پارک ملی لار

در این مطلب به معرفی پارک ملی لار می‌پردازیم؛ یکی از جاذبه های طبیعی ایران که در مرز استان تهران و مازندران قرار دارد. تعدادی از عکس های پارک ملی لار را با هم می‌بینیم، نگاهی به ویژگی‌های این جاذبه داریم، از زیبایی‌های دشت شقایق های لار برای‌تان می‌گوییم و در نهایت مسیر دسترسی به پارک ملی لار را بازگو می‌کنیم. همراه ما باشید.

چرا پارک ملی لار ؟

• پارک ملی لار مأمن گونه های مهم جانوری است و از این حیث اهمیت بسیاری دارد.
• این پارک به سبب وجود دریاچه سد لار، یکی از مقاصد پرطرفدار برای ماهیگیران است.
• در فصل بهار اگر به پارک ملی لار سفر کنید، می‌توانید دشتی پر از گل شقایق را هم ببینید.
• این پارک جاذبه‌های طبیعی متعددی در خود دارد و به شما فرصت تماشای چشم‌اندازی از کوه دماوند، بازدید از چشمه فیروزه‌ای دیوآسیاب و ... را می‌دهد.

آشنایی با پارک ملی لار 

پارک ملی لار یکی از مناطق طبیعی و شگفت‌انگیز ایران است که در منطقه البرز مرکزی و نزدیک به دامنه جنوب غربی کوه سربه‌فلک کشیده دماوند قرار دارد. منطقه لار حدود ۷۳۵۰۰ هكتار وسعت دارد و در حدود ۳۱۰۰۰ هكتار آن به عنوان پارک ملی شناخته می‌شود. در محدوده این پارک ملی و حتی در حاشیه آن اثری از نقاط شهری و روستایی به چشم نمی‌خورد و به همین سبب یکی از چشم‌اندازهای بکر و تماشایی از طبیعت را در اختیار شما قرار می‌دهد. پارک ملی لار در مرز استان مازندران و تهران واقع شده و با برخورداری از دو نوع اکوسیستم کوهستانی مرتفع و آبی، گیاهان و جانوران گوناگونی را در خود جای داده است. اینجا زیستگاه جانداران و گیاهان ارزشمندی است که برخی از آنها فقط در ایران یافت می‌شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند.

دیدنی ها و تفریحات پارک ملی لار

دشت شقایق ها: با نزدیک شدن به روزهای پایانی بهار شقایق ها مهمان جای جای پارک ملی لار می‌شوند و جلوه‌ای متفاوت به آن می‌دهند. زیبایی این گل‌ها به حدی است که گردشگران زیادی را به این منطقه می‌کشاند و آنها را محو تماشا می‌کند.

دریاچه دیوآسیاب: دیو آسیاب دریاچه‌ای دایره‌ای شکل با قطر ۲۰ و عمق ۲ متر است که در میان یک تپه آهکی ۱۰ متری قرار دارد. آب این دریاچه از چشمه‌ای در کف آن تامین می‌شود و دارای مزه ترش و دمایی بین ۵ تا ۱۰ درجه سانتی گراد است. دیوآسیاب به خاطر رنگ زیبایش هر چشمی را به خود خیره می‌کند؛ رنگ آب از آبی روشن تا خاکستری متغیر است و این مساله به تغییرات فصلی، میزان آبدهی و آلودگی آب بستگی دارد.

دریاچه سد لار: دریاچه‌ای در این پارک ملی قرار دارد که بر اثر ساخت سد لار در سال 1361 به وجود آمده است و به عنوان یکی از مرتفع‌ترین دریاچه‌ها شناخته می‌شود. مساحت دریاچه در ارتفاع ۲۵۳۱ متری برابر ۲۹ کیلومتر مربع است و از رودخانه های قزل دره، سفیدآب یا آب‌سفید و دلیچای تذیه می‌کند.

بررسی و آشنایی با گونه‌های گیاهی و جانوری: پارک ملی لار فرصت خوبی برای علاقه‌مندان به حیات‌وحش و دنیای گیاهان به شمار می‌رود تا بتوانند گونه‌های مختلفی را از نظر بگذرانند و با آنها آشنا شوند:

گیاهانی که در لار خواهید دید

حدود 400 گونه گیاهی در لار وجود دارند که حدود 35 گونه منحصرا در ایران یافت می‌شوند. گَوَن و خرگوشک و آویشن، شکرتیغال، مریم‌گلی، پیازک، قارچ وحشی، کاسنی، زرشک، بابونه بومادران، گلپر، شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بارهنگ و والک دارای خواص دارویی هستند و زنبق وحشی بنفش و ارغوانی و مرغک و گل زرد و شقایق گل‌های بهاری پارک ملی به شمار می‌ر‌وند. ارس تنها گونه درختی در پارک ملی لار است.

جانورانی که در لار خواهید دید

100 گونه از پرندگان شامل: کبک، عقاب، سارگپه، درنا، فلامینگو، دلیجه، کبک دری و‌ … که در این میان عقاب طلایی، تنها در این قسمت از ایران دیده می‌شود و بومی منطقه به شمار می‌رود.

پستانداران شامل: کل و بز، قوچ، خرگوش، سمور، میش البرز مرکزی، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گرگ، روباه، گراز و گربه وحشی و … که در میان آنها کل و بز از رشد بیشتری برخوردار هستند.

دوزیستان و خزندگان شامل: افعی، افعی دماوندی، افعی البرزی، مار، مارمولک، بز مجه، لاک پشت، قورباغه.

آبزیان شامل: ماهی قزل آلای خال قرمز که بومی رودخانه و دریاچه لار است و از نوادر جهان محسوب می‌شود. این ماهی در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت IUCN به عنوان گونه در آستانه انقراض (EN) قرار دارد.

حشرات شامل: کژدم زرد، سرگین قلتان، سنجاقک، پشه آبرو.

کوهنوردی: در پارک ملی لار، چندین کوه وجود دارند که عبارتند از: کوه دماوند، کوه دیوآسیاب، کوه یخ‌کمر، کوه گل‌زرد، کوه پهنک، کوه زرشکی، کوه کمردشت، کوه نمک کوسر، کوه سیاه چال، کوه آرو برارو، کوه اسب کلک، کوه کافر راه و کوه کبود که تعدادی از آنها از مقاصد پرطرفدار کوهنوردی به شمار می‌روند. در این میان کوه دماوند به عنوان بلندترین قله ایران برای ورزشکاران اهمیت بیشتری دارد و بسیاری علاقه‌مند به فتح آن هستند.

رودخانه ها و آبشار لار: رود لار، رود دیوآسیاب، رود سفیدآب، رود ورارود، رود الرم، چهل بره، آب امام پهنک و آب سیاه چال در سراسر این منطقه جریان دارند و با عبور خود حیات گیاهان و جانداران را تضمین می‌کنند. یکی دیگر از جاذبه‌های این منطقه آبشاری است که در دماوند قرار دارد و یکی از زیبایی‌های طبیعت دشت لار محسوب می‌شود.

جلوه‌های زندگی عشایری: در محدوده پارک ملی لار، منطقه مسکونی به چشم نمی‌خورد؛ اما در فصل ییلاق، عشایر کوچنده به محدوده پارک ملی لار می‌آیند تا این فصل از زندگی‌شان را در آن سپری کنند. جلوه‌های زیبای زندگی عشایری در این فصل، بر زیبایی‌های لار می‌افزاید و آن را تماشایی‌تر می‌کند.

ماهیگیری: بسیاری از افراد، لار را مقصد خوبی برای ماهیگیری می‌دانند و با وسایل و ابزارشان به سد لار می‌روند. فصل مجاز برای صید ماهی از اول خرداد ماه هر سال آغاز شده و تا شهریور ادامه می‌یابد. پیش از اقدام برای ماهیگیری در این دریاچه لازم است تا پروانه ویژه صید روزانه از واحدهای محیط زیست قوشخانه، پلور و دلیچای کسب کنید و مجوزهای لازم صادر شود.

دوچرخه‌سواری: بسیاری از علاقه‌مندان به این رشته، در قالب گروه‌ها و تورهای دوچرخه‌سواری به لار می‌آیند و از زیبایی‌های آن لذت می‌برند.

آفرود: آنهایی که به دنبال هیجان بیشتری هستند برای گشت‌وگذار در پارک آفرود را انتخاب می‌کنند. در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی و زیست محیطی آفرود می‌تواند موجب بروز فجایع جبران‌ناپذیری شود، پس برای این کار از حرفه‌ای‌ها کمک بگیرید تا کمتر به محیط زیست آسیب وارد کنید.

پیک نیک و عکاسی: برای پیک‌نیک حتی‌الامکان از روشن کردن آتش خودداری کنید. یکی از زیباترین تصاویری که در این پارک ملی می‌توانید ثبت کنید، چشم‌انداز کوه دماوند و دشت شقایق‌هاست. برای ثبت تصاویر بهتر، مقالات صفحه آموزش عکاسی را بخوانید.

امکانات پارک ملی لار

پارک ملی لار زیستگاه جاندارانی ارزشمند است و به دلیل جلوگیری از آسیب به آن، امکاناتی در آن ایجاد نشده است. 

اقامت در بازدید از پارک ملی لار

امکان اقامت شبانه در پارک ملی لار وجود ندارد و برای این کار نیاز به مجوز دارید. اگر در این بازدید به اقامت احتیاج پیدا کردید می‌توانید از گزینه‌های زیر استفاده کنید:

• ویلاها و سوییت ها در شهرهای اطراف مانند پلور در فاصله 25 کیلومتری
• هتل در شهرهای اطراف که نزدیکترین آنها هتل میگون است

بهترین زمان بازدید از پارک ملی لار

 سردترین ماه‌های سال در لار دی و بهمن و گرم‌ترین آنها ماه‌های تیر و مرداد است. وجود کوه‌ها و ارتفاعات در اطراف این منطقه و وضعیت جوی نامتغیر از ناحیه خزر، باعث شده است تا در این منطقه بارندگی و نزولات جوی به وفور و عمدتا به صورت برف مشاهده شود. به طوری کلی می‌توانید در همه فصول سال از لار بازدید کنید؛ اما ماه خرداد بهترین زمان بازدید به حساب می‌آید چرا که شقایق‌ها در این زمان قابل مشاهده هستند. برای بازدید در تابستان حتما سایبان، کلاه آفتابگیر و وسایلی برای محافظت در برابر تابش خورشید داشته باشید.

به علت وجود مار پیشنهاد می شود که از گتر (ساق پا) هم استفاده کنید.

به علت بارندگی زیاد در این منطقه، بردن کیسه خواب و چادر هم برای اقامت و یا توقف چند ساعته ضروری به نظر می‌رسد.

اگر برای ماهیگیری به این منطقه می‌روید در میان وسایل‌تان قلاب شماره ۶،۷ یا ۸ با نخ شماره ۳۵-۴۰ و سرب شماره ۳ دوکی شکل برای پرتاب بیشتر بگنجانید و از کرم و پشه مصنوعی و لارو به عنوان طعمه استفاده کنید.

مسیر دوم: مسیری خاکی و نسبتا صعب‌العبور که دسترسی به پارک را از طریق منطقه لواسان بزرگ (گردنه ایرا) ممکن می‌کند. این مسیر، از روستای ایرا آغاز می‌شود و تا پاسگاه محیط بانی قوشخانه که ورودی جنوبی پارک ملی لار است، ادامه دارد.

روستای ایرا، از طریق راه آسفالته با شهر رودهن از یک سو و جاجرود (از مسیر سد لتیان) از سوی دیگر ارتباط دارد. پس از خروج از جاجرود با عبور از کنار سد لتیان و مسیر منشعب شده از روستای کلان می‌توان به این روستا رسید.

مسیرسوم: از طریق روستای گرمابدر (در شهرستان شمیران، بخش رودبار قصران) نیز می‌توان به غرب پارک ملی لار رسید که صعب‌العبور بوده و پیش از این مورد استفاده دامداران است. 

مسیر چهارم: روستای افجه (در شهرستان شمیران، بخش لواسانات، دهستان لواسان کوچک) نیز به پارک ملی لار راه دارد. این مسیر با گذر از تفرجگاه دشت هویج افجه لواسان و از طریق راه مالرو به گردنه افجه فشم می‌رسد و از آنجا تا دشت لار کوچک ( به اصطلاح محلی: لار خشک یا قُلقُلک) منتهی می‌شود. با عبور از یکی از شاخه‌های فرعی رودخانه لار که از این دشت می‌گذرد و پشت سر گذاشتن دشت و رشته کوه میانی به کوه کافر راه و دشت لار بزرگ ( در اصطلاح محلی: مرغسر یا مرغزار) می‌رسد. البته برای گذر از این مسیر به کوهنوردی نیاز است.

ساعت و اطلاعات بازدید از پارک ملی لار

ساعت ورود: 08:00 تا 16:00

حداکثر زمان خروج: یک ساعت پیش از غروب آفتاب

پیش از اقدام برای بازدید از این پارک، اطلاعات و مجوز لازم را از اداره حفاظت محیط زیست کسب کنید تا از باز بودن در و مسیرها به روی گردشگران مطمئن شوید: تلفن: ۴۳۳۴۲۴۴۱-۰۱۱

تاریخچه پارک ملی لار

منطقه لار از آب‌وهوای خوبی برخوردار است و به همین سبب از دیرباز محلی برای تفریح پادشاهان بوده است. نام لار در کتاب‌های تاریخی به صورت مکرر دیده می‌شود و به دلیل آنکه در گذشته جزئی از ناحیه تاریخی قصران از توابع ری به حساب می‌آمده با نام لار قصران از آن یاد شده است. پیش از آنکه نام پارک ملی لار به این منطقه اختصاص یابد با عنوان دشت لار از آن نام برده می‌شد تا اینکه در سال 1354 عنوان پارک ملی را بر آن نهادند.

پس از انقلاب اسلامی ایران و در سال 1361 بر اساس تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست، درجه حفاظت از این منطقه کاهش یافت به منطقه حفاظت‌شده تبدیل شد. سپس از سال ۱۳۷۰، دوباره به برخی مناطق آن پارک ملی گفته شد و شکار و تیراندازی در آن را ممنوع اعلام کردند.  

به طور کلی می‌توان تاریخچه اقدامات صورت گرفته در این منطقه را به این صورت ارائه کرد:

• سال 1336: رودخانه‌های لار و هراز از طرف سازمان شکاربانی و نظارت بر صید تحت حفاظت قرار گرفت
• سال 1354: لار با وسعتی حدود 73500 هکتار به پارک ملی تبدیل شد.
• سال 1357: پس از پیروزی انقلاب اسلامی تغییراتی در حد و حدود منطقه اعمال شد و لار به عنوان منطقه حفاظت شده با وسعتی حدود 28000 هکتار تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان قرار گرفت.
• سال 1370: قسمت‌های گسترده‌ای از حوزه آبخیز لار به عنوان منطقه شکار ممنوع در نظر گرفته شد.
• سال 1380: منطقه حفاظت شده با مصوبه شورای عالی حفاظت محیط‌زیست به پارک ملی تبدیل شد.
• سال 1384: منطقه شکار ممنوع لار به مدت 5 سال به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد.

دغدغه‌های کارناوالی

با وجود آنکه لار، یک پارک ملی است و باید حفاظت موثری از آن صورت گیرد؛ اما باز هم عواملی هستند که سلامت منطقه را تهدید می‌کنند که از جمله آنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت‌وسازهای غیرمجاز و فنس‌کشی‌های صورت گرفته توسط عشایر
• چرای بیش از اندازه دام و ورود 2 تا 3 برابر دام مازاد به مراتع پارک ملی و منطقه شکار ممنوع که به توان احیا و تجدید پذیری گونه‌های مرتعی آسیب وارد می‌کند و موجب سلب امنیت روانی حیات وحش می‌شود.
• ساخت جاده گرمابدر به بلده
• کمبود محیط‌بان و امکانات اجرایی
• بهره‌برداری از معادن موجود در منطقه
• شکار بی‌رویه و غیر مجاز
• عدم همکاری سازمان‌های مرتبط با منطقه و عدم رعایت مسائل زیست محیطی توسط گردشگران

سخن آخر

به یکی از ارزشمندترین زیستگاه‌های ایران رفتیم و با پارک ملی لار در مرز استان تهران و مازندران آشنا شدیم. آیا شما تا به حال به پارک ملی لار رفته‌اید؟ وضعیت این پارک ملی را چگونه می‌بینید؟

چه پارک ملی دیگری را در ایران میشناسید؟

دیدگاه‌ها و تجربه‌های خود را با ما در میان بگذارید...

منتظر شما عزیزان هستیم...