مسجد سلطان احمد | مسجد آبی استانبول

مسجد سلطان احمد، یکی از زیباترین و مشهورترین جاذبه‌هایی است که در قلب شهر استانبول قرار دارد و خبر خوب آن که می‌توان به رایگان از آن بازدید کرد. این مسجد که به سبب کاشی‌های آبی رنگش به نام مسجد آبی استانبول نیز شناخته می‌شود، دسترسی بسیار راحتی از میدان تکسیم دارد. اگر برای بازدید از این بنا کنجکاوید، همراه کارناوال باشید تا با ساعت بازدید از مسجد آبی استانبول و آدرس و دیگر مشخصاتش آشنا شوید. 

چرا مسجد آبی استانبول؟

• یکی از محبوب‌ترین و زیباترین جاذبه های استانبول است.
• معماری جذاب و خیره‌کننده این مسجد شما را انگشت به دهان می کند. 
• ورودی این جاذبه رایگان است.
• در نزدیکی دیگر جاذبه‌های مهم شهر قرار دارد.

آشنایی با مسجد سلطان احمد | Sultan Ahmed Mosque

بی‌شک یکی از باشکوه‌ترین و خوش‌عکس‌ترین بناهای ترکیه، مسجد سلطان احمد یا مسجد آبی است که به دستور سلطان احمد اول ساخته شده و به نام همین سلطان شناخته می‌شود؛ اما به سبب کاشی‌های آبی رنگ و جذاب درون ساختمانش، به عنوان مسجد آبی نیز شهرت یافته است. در کنار کاشی‌های آبی رنگ، مسجد سلطان احمد یک ویژگی متمایز دیگر هم دارد و آن وجود 6 مناره در مسجد است؛ به طوری که سلطان احمد اولین مسجدی است که با 6 مناره در ترکیه بنا شد.

نمای خارجی و فوق‌العاده‌ این مسجد شامل ۵ گنبد، با آرایشی آبشارگونه است که هشت گنبد کوچک‌تر در اطراف آن به چشم می‌خورد. فضای داخلی مسجد آبی بسیار وسیع است و حیاطی نیز به همین وسعت در خارج از بنا دیده می‌شود. دورتادور حیاط نیز رواق‌های بسیاری به چشم می‌خورد که به صورت قرینه ساخته شده‌اند. اگر در اطراف این مسجد گشتی بزنید مقبره‌ سلطان احمد را در قسمت شمالی ساختمان و درست روبه‌روی پارکی به همین نام خواهید دید.

جالب آن که مسجد آبی هنوز هم کاربری خود را حفظ کرده و علاوه بر گردشگران، روزانه در نوبت‌های صبح، ظهر و شب پذیرای نمازگزاران و مسلمانان است. امروزه مسجد آبی نه تنها در کشور ترکیه، که در دنیا یکی از خاص‌ترین مساجد قلمداد می‌شود و نامش را می‌توان در لیست زیباترین مساجد از نگاه نشنال جئوگرافیک یا دیگر سایت‌های معتبر دید. 

در این بخش از راهنمای سفر به استانبول همراه ما باشید تا با مسجد آبی بیشتر آشنا شوید. 

معماری و بخش های مسجد سلطان احمد

کافی‌ست نگاهی به طراحی این مسجد بیندازید تا شما هم تایید کنید که مسجد آبی، به راحتی نقطه اوج معماری عثمانی محسوب می‌شود. گنبدهای آبشاری، تقارن زیبا و طاق‌های پی در پی، مناره‌های آن و کاشی‌های آبی درون مسجد، از هر لحاظ خاص و منحصر به فرد هستند. البته طراحی و معماری این سازه مذهبی به صورت ترکیبی است و با یک بررسی مختصر متوجه خواهید شد که عناصر معماری اسلامی نیز در آن وجود دارد و همچنین از طراحی سازه‌ای بیزانسی مانند ایاصوفیه الهام گرفته شده است. بنابراین بی‌دلیل نیست که از مسجد سلطان احمد به عنوان چشمگیرترین مسجد تاریخی کشور ترکیه یاد می‌شود. 

معماری مسجد سلطان احمد را هنرمندی به نام «محمد آقا صدفکار» (Sedefkâr Mehmed Ağa) به عهده داشت. او که شاگرد معمار سنان (1) بود، ایده‌های هنرمندانه استادش را با استعداد خود ترکیب کرد و برای ساخت مسجدی وسیع، باابهت و باشکوه دست به کار شد. 

در ادامه، بخش‌های مختلف مسجد آبی و معماری هر یک را بررسی می‌کنیم.

پاورقی

1- معمار سنان یکی از برترین معمارهای دوره عثمانی و خالق بناهایی چون کاخ توپکاپی، مسجد سلیمانیه، حمام خرم سلطان ایاصوفیه و ... بود. 

ورودی های مجموعه

مسجد سلطان احمد چندین ورودی دارد که اصلی‌ترین ورودی مسجد در قسمت شمال غربی قرار دارد. 

اگر بخواهید از ورودی شمال غربی به داخل مجموعه راه یابید ردیفی از میله‌های آهنی در بالای ورودی توجه‌تان را جلب می‌کند. تنها شخصی که اجازه داشت سوار بر اسب وارد این مسجد شود سلطان احمد اول بود؛ اما جایگاه امپراتوری، آداب ورود به مسجد و خانه خدا را تغییر نمی‌داد. معمارهای مسجد آبی این میله‌های آویزان و آهنی را به این دلیل در قسمت ورودی تعبیه کرده بودند تا سلطان به هنگام ورود سر خم کند و با رنگی از تواضع و خشوع وارد مسجد شود. 

اگر بخواهید از میدان سلطان احمد (یا هیپودروم سابق) به مسجد آبی بروید، سه ورودی مختلف پیش روی شماست. البته این تمام ورودی‌های مسجد نیست و در بخش شمال شرقی مجموعه نیز سه درِ دیگر خواهید دید. شمالی‌ترین درِ این بخش شما را به سوی مدرسه و مقبره سلطان احمد هدایت می‌کند، در حالی که دو در دیگر به مکان دارالفنون، نخستین دانشگاه عثمانی راه می‌یابند. 

حال به سوی ورودی اصلی مسجد آبی می‌رویم و عظمت چشم‌گیر و مقرنس‌کاری‌های جذاب طاق ورودی برای لحظاتی ما را مبهوت خودش می‌کند. همراه ما از میان گذرگاه باریک و باشکوه مسجد عبور کنید، طاق بلند را پشت سر بگذارید و وارد حیاط مسجد سلطان احمد شوید. 

حیاط مسجد

پیش از همه و درست در میانه حیاط، یک آب‌خوری شش ضلعی و مسقف به چشم می‌خورد که از شش ستون مرمرین ساخته شده است. شاید بد نباشد بدانید که این آبخوری قبلا به یک سقف گنبدی با طاقی حکاکی شده مزین بود که البته اخیرا آن را با گنبدی ساده و کوچک‌تر تعویض کرده‌اند و امروزه دیگر آبی ندارد. بایستید و به خود فرصتی دهید تا نگاهی به دور تا دور آن بیندازید. خواهید دید که سراسر حیاط مسجد آبی با رواق‌هایی هم شکل و 26 ستون احاطه شده که بر بالای هر کدام نیز گنبدی قرار دارد. اگر دقت زیادی داشته باشید، متوجه می‌شوید که رواق‌ها و گنبدهای بخش متصل به مسجد و ضلع چهارم، قدری مرتفع‌تر و عریض‌تر هستند. در دو طرف حیاط مسجد نیز شیرهای آب و وضوخانه‌ها دیده می‌شود. 

مناره های مسجد آبی

نخستین باری که مسجدی با 6 مناره در ترکیه ساخته شد، مسجد سلطان احمد بود. البته این اقدام گریبان سلطان احمد اول را گرفت و باعث شد تا بسیاری او را مورد انتقاد و هجمه خود قرار دهند؛ چرا که تا آن زمان تنها مسجدی که 6 مناره داشت، مسجد الحرام در مکه بود. البته طولی نکشید که سلطان احمد این مشکل را به سادگی حل کرد و فرمان داد تا برای مسجد الحرام یک مناره جدید بسازند!

وقتی نگاهی به طرح مستطیلی مسجد سلطان احمد بیاندازیم چهار مناره در چهار گوشه بنا دیده می‌شود و دو مناره دیگر در میان آن‌ها قرار گرفته‌اند. هر یک از مناره‌های اطراف گنبد را که برانداز کنید، سازه‌ای ستونی و مدادی خواهید دید که سه بالکن دارند؛ اما این موضوع درباره مناره‌های انتهای حیاط صدق نمی‌کند و بر روی این دو مناره تنها دو بالکن به چشم می‌خورد. دلیل این موضوع ساده است چرا که موذن مسجد مجبور بود روزی 5 بار از این مناره‌ها بالا و پایین برود و به این ترتیب، کاهش تعداد بالکن‌ها، کار او را آسان‌تر می‌کرد. البته باید بدانید امروزه دیگر برای اذان گفتن، فردی از این پله‌ها استفاده نمی‌کند و در مقابل از یک سیستم صوتی عمومی و باکیفیت استفاده می‌شود که نوای آن را در بخش‌های قدیمی و تاریخی شهر می‌توان شنید. 

شبستان مسجد آبی

حالا دیگر وقت آن است که وارد شبستان وسیع و دوست داشتنی سلطان احمد شوید و شکوه و زیبایی غیرقابل انکارش را از نزدیک لمس کنید. به هر بخشی که نگاه کنید حجمی از رنگ و طرح به چشم می‌آید و تفکیک هر یک از دیگری، کاری‌ست بس دشوار! چند دقیقه‌ای لازم دارید تا زیبایی را در زوایای مختلف درک کنید.

پس آرام و مرحله به مرحله پیش می‌رویم و از پایین تا بالای شبستان را برانداز می‌کنیم. پیش از همه بخش پایینی ستون‌ها به چشم می‌آیند که با کاشی‌های سنتی و طرح و نگارهای ویژه تُرکی‌شان دلبری می‌کنند. جالب است بدانید که شمار این کاشی‌های دست‌ساز به حدود 20 هزار می‌رسد و بیش از 50 طرح مختلف از گل لاله در آن ها دیده می‌شود.

به همین ترتیب که از پایین به بالا می‌رویم ابتدا کاشی‌های سنتی و کم نقش و نگار را می‎‌بینیم و به ترتیب کاشی‌های جدیدتر و پر زرق و برق توجه‌مان را به خود جلب می‌کنند. در کاشی‌های بالاتر رنگ آبی به وضوح خودنمایی می‌کند، طرح‌ها، شلوغ‌تر و پُر و پیمان‌تر شده و گل‌ها و میوه‌ها و درختان سرو به چشم می‌خورند. 

پنجره های رنگی و سقف باشکوه

حال در وسط مسجد بایستید و به آرامی چرخی بزنید و 260 پنجره اُرُسی (1) و رنگارنگ سلطان احمد را تماشا کنید. این تعداد پنجره از آن روست که نور داخل شبستان به بهترین وجه ممکن تامین شود. در هر نیم طاق، 5 پنجره به چشم می‌خورد که برخی از آن‌ ها شیشه ندارند و تنها به شکل پنجره ساخته شده‌اند. حالا بنشینید و برای دقایقی با آرامش تمام سقف مسجد را ببینید. گنبدی در میان و چهار نیم‌گنبد در اطراف به چشم می‌خورند که تزیینات گنبد میانی به وضوح از دیگران متمایز است و در پایین به نواری آبی رنگ و جذاب آراسته شده است. هر نیم‌گنبد 14 پنجره دارد و گنبد اصلی نیز به تنهایی میزبان 28 پنجره در دور تا دور خود است. جالب است بدانید شیشه‌های رنگی پنجره‌ها هدیه ای از رییس دولت جمهوری ونیز (2) به سلطان احمد اول بود. البته تا به امروز، بسیاری از آن‌ها با نمونه‌های جدید و کم ارزش جایگزین شده‌اند. 

محراب مسجد

یکی از مهم ترین بخش های درون مسجد سلطان احمد، محراب آن است که به زیبایی تمام از مرمر سفید تراشیده شده و شکوه آن در قسمت بالا با طاقچه هایی پی در پی و آبشاری تکمیل شده است. درست در بالای محراب دو تابلو سبز رنگ به چشم می خورد که بر روی آن نوشته هایی طلایی رنگ به چشم می خورد. جالب آن که در اطراف محراب نیز پنجره های رنگی بسیاری ساخته شده اند. البته اگر توجه کنید، می بینید دیوارهای اطراف پنجره ها مرمر نیستند و با کاشی های پر نقش و نگار پوشانده شده اند. دقیقا در سمت راست محراب، یک منبر بلند با تزییناتی بی نظیر توجه را می رباید و نگاه را درگیر خودش می کند. اگر به قدر کافی به عقب بروید، می توانید انتهای طلایی و هرمی شکل بالای آن را ببینید. امام جماعت مسجد برای سخن رانی و خواندن خطبه ها بالای این منبر می رود. جالب آن که منبر مسجد سلطان احمد به گونه ای طراحی شده است که در شلوغ ترین اوقات هم تمام افراد بتوانند امام جماعت را ببینند و سخنانش را بشنوند. 

لوسترهای مسجد

در کنار پنجره ها، لوسترهای شمعدانی و بزرگ مسجد نیز در روشن کردن فضا دست دارند. جالب است بدانید بر روی این لوسترها از تخم های شترمرغ استفاده می کردند، چرا که دافع عنکبوت بوده و از بسته شدن تار عنکبوت جلوگیری می کردند. این تخم ها خود درون کاسه هایی شیشه ای و مجلل نگهداری می شدند. بر روی شیشه لامپ ها و شمعدان ها جواهرات و نگین های ارزشمندی قرار داشت که اغلب آن ها در طول زمان یا به غارت رفتند و یا برای نگهداری در موزه ها جا شدند. 

خوشنویسی ها

خوشنویسی های داخل مسجد از آیات قرآن گرفته شده اند و اثری از سید کاظم گُبَری، یکی از بهترین خوش نویسان قرن هفدهم هستند. خوشنویسی ها را در نقاط و بخش های مختلفی از مسجد آبی می توانید مشاهده کنید؛ از کاشی ها گرفته تا حاشیه پنجره های قدی مسجد همگی به این آثار هنری مزین شده اند. همچنین لوح هایی بر روی دیوارهای مسجد سلطان احمد دیده می شود که مزین به آیات قرآن مجید و اسامی سلاطین عثمانی است. این آثار هنری زیبا همگی در همان قرن هفدهم خلق و درون مسجد نصب شدند؛ اما در سال های مختلف مورد بازسازی قرار گرفتند. 

خوب است بدانید کف مسجد را با فرش های بزرگ و اهدایی پوشانده اند و در طول زمان های مشخص، آن ها را با فرش هایی نو جایگزین می کنند.  

پاورقی 

1- ارسی نوعی پنجره مشبک است که دَرِ آن با بالا و پایین رفتن باز و بسته می شود. ساخت اُرسیها در ایوان ها، کوشک ها و رواق های ساختمان های ایرانی و اسلامی رواج دارد.

2- جمهوری ونیز، نام حکومتی ایتالیایی بود که در طی قرن هشتم تا هجدهم بر شرق ایتالیا، بخش هایی از یونان و بالکان حکومت می کرد. بعدها این جمهوری در طی جنگی با امپراتوری اتریش از بین رفت و سرزمین های آن به بخشی از خاک ایتالیا و اتریش بدل شد. 

غرفه پادشاهی

اگر به گوشه جنوب شرقی مسجد بروید، می توانید غرفه پادشاهی و مخصوص سلطان احمد را پیدا کنید. از بیرون نیز یک در ورودی برای این بخش تعبیه شده است که با یک سطح شیبدار، ورود سلطان به همراه اسبش را ممکن می کرد. این سطح شیبدار به ایوانی متصل می شود که به تنگه بسفر اشراف دارد و در هر طرف آن یک اتاق قرار دارد.

خوب است بدانید که ساخت چنین غرفه ای در معماری عثمانی سابقه نداشته است و این بخش یکی از دیگر بخش های متمایز مسجد آبی است. در این غرفه یک طاق سرپوشیده و دو اتاق استراحت کوچک به چشم می خورد و در طبقه بالای آن، لژ سلطان قرار گرفته که راه دسترسی اش نیز از همین بخش صورت می گیرد. از آن جا که این غرفه را برای امپراتور عثمانی ساخته بودند، طبیعی است که بخشی از نفیس ترین کاشی های مسجد را در همین قست ببینید. بد نیست بدانید که چهارچوب غرفه پادشاهی با 10 ستون مرمرین حمایت می شود و محراب مخصوص به خودش را دارد. اگر به محراب این بخش توجه کنید، کنده کاری ها، تزیین های یشمی و 100 آیه قرآن طلاکاری شده در اطرافش توجه تان را جلب می کند. طرح کاشی های دیوار مشابه دیگر بخش های مسجد آبی است با این تفاوت که از طلا ساخته شده اند. 

کاشی کاری و شیشه های رنگی

 در بخش های بالایی مسجد شکل های هندسی و دایره هایی به رنگ قرمز روشن و آبی به چشم می خورند که البته اغلب آن ها اصیل و بدیع نیستند. بخش متمایز کاشی های مسجد سلطان احمد، درست از میانه سازه به چشم می خورد، جایی که نگاه ها را خیره می کند و انسان را انگشت به دهان نگاه می دارد. تکرار رقصان و موزون طرح ها و رنگ های کاشی های ایزنیکی شکوه خارق العاده به فضای درونی مسجد می بخشد و طیفی از رنگ های درخشان و جذابی چون آبی، فیروزه ای و سبز را به نمایش می گذارد. 

بر روی کاشی های آبی، طرح هایی سنتی مانند درخت سرو، گل لاله، رز و میوه های مختلف به چشم می خورد که ترکیبی نمادین از بهشت برین هستند. جالب آن که استفاده از این طرح ها در کاشی کاری های مسجد آبی به دستور رسمی سلطان احمد اول انجام شد و نخستین بار بود که چنین تزیینات باشکوه و مفصلی درون مسجدی با معماری عثمانی به کار می رفت. 

یکی از ویژگی هایی که بر دلربایی کاشی های مسجد آبی می افزاید، نور مناسب شبستان و وجود پنجره های بسیار است.

جالب است بدانید که در پروژه بازسازی سال 2014 مسجد آبی، تعداد کاشی های این مسجد بی نظیر شمرده شده و تعداد آن 23 هزار قطعه برآورد شد. 

تاریخچه مسجد آبی | از آغاز تا کنون

 سلطان احمد اول تنها 13 سال داشت که با فوت پدرش بر تخت پادشاهی نشست. در این هنگام اوضاع سیاسی کشور چندان وضعیت مطلوبی نداشت، چرا که تُرک ها درگیر دو جنگ با امپراتوری هابسبورگ (Habsburg Monarchy) و امپراتوری صفوی بودند. سلطان احمد با تمام کوچکی اش، قدرت و هوش خود را به کار گرفت و برای آرام سازی اوضاع قلمرو اش دست به کار شد. او یک پیمان با هابسبورگ امضا کرد و به جنگ پانزده ساله خاتمه داد. همچنین شش سال بعد معاهده صلحی با امپراتوری صفوی امضا کرد و به این ترتیب بخش هایی از کشور ایران را به صاحب اصلی اش باز پس داد. سلطان جوان که در دوران جنگ چندان قوی ظاهر نشده بود، در سال 1609 میلادی برای به رخ کشیدن صلابت و شکوه امپراتوری خود، تصمیم گرفت نخستین مسجد امپراتوری عثمانی را بسازد؛ چرا که تا پیش از آن خاندان سلطنتی و مردم، از ایاصوفیه به عنوان مسجد اصلی شهر استفاده می کردند. 

از آن جا که قرار بود مسجد سلطان احمد نمادی از قدرت و اعتبار امپراتوری عثمانی باشد، اهمیت بسیاری داشت که چه مکانی را برای ساختش انتخاب کنند؛ از همین رو، مرکز شهر و محل پیشین کاخ اعظم قسطنطنیه را برای این کار در نظر گرفتند. به این ترتیب مسجد سلطان احمد درست رو به روی ایاصوفیه قد برافراشت و به رقیبی قدر برای این سازه چشمنواز و مشهور بدل شد. البته ساخت مسجد آبی با داستان های بسیاری همراه بود، چرا که سلطان احمد اول که دستاوردی در جنگ ها و غنایم جنگی نداشت بر خلاف اجداد و سلاطین پیشین، مجبور شد برای تامین هزینه های ساخت مسجد خود از گنجینه های امپراتوری و خزانه استفاده کند. همین مساله خشم و انتقاد علمای زمان سلطان احمد اول را برانگیخت و باعث شد تا کارهایش را زیر سوال ببرند. 

در انتها نیز بد نیست بدانید مسجد سلطان احمد تا به حال چندین و چند بار بازسازی شده است که نخستین بار آن در سال 1837 انجام گرفت. 

پاورقی

1- قسطنطنیه نام پیشین و تاریخیِ شهر کنونی استانبول است.

قوانین بازدید از مسجد سلطان احمد

مسجدسلطان احمد نیز همانند تمام اماکن مقدس دنیا قوانین و مقررات خاص خودش را دارد و نیاز است پیش از ورود به این مسجد از پوشش مناسب استفاده کنید.

پوشش مناسب خانم ها: بازدید از مسجد سلطان احمد مانند مسجدهای ایران نیست که الزامی برای پوشیدن چادر وجود داشته باشد؛ اما نیاز است که حتما موهای خود را بپوشانید و به هنگام ورود به مسجد آبی از روسری و شال استفاده کنید. اگر بلوز و تی شرت شما آستین کوتاه است، لازم است شال خود را به گونه تنظیم کنید که بازوان و دستان شما را هم بپوشاند. در صورتی که همراه خود روسری و شال ندارید، نگران نباشید چرا که در ابتدای ورود به مسجد سلطان احمد، شال به صورت رایگان در اختیار شما گذاشته می شود. 

همچنین توجه داشته باشید که با وجود شلوارک و دامن کوتاه هم نمی توانید وارد این مسجد شوید و باید دامن و شلوار شما بلند باشد. 

پوشش مناسب آقایان: آقایان نیز لازم است از پوشیدن شلوارک در این مکان مقدس خودداری کنند. 

از دیگر نکات لازم توجه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. باید قبل از ورود به شبستان مسجد سلطان آبی کفش های خود را از پا درآوردید و آن ها را در پلاستیک بگذارید. 
2. فراموش نکنید که مسجد سلطان احمد مکانی مقدس است و باید در طی بازدید از آن، سکوت را رعایت کنید.
3. عکاسی با فلاش در مسجد آبی ممنوع است.
4. از خیره شدن به نمازگزاران و یا عکاسی از آن ها خودداری کنید.
5. به هنگام بازدید، احترام مسجد و نمازگزاران را حفظ کنید.
6. به هنگام خروج از مسجد می توانید پلاستیک خود را در سطل مخصوص بیندازید و شال را به بخش کارکنان مسجد تحویل دهید.
7. در هنگام خروج صندوق اعانه مسجد آبی را خواهید دید. باید بدانید خیرات برای مسجد الزامی نیست؛ اما با کمک های مالی خود می توانید در بازسازی و نگه داری از این سازه باشکوه و تاریخی سهیم شوید.

اطلاعات بازدید از مسجد آبی

هزینه ورود: رایگان

ساعات بازدید از این مسجد زیبا به جهت برپایی نماز، قدری متفاوت است.

ساعات بازدید از مسجد:

ساعات بازدید جمعه ها: 13:30

ساعات برپایی نماز:

شما هم می توانید به دیگر مسلمانان بپیوندید و در نمازهای جماعت این مسجد شرکت کنید. درهای مسجد آبی هر روز یک ساعت پیش از نماز صبح و حول و حوش ساعت 5:30 صبح گشوده می شود و برای هر نوبت، حدود 90 دقیقه مخصوص نماز خواندن خواهد بود.

خوب است بدانید هر کسی فارغ از جنسیت و ملیت و حتا دین می تواند در زمان برگزاری نماز هم به مسجد سلطان احمد پا بگذارد. البته توجه داشته باشید که در زمان برپایی نماز اجازه عکاسی نخواهید داشت و در صورتی که در نماز شرکت نمی کنید، می توانید منتظر بنشینید و اجازه گشت و گذار در مسجد را ندارید. 

بهترین زمان بازدید از مسجد سلطان احمد

 در صورتی که برای عکاسی به مسجد سلطان احمد می روید و می خواهید آزادی عمل در جا به جایی و گشت و گذار در مسجد داشته باشید، حتما ساعات بازدید مسجد را کنترل کرده و به گونه ای برنامه ریزی کنید که در زمانی به غیر از برگزاری نماز در مسجد آبی باشید. 

اگر در تابستان به استانبول سفر کرده اید، خوب است به ترتیب برنامه تورها توجه کنید. چرا که اغلب تورها برای بازدید از مسجدآبی یا سلطان احمد شروع کرده و سپس به سراغ دیگر جاذبه های نزدیک و اطراف مانند ایاصوفیه و توپکاپی می روند. بنابراین اگر شما هم بخواهید صبح هنگام و اول از همه به سراغ مسجد آبی بروید، با حجم بالایی از گردشگران رو به رو می شوید و احتمالا از بازدید خود لذت چندانی نخواهید برد.

به این ترتیب می توان گفت بهترین ساعت بازدید از مسجد آبی در روزهای تابستان، طرف ظهر و بعد از آن است. 

دیدنی های اطراف مسجد سلطان احمد

برخی از دیدنی های مشهور استانبول در اطراف مسجد سلطان احمد عبارت اند از:

• ایاصوفیه | Hagia Sophia: درست رو به روی مسجد آبی و در فاصله 400 متری
• کاخ توپکاپی | Topkapi Place: در فاصله 1 کیلومتری
• باسیلیکا سیسترن | Basilica Cistern: در فاصله 350 متری
• بازار ادویه | Arasta Bazaar: در فاصله 550 متری
• حمام خرم سلطان ایاصوفیه | Ayasofya Hurrem Sultan Hamam: در فاصله 350 متری
• کلیسای ایا ایرنه | Hagia Irene: در فاصله 750 متری
• موزه باستان شناسی | Archaeological Museum: در فاصله 850 متری
• موزه هنرهای اسلامی و ترکی: در فاصله 75 متری

برای دیدن ویدیویی جذاب از مسجد آبی میهمان کارناوال باشید

دانستنی های مسجد سلطان احمد

1. امروزه تنها دو مسجد در ترکیه وجود دارد که بر خلاف دیگر مساجد عثمانی، دارای 6 مناره هستند و مسجد سلطان احمد یکی از آن دو است. 
2. کاشی های دست ساز مسجد آبی سفارشی در شهر ایزنیک ترکیه ساخته شده اند. ایزنیک که روزگاری مرکز سفالگری سرزمین آناتولی و ترکیه قدیم محسوب می شد، در مهارت و تکنیک و نقش و نگار کاشی کاری ها زبانزد خاص و عام بود. بنابراین عجیب نیست که هزینه هر کاشی و در مجموع کاشی ها، بسیار هنگفت شود. سلطان احمد که بودجه محدودی داشت، فرمان داد تا هزینه هر کاشی را صرف نظر از زمان تهیه، یکسان حساب کنند. از آن جا که نرخ کاشی های باکیفیت در طول زمان متغیر بود، این فرمان ناعادلانه باعث شد تا کیفیت کاشی های تولید شده نیز به مرور زمان کاهش یابد. 
3. خوب است بدانید که در گذشته مسجد سلطان احمد، تنها یک مسجد نبود و در واقع مرکز اجتماعی شهر قسطنطنیه محسوب می‌شد. در این مجموعه در گذشته علاوه بر مسجد، ساختمان‌ها و بخش‌های دیگری چون مدرسه و مکتب، غرفه پادشاهی، حمام ترکی، آبنما و وضوخانه، بیمارستان و اتاق‌های اجاره ای وجود داشت. 
4. جالب است بدانید برای آبی نامیدن مسجد سلطان احمد، داستان دیگری نیز وجود دارد. سال ها پیش، زمانی که ملوانان حاضر در کشتی به بُسفر نزدیک می شدند، انعکاس آب را بر روی مسجد می دیدند و بنابراین آن را مسجد آبی نامیدند. البته امروزه دیدن چنین منظره ای امکان پذیر نیست، چرا که میان مسجد سلطان احمد و حاشیه بسفر، ساختمان هایی بلند و جدیدی قرار گرفته است.
5. در ساخت مسجد وسیع و باشکوه سلطان احمد از مصالح و سنگ های مختلفی استفاده شده است که از آن جمله می توان به: سنگ سماق، گرانیت قرمز، مرمر، سنگ بِرش و ... اشاره کرد. دیوارهای مسجد با استفاده از سنگی به نام "mold stone" ساخته شد، چرا که سبک است و به راحتی فرآوری می شود. این سنگ ها را ابتدا با کشتی به ساحل بسفر می آوردند و سپس با کالسکه و اسب به محل ساخت مسجد انتقال می دادند. مرمر سفید را از جزیره مرمره ترکیه و سنگ سماق قرمز را از منطقه میحلیجیک (Mihalıççık) استان آناتولی و سرب را از اسکوپیه (پایتخت امروزی جمهوری مقدونیه) به استانبول آوردند تا از آن ها برای ساخت گنبد استفاده کنند.
6. خوب است بدانید درست پیش از ورود به مسجد، در کنار دیوار بیرونی و جانبی ایاصوفیه، مدرسه تاریخی مجموعه قرار دارد که امروزه از آن به عنوان محلی برای ارائه اطلاعات رایگان درباره مسجد سلطان احمد و دین اسلام استفاده می کنند.
7. اگر در غروب و یا شب هنگام به سراغ مسجد سلطان احمد بروید، مناره های زیبای این مسجد را غرق در نورهای رنگی نورافکن ها خواهید دید و می بینید بسیاری از گردشگران و مردم شهر استانبول در پارک نزدیک این مسجد جمع شده اند.
8. غرفه پادشاهی در طی شورش سال 1826 استانبول، مقر فرماندهی عملیات ضدشورش بود. این شورش کار جان نثارهای امپراتوری عثمانی (Janissaries) بود که از واحدهای ویژه ارتش این سلطنت محسوب می شدند. جان نثارها در واقع فرزندان به گروگان گرفته شده خانواده های مسیحی بودند که در دوران کودکی به اجبار به مسلمانان و تُرک ها سپرده می شدند. در نهایت جمعیت زیادی از آن ها به دستور امپراتور کشته شدند. 
9. در گذشته بخش های دیگری نیز مانند آشپزخانه و بخشی به نام موقت خانه در این مجموعه قرار داشت. موقت خانه در واقع مکانی بود که ستاره شناسان در آن گرد آمده و زمان های دقیق طلوع و غروب و دیگر اوقات مهم در تقویم اسلامی را به دست می آوردند. متأسفانه بسیاری از بخش های مجموعه از جمله آشپزخانه و موقت خانه بعدها در طی قرن نوزدهم نابود شدند. 
10. تا به حال اشخاص معروف بسیاری از مسجد سلطان احمد دیدن کرده اند که از آن جمله بندیکت شانزدهم، 265اُمین پاپ اعظم و باراک اوباما هستند. 

سخن آخر

با هم به یکی از بهترین و زیباترین جاذبه های استانبول رفتیم و آن را از نزدیک دیدیم.

نظر شما درباره این مسجد چه بود؟

تا به حال مسجد سلطان احمد را از نزدیک دیده اید؟

نظرها، خاطره ها و عکس های خود را با ما در میان بگذارید و بگویید این بار به سراغ معرفی کدام یک از جاذبه های استانبول برویم.