موزه رئیسعلی دلواری بوشهر | موزه دلیران تنگستانی

به موزه رئیسعلی دلواری بوشهر می‌رویم و قدم در خانه بزرگ‌مردی می‌گذاریم که از عزت و آبروی ایران دفاع کرد. در این گشت‌وگذار همراه ما باشید تا بدانید موزه رئیسعلی دلواری کجاست، چه آثاری در آن به نمایش درآمده‌اند و هزینه و ساعات بازدید از موزه رئیسعلی دلواری چگونه است.

چرا موزه رئیسعلی دلواری؟

• با قدم نهادن در این موزه، با دلاور مرد تنگستانی و یارانش بیشتر آشنا می‌شوید.
•  این موزه یادآور حماسه مردان تنگستانی در قرن 18 و 19 میلادی و چگونگی مقابله آنها با استعمارگران انگلیسی است.
•  با سلاح و ابزار جنگی آشنا می‌شوید که مردان مبارز جنوب، با آنها در مقابل استعمار ایستادند.
• با اسناد و عکس‌های به‌جامانده از دوران تاریخی اشغال بوشهر آشنا خواهید شد و با استفاده از تابلوها و نوشته‌ها، وقایع را به ترتیب زمانی دنبال می‌کنید و به سفری در تاریخ می‌روید.
• ساختمان این موزه بیش از 100 سال قدمت دارد و اثری به‌جامانده از دوره قاجار است.

آشنایی با موزه رئیسعلی دلواری | موزه دلیران تنگستانی

به دلوار می‌رویم؛ شهر دلاوران، شهر آنهایی که با شجاعت خودشان به اسطوره‌هایی تبدیل شدند که تاکنون در یادها مانده‌اند و زین پس نیز باقی خواهند ماند. نخستین چیزی که در میدان شهر می‌بینید تندیس رئیسعلی دلواری است؛ رهبری که به همراه هم‌رزمانش، هفت سال در برابر استعمارگران با شجاعت جنگید و حالا موزه‌ای به یادش در شهر تاسیس شده است. موزه رئیسعلی دلواری، عمارتی به جا مانده از اواخر دوره قاجار است که دیوارهای سفید و دو درِ بزرگ چوبی دارد. این عمارت برای سی و چند سال محل زندگی رئیسعلی دلواری بوده و در سال 1378 توسط بازماندگان وی به سازمان میراث فرهنگی واگذار شده است. امروز، این موزه قصه‌هایی از گذشته را برای‌تان روایت می‌کند که شخصیت اصلی آنها، رئیسعلی دلواری است. نکته جالب آنکه یکی از اقوام رئیسعلی با لباسی مختص به آن زمان، حوادث آن دوران و چند و چون ماجراها را روایت می‌کند و بر لذت بازدید از موزه می‌افزاید.

رئیسعلی دلواری کیست؟

رئیسعلی دلواری در سال 1261 خورشیدی در روستای دلوار از توابع تنگستان در استان بوشهر به دنیا آمد. وی در سن 24 سالگی و هم‌زمان با شروع نهضت مشروطه، به جُرگه مشروطه‌خواهان در جنوب ایران پیوست و سپس همکاری نزدیکی را با انقلابیون و مشروطه‌خواهان در بوشهر، تنگستان و دشتی آغاز کرد. رئیسعلی با همراهی سایر مشروطه‌خواهان، در سال 1287 خورشیدی، بوشهر را از حاکمیت محمدعلی شاه قاجار خارج کرد و حدود 9 ماه کنترل شهر را در دست داشت.

دوران جوانی رئیسعلی هم‌زمان با حضور استعمارگران انگلیسی در خلیج فارس بود. در آغاز جنگ جهانی اول، قوای روس از شمال و نیروهای انگلستان از جنوب، به ایران هجوم آوردند؛ کشتی‌های جنگی انگلستان در بوشهر لنگر انداختند و نیروهای اشغالگر  در ۱۷ مرداد ۱۲۹۴ به قصد اشغال شهر، وارد بوشهر شدند. رئیسعلی از عناصر کلیدی در قیام بوشهر به شمار می‌رفت و قیام او علیه استعمارگران 7 سال به طول انجامید. وی و همراهانش در نبرد دلوار، نیروهای متجاوز انگلیسی را که قریب به 5000 نفر بودند شکست دادند و در نبرد بوشهر توانستند دست انگلیسی‌ها را از خاک ایران کوتاه کنند. 

سرانجام در دوازدهم شهریور ماه 1294 در حالی که رئیسعلی و یارانش در حال تدارک برای شبیخون زدن به انگلیسی‌ها بودند،  شخصی به نام غلامحسین تنگکی، او را به شهادت رساند و بعدها اعلام کرد که به خونخواهی پسرعموی خود که توسط جد رئیسعلی کشته شده بود و به تحریک یک مقام انگلیسی، این کار را انجام داده است. از سال 1389 روز 12 شهریور مصادف با کشته شدن رئیسعلی دلواری به عنوان روز "مبارزه با استعمار انگلستان" نامگذاری شده است.

پیکر رئیسعلی دلواری ابتدا در امامزاده‌ای در روستای "کله بند" به خاک سپرده شد و پس از مدتی بنابر وصیت خودش، پیکرش به قبرستان "وادی الاسلام"در نجف اشرف و در جوار حرم حضرت علی بن ابی‌طالب انتقال یافت.

دیدنی‌ های موزه رئیسعلی دلواری

ساختمان و حیاط موزه

خانه رئیسعلی دلواری که امروز میزبان موزه است در سال 1286 و در دوره قاجار ساخته شد و مساحت آن به 3750 مترمربع می‌رسد. این عمارت، 23 اتاق تو در تو دارد که در آنها 17 فضا به منظور حفاظت از اسناد و اشیای تاریخی تعبیه شده است. ساختمان ظاهری ساده با سقف چوبی دارد و گچ‌بری، شیشه‌های رنگی بر روی شمسه‌ها و تزییناتی کوچک بر روی در، تنها چیزهایی هستند که برای تزیین عمارت به کار رفته‌اند.

در ابتدای ورود، آنچه که توجه را به خود جلب می‌کند، جای گلوله‌ها بر روی در عمارت است. این گلوله‌ها به شبیخون انگلیسی‌ها مربوط می‌شوند که به شهر حمله‌ور شده و شروع به تیراندازی کردند. پس از گذر از در، حیاط بزرگی دیده می‌شود که قدمت درختان نخلش به 100 سال پیش بازمی‌گردد و در کنار آنها چندین توپ جنگی به نمایش درآمده است.

اتاق جلسات

در سمت راست موزه، اتاقی شیشه‌ای قرار دارد که محل برگزاری جلسات رهبران بوده و تندیس‌هایی از «سید عبدالله مجتهد بلادی بوشهر»، «رییسعلی دلواری»، «حیدر غلام»، «غلام شاه حیدر»، «خالو حسین دشتی» و دو نگهبان در آن قرار داده شده است.

راهرو

شرح تمام وقایع دوران اشغال بوشهر توسط انگلیسی‌ها و مقاومت‌های مردم در برابر اشغالگران، به شکل مکتوب در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد. هنگامی که وارد راهرو می‌شوید شرح این وقایع را به ترتیب زمانی در تابلوهای نصب شده بر روی دیوارها می‌بینید. برخی از این وقایع را در اتاق‌ها نیز به نمایش درآورده‌اند.

آثار موزه

اسناد تاریخی مربوط به حماسه‌های مردم استان بوشهر در دفاع از وطن

ابزار و سلاح‌های جنگی دست‌ساز و مورد استفاده رئیسعلی و یارانش شامل شمشیر و دوربین چشمی شهید رئیسعلی دلواری که ثبت ملی شده‌اند.

تمبرهای تاریخی مربوط به دوران اشغال بوشهر با مهر "بوشهر تحت اشغال بریتانیا"

نقشه‌ها، اسناد و نامه‌های مربوط به حمله انگلیسی‌ها

اشیای دوره مبارزات ضد استعماری

لباس رزم مردم استان بوشهر

سوگندنامه و وصیت‌نامه رئیسعلی دلواری

امکانات موزه رئیسعلی دلواری

• سرویس بهداشتی
• راوی
• جای پارک آسان در اطراف موزه

سریال دلیران تنگستان | روایت مبارزات رئیسعلی دلواری

در سال 1353، سریال دلیران تنگستان با موضوع مبارزات رئیسعلی دلواری، به کارگردانی همایون شهنواز و در 14 قسمت به نمایش در آمد. ساخت این سریال دو سال به طول انجامید. ساخت سریال برداشتی آزاد از کتاب دلیران تنگستانی اثر محمد حسین رکن زاده بود اما مرحوم همایون شهنواز برای ساخت این سریال از 11 کتاب ترجمه‌شده، 7 کتاب ترجمه‌نشده، 110 فقره سند و 1800 قطعه عکس و یادداشت‌های رهبران و بازماندگان جنبش تنگستانی نیز بهره جست. همایون شهنواز در 16 اسفند 1396 در سن 79 سالگی درگذشت و جالب آنکه در خانه رئیسعلی دلواری در شهر دلوار به خاک سپرده شد.

سخن آخر

 گذری به خانه دلاور مردی از خطه جنوب ایران داشتیم.

اگر تاکنون از این مکان تاریخی بازدید کرده‌اید، تجربه خود را با ما به اشتراک بگذارید.

نظر شما درباره این موزه، اطلاع رسانی آن و امکانات آن چیست؟ آیا آن چنان که باید به آن توجه می‌شود؟

چه موزه‌های مشابه دیگری را می‌شناسید.

شما می‌توانید با عضویت در سایت کارناوال، تصاویر و نوشته‌های‌تان را در مورد سفر با دیگر دوستان به اشتراک بگذارید و آنها را در لحظات شیرین گشت و گذارتان شریک کنید:

ورود به صفحه کارناوالی شـــــــــــــو