آرامگاه ساروتقی اصفهان

یکی از جاذبه‌های تاریخی اصفهان که شاید کمتر کسی نام آن را شنیده باشد آرامگاه ساروتقی است که از آن با عنوان مسجد ساروتقی نیز یاد می‌کنند. این بنا یادگاری است از اواخر دوره صفوی - اوایل دوره قاجار که در فاصله بین بازار مقصودبیک و بازار حسن‌آباد در مجاورت امامزاده احمد قرار دارد و به دستور ساروتقی ساخته شده است؛ اما پیش از اتمامش وی را به قتل رساندند. به دلیل محبوبیت وی ساخت این بنا دنبال شد و به اتمام رسید. 

این بنا از نظر معماری از نمونه‌های خاص زمان خود به حساب می‌آید؛ از بیرون که به بنا و گنبدش نگاه می‌کنید شاید نکته خاصی نظر شما را به خود جلب نکند؛ اما کافی است تا قدم به دورن بنا بذارید و بالا را نگاه کنید. زیر گنبد مسجد، همچون کاخ‌های سلطنتی دوران صفوی چنان زیباست که هوش از سرتان خواهد برد. داخل گنبد کتیبه‌ای به چشم نمی‌خورد ولی سردر مسجد که به سمت بازار قرار دارد کتیبه‌ای دارد که به خط محمدرضا امامی نوشته شده است. در این کتیبه ساروتقی از شاه عباس ثانی صفوی تجلیل می‌کند و خود را مخدوم الامرا و خادم الفقرا می‌خواند.

ساروتقی در آغاز سلطنت شاه‌صفی جانشین شاه‌عباس بزرگ، ماموریت یافت که به نجف اشرف برود و ترک‌های گنبد آرامگاه امیرالمومنین را مرمت کرده، حرم را توسعه دهد و نهری از سمت رود فرات به آنجا جاری کند. ساروتقی این ماموریت را ظرف مدت سه سال به پایان رساند و در سال 1044 به مقام وزارت اعظم شاه صفی رسید. پس از مرگ شاه صفی، کودک 10 ساله او شاه عباس دوم به جای پدر نشست؛ ساروتقی تا سال سوم پادشاهی شاه عباس در کنار او بود. سرانجام در بیستم شعبان 1055 وی با توطئه شخصی به نام قورچی‌باشی در خانه خود به قتل رسید و تنها پنج روز پس از قتل وی، شاه عباس با کمک مادرش و چند تن از سرداران خود توانست انتقام وزیرش را بگیرد.

این بنای در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ۱۷۴۷۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.