موزه موسیقی ایران | باغ نمازی تجریش

با کارناوال همراه باشید تا شما را با موزه موسیقی ایران ، یکی از جذاب‌ترین موزه‌های کشور آشنا کنیم. بازدید از این موزه بی‌شک تجربه‌ای متفاوت برای شما خواهد بود چرا که می‌توانید سازهای قدیمی را از نزدیک ببیند و با روش ساخت آنها آشنا شوید. اگر می‌خواهید بدانید موزه موسیقی ایران کجاست با ما همراه شوید تا راحت‌ترین راه دسترسی را به شما بدهیم و شما را از تاریخچه موزه موسیقی تهران مطلع کنیم.

چرا موزه موسیقی ایران ؟

• یکی از جذاب‌ترین  موزه های معروف تهران است که در آن می‌توانید با انواع سازهای بومی و سنتی ایران آشنا شوید.
• در این موزه سازهای بزرگان موسیقی ایران به نمایش گذاشته شده است.
• موزه موسیقی دربردارنده بزرگترین آرشیو آثار صوتی و کتابخانه‌ای ایران با موضوع تخصصی موسیقی است.
• کارگاه ساخت ساز، یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این موزه است که در آن، نه تنها می‌توانید سازها را در دست بگیرید بلکه می‌توانید نواختن آنها را نیز امتحان کرده و با مراحل ساخت‌شان توسط استادکاران آشنا شوید.
• ویترین‌های استفاده شده برای نمایش آثار، خود تداعی کننده یک ساز در ذهن شما هستند. حتی در معماری ساختمان هم المان‌هایی از سازهای موسیقی خواهید دید.

آشنایی با موزه موسیقی ایران

ردیف موسیقی سنتی یا کلاسیک ایرانی یکی از چند میراث معنوی ایران است که در سال 1388 توسط سازمان بین‌المللی یونسکو به ثبت رسید. به همین منظور در همان سال و با هدف حفظ میراث موسیقی ملی، معرفی آثار گذشتگان، پاسداشت بزرگان عرصه موسیقی و نمایش سازهای سنتی و بومی، موزه‌ای در خیابان مقصودبیک، حوالی خیابان تجریش برپا شد که موزه موسیقی ایران نام گرفت.

این موزه در دو بخش مجزا با به نمایش گذاشتن آلات موسیقی به معرفی موسیقی سنتی (کلاسیک) ایرانی و موسیقی نواحی ایران (موسیقی بومی و محلی) می پردازد. از دیگر بخش‌های موزه می توان به آرشیو بزرگ آثار ضبط شده، کارگاه ساخت ساز، گنجینه و نمایشگاه تجهیزات اشاره کرد. نکته جالب در مورد این موزه طراحی داخلی آن است؛ به محض ورود رگه‌های مسی رنگی را بر روی دیوار‌های سفید داخل موزه خواهید دید که همگی یادآور سیم‌های سازهای زهی موسیقی هستند.

تاریخچه موزه موسیقی ایران

حوالی سال 1351 خورشیدی بود که فردی به نام مهندس سیروس سمراد (سازنده هتل اینترکنتینانتال تهران- هتل لاله فعلی) حدود 400 هکتار از باغی را در منطقه تجریش تهران خرید که به نام باغ نمازی معروف بود. وی پس از خرید باغ، عمارت زیبایی در مرکز آن ساخت که پس از وقوع انقلاب اسلامی در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت و بعد از گذشت چند سال، بنیاد، خانه را به شهرداری تهران واگذار کرد. در سال 1372 چند تن از مسئولان تصمیم می‌گیرند تا این ساختمان را به موزه تبدیل کنند و سرانجام در روز 22 آبان ماه سال 1388 موزه موسیقی ایران در این مکان افتتاح می‌شود.

بخش های مختلف موزه موسیقی ایران

 طبقه همکف

•  سالن سازهای نواحی ایران

در این سالن چند دسته از سازهای محلی ایران به نمایش درآمده‌اند:

سازهای بادی یا هواصدا، شامل انواع نی‌ها، سرناها و سوتک‌ها

سازهای زهی شامل انواع “زه صداهای مضرابی” و “زه صداهای آرشه ای” مثل انواع دوتار، قیچک و … 

سازهای خودصدا شامل سازهایی از نقاط مختلف ایران شامل زنگوله‌ها و … 

ساز های کوبه‌ای شامل “پوست صداهای یک طرفه” ثل تنبک و “پوست صداهای دوطرفه” مثل دُهُل از اقصا نقاط ایران 

طبقه اول

•  سالن سازهای سنتی یا کلاسیک ایران | سازهای ملی و فاخر

این سالن در طبقه اول موزه قرار دارد و در آن انواع آلات موسیقی سنتی ایرانی نظیر انواع تار، سه‌تار، سنتور، سازهای آرشه‌ای مانند کمانچه و ویلون و... به نمایش درآمده است. علاوه بر این سازها می‌توانید آلات موسیقی ساخته شده توسط استاد ابراهیم قنبری مهر و هم‌چنین سازهای اساتید بزرگ موسیقی سنتی مانند تارهای یحیی، سه تار میرزاعبدالله، سه‌تار ناصرالدین شاه و سنتور حسین ملک را تماشا کنید. 

•  بخش گنجینه | نمایشگاه

این بخش به طور اختصاصی به آثار به جا مانده از بزرگان موسیقی ایرانی، وسایل شخصی و سردیس‌های ساخته شده از آنان اختصاص دارد. از جمله اشیای ارزشمندی که در این سالن خواهید دید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. وسایل شخصی و آلات موسیقی اساتید نامداری چون استاد احمد عبادی، حاج قربان سلیمانی، خاطره پروانه، کلنل علینقی وزیری و ...
2. کلاه، بارانی و کیف پول استاد تجویدی
3. چوب رهبری ارکستر حشمت سنجری 
4. تقویم رومیزی استاد مسعودیه و...

•  نمایشگاه تجهیزات تاریخ ضبط موسیقی

در این بخش دستگاه‌های ضبط موسیقی نظیر فنوگراف، انواع گرامافون­‌های کوکی، برقی، باطری‌دار و قابل حمل و مخصوص اتومبیل، نوارهای مغناطیسی، نوارهای کاست، دستگاه‌های ضبط سیمی و... به نمایش درآمده‌اند. جالب است بدانید که بیشتر این دستگاه‌ها ساخت کمپانی‌های بزرگ و معروف آمریکایی و آلمانی هستند. هدف از تاسیس این بخش آشنایی با فرآیند پیشرفت صنعت ضبط صدا و موسیقی در دنیاست.

•  آرشیو صوتی | فرهنگ صوتی گلشن ابراهیمی 

این مجموعه بزرگ دربردارنده بیش از 42000 ساعت آثار صوتی ضبط شده در قالب صفحه‌های موسیقی، نوارهای ریل، نوار کاست، CD و DVD و همچنین عکس‌های قدیمی هنرمندان بزرگ موسیقی است. این مجموعه بزرگ با آثار اهدایی از طرف مهندس محمدعلی گلشن ابراهیمی شکل گرفت و سپس افراد دیگری نظیر امیرحسین سلطان نیز آثاری را به این موزه اهدا کردند که دربردارنده آثار ضبط شده از سال 1284 خورشیدی تا امروز است.

• کتابخانه موزه موسیقی 

حدود 6000 جلد کتاب به زبان‌های فارسی، انگلیسی، انواع نت‌های خطی و ... در این کتابخانه نگهداری می‌شود که به طور اختصاصی به موسیقی، هنر، تاریخ و ادبیات می‌پردازند. از قدیمی‌ترین کتاب‌های موسیقی این کتابخانه می توان به" سرودهای مدارس" استاد علی‌نقی وزیری که در سال 1312 به چاپ رسید، اشاره کرد. جالب است بدانید که بیشتر کتاب‌های این مجموعه از طرف افراد به‌نام، به کتابخانه اهدا شده اند که قدیمی‌ترین آن‌ها مربوط به سال 1300 خورشیدی در ایران است

ساعت کار کتابخانه: از 10:00 تا 18:00 در شش ماه اول سال و 10:00 تا 17:00 در شش ماه دوم سال

طبقه زیر همکف

•  کارگاه ساخت ساز استاد قنبری مهر

موزه موسیقی ایران بخشی را به عنوان کارگاه ساخت ساز در نظر گرفته که در آن انواع تجهیزات ساخت ساز به نمایش درآمده است و بازدیدکنندگان می‌توانند استادکاران را در حین ساخت و مرمت سازها ببینید.

به سازها دست بزنید!

این عنوانی است که موزه موسیقی ایران در یکی از بخش‌های کارگاه در نظر گرفته است. موزه با این عبارت می خواهد شما را تشویق کند تا به سازها دست بزنید و از نزدیک و عملی با آنها آشنا شوید.

امکانات موزه موسیقی ایران

• کافی‌شاپ
• کتابخانه
• نرم‌افزار بازدید از موزه
• سالن آمفی‌تئاتر
• سالن تمرین موسیقی

دیدنی های اطراف

موزه سینما (باغ فردوس) | 1.2 کیلومتر

موزه دکتر حسابی | 550 متر

باغ موزه هنر ایرانی | 800 متر

سخن آخر

با کارناوال راهی موزه موسیقی تهران شدیم و گشتی در آن زدیم، صدای سازهای اصیل ایرانی را شنیده و با مراحل مختلف ساخت آنه‌ا آشنا شدیم. حال از شما می پرسیم که آیا تا کنون به موزه موسیقی ایران سر زده‌اید؟

آیا این موزه تمام ویژگی‌های لازم برای معرفی موسیقی ایرانی را به بازدیدکنندگان داخلی و خارجی دارد؟

به نظرتان راه‌های بهبود کیفیت عملکرد این موزه چیست؟

اگر بخواهید موزه موسیقی ایران را با موزه موسیقی اصفهان مقایسه کنید، چه ویژگی‌هایی را برخواهید شمرد؟

می توانید پاسخ‌ها و پیشنهادات خود را از طریق بخش نظرات با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.