه‌‌هایی برای بازدید از این غار دارید؟

چه جاذبه‌های دیگری را در منطقه می‌شناسید؟

منتظر دیدگاه‌های‌تان هستیم...