باغ موزه هنر ایرانی

باغ موزه هنر ایرانی که آن را در گذشته به نام باغ سپهبد تهران می‌شناختند یکی از دیدنی‌های جذاب شمال تهران است. که با گشت‌وگذار در آن می‌توانید با ماکت برترین جاذبه‌های دیدنی کشور عزیزمان ایران آشنا شوید و از گالری‌های جذاب صنایع‌دستی و کتاب‌فروشی این مجموعه بازدید کنید. برای آشنایی با ساعت کار باغ موزه هنر ایرانی و سایر اطلاعات مورد نیازتان مثل مسیر دسترسی، امکانات و غیره همراه ما باشید تا شما را با این مجموعه بیشتر آشنا کنیم.

چرا باغ موزه هنر ایرانی؟

•  علاوه بر بازدید از ماکت‌های بسیار زیبا از جاذبه‌های گردشگری کشورمان، یکی از زیباترین و تاریخی‌ترین باغ‎های شهر تهران را نیز خواهید دید.
•  مجموعه بخش‌های مختلفی مانند نگارخانه، کافه باغ، کارگاه‌های هنری و مراکز فروش صنایع دستی دارد.
• فضای چشم‌نواز این باغ محیطی مناسب برای دورهمی‌های دوستانه و ثبت تصاویری زیبا و خاطره‌انگیز را برایتان به همراه دارد.
•  یک موزه غنی از آثار هنری هنرمندان کشور را خواهید دید.
• علاوه بر تفریح و گذران اوقات فراغت، با هویت ایرانی خود نیز بیشتر آشنا خواهید شد.

باغ موزه هنر ایرانی | هویت ایرانی در فضایی چشم‌نواز

تهران به عنوان پایتخت جاذبه‌های فراوانی را در دل خود جای داده است که شاید تعداد کمی از افراد با آن آشنا باشند. باغ موزه هنر ایرانی یکی از این جاذبه‌هاست که علاوه بر محیط سرسبز و دل‌بازی که دارد نمایان‌گر هویت ایرانی نیز است. بنای فوق در سال 1310 با معماری دوران پهلوی اول ساخته شد و به همسر سپهبد امیر احمدی تعلق داشت. باغ موزه هنر ایرانی سال‌ها در اختیار خانه سینما قرار داشت، اما پس از بازسازی‌های کلی سال ۱۳۸۴ تغییر کاربری داد؛ پس از بازسازی مراکز فروش برخی محصولات فرهنگی-هنری، چند محوطه فضای سبز دیگر و... نیز به این مجموعه اضافه شد. در نهایت در سال 1386 مجموعه فعالیت خود را به عنوان یک باغ موزه آغاز کرد. این باغ حدودا یک هکتار وسعت دارد و در منطقه الهیه تهران واقع شده است.

در محوطه مجموعه، ماکت‌هایی از جاذبه‌های مهم کشورمان به چشم می‌خورد، ماکت‌هایی که به عنوان از اصلی‌ترین جاذبه‌های باغ ‌موزه هنر ایرانی شناخته می‌شوند. بسیاری از این آثار، به مناسبت جشن‌های 2500 ساله و به درخواست فرح پهلوی در ایتالیا ساخته شدند. نمونه دیگری از این نوع باغ که ماکت‌هایی از مناطق تاریخی را به نمایش می‌گذارد باغ موزه مینیاتور در شرق تهران است. علاوه بر این ماکت‌ها، آثار حجمی هنرمندان معاصر ایرانی را هم می‌توان در محوطه مجموعه دید، بعلاوه چندین غرفه صنایع‌دستی و کارگاه هنری هم در اینجا وجود دارد. کافه-رستوران مجموعه نیز فرصت شکم‌گردی را برای شما فراهم می‌کند. 

در آخر لازم است به عمارتی که در وسط این باغ موزه قرار گرفته است اشاره کنیم، این عمارت که قبلا اقامتگاه سپهبد و همسرش بوده است، در حال حاضر کاربری خاصی ندارد و امکان بازدید از فضای داخلی آن مهیا نیست. بر سر در این عمارت نام «نگارخانه پردیس» به چشم می‌خورد؛ نگارخانه‌ای با چراغ‌های همیشه خاموش!

شاید بتوان گفت پاییز زیباترین فصل برای بازدید از این مجموعه است؛ تماشای فضای رنگارنگ و رویایی این پارک در حین قدم زدن بر انبوهی از برگ‌های پاییزی و شنیدن صدای خش خش برگ درختان روحتان را صیقل می‌دهد.

بخش‌های موزه

گالری پردیس

عمارت اصلی این باغ موزه با مساحت 270 مترمربع در ضلع شمال غربی آن قرار دارد. معماری این بنای تاریخی مربوط به اوایل دوره پهلوی اول است. عمارت بنایی آجری با سقفی شیروانی‌ست که در میان انبوهی از درختان کهنسال خودنمایی می‌کند. در این عمارت نمایشگاه‌هایی از آثار استادان و سرآمدان عرصه هنرهای تجسمی برگزار می‌شود.

غرفه‌ها

• زیور آلات: طراحی و تولید انواع زیورآلات ، سفال و سرامیک ایرانی از محصولات اصلی این غرفه است.
• کهن دیار: مجموعه کهن دیار عرضه کننده انواع آثار قدیمی در زمینه هنرهای تجسمی ، صنایع دستی و هنرهای چوبی است. از جمله محصولات این مجموعه می‌‌توان به زیورآلات ، قلم‌زنی، فرش و گلیم عشایری و نقاشی روی چوب اشاره داشت. علاوه بر این‌ها این مجموعه با ظرفیت150 نفر میزبان برنامه‌ها و مراسم‌های شما خواهد بود. 
• صنایع دستی:  از جمله محصولات عمده این غرفه، صنایع دستی تولیدی هنرمندان جوان است.
• کتابفروشی: یک کتابفروشی جذاب و متفاوت با محیطی گرم و خودمونی؛ کتاب پلاس سبک جدیدی از کتابفروشی‌ست که قطعا برایتان جالب خواهد بود. شماره تماس 26458979
• گلفروشی: غرفه گل و گیاه مسئولیت رسیدگی به فضای سبز باغ موزه را بر عهده دارد.
• سوغات ایرانی: در غرفه‌ای کوچک واقع در ضلع شرقی باغ موزه، صنایع دستی استان‌های همدان، اصفهان، فارس، خراسان و تهران عرضه می‌شود.
• کافی شاپ: یکی از معدود کافه‌های 5 ستاره منطقه شمیران به شمار می‌آید.

کارگاه مرمت

آثار موزه

ماکت‌ها 

ماکتهای مجموعه از جنس بتون هستند و تزئينات پنجره‌‌های آن با رزين و پلی استر است. در نقاشی ماكت‌‌های هشت بهشت، چهل ستون و شمس العماره از رنگ روغن استفاده شده است. این ماکت‌ها هيچ‌گاه مورد استفاده قرار نگرفت و سال‌ها در انباری نگهداری می‌شد و کسی از وجود آنها اطلاعی نداشت. همچنین ماکت برج میلاد نیز به تازگی طراحی و به این لیست افزوده شده تا کلکسیون ماکت‌ها تکمیل شود.

کاخ چهل ستون: این کاخ در وسط باغی به همین نام که پیش از این باغ جهان نما نام داشته توسط شاه عباس کبیر در سال 1057 هـ.ق ساخته شد.

باغ شاه یا باغ فین: عمارتی باستانی در کنار عمارت چشمه سلیمانیه واقع در فین کاشان است که میرزا تقی‌خان امیرکبیر صدر اعظم ناصرالدین شاه قاجار در حمام آن به قتل رسید.

برج گنبد قابوس: بلندترین برج آجری جهان و یکی از بی‌نظیرترین یادمان‌های برجسته معماری ایران در دوره اسلامی‌ست که در شمال شهر گنبد قابوس و در سه کیلومتری بازمانده شهر قدیم جرجان مرکز حکومت آل زیار قرار دارد.

نقش رستم: در 6 کیلومتری شمال تخت جمشید قرار دارد و از مکان‌های مورد توجه پادشاهان سلسله عیلامیان، هخامنشیان، ساسانیان، صفویان و قاجار بوده است که در آن آرامگاه چهارتن از پادشاهان هخامنشی (خشایار شاه، داریوش کبیر، اردشیر اول و داریوش دوم ) به ترتیب از راست به چپ قرار گرفته است. در نقش رستم 14 نقش برجسته دیگر از دوران حکومت پادشاهی ساسانیان، صفویان و قاجار نیز به چشم می‌خورد.

قره کلیسا: یکی از قدیمی ترین کلیساهای جهان که اهمیت و ارزش تاریخی و معنوی زیادی دارد و نام آن در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

مقبره دانیال نبی: بنای این آرامگاه نماد شهر شوش به شمار می‌رود و در دوره سلجوقیه بنا شده است. 

گنبد سلطانیه: این بنا عنوان بزرگترین گنبد تاریخی در ایران را به خود اختصاص داده است که در ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ میلادی در شهر سلطانیه (پایتخت ایلخانیان) ساخته شد و از آثار مهم معماری ایرانی و اسلامی از شیوه معماری آذری به شمار می‌رود. گنبد سلطانیه در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده‌ است.

شمس العماره: شاخص‌ترین بنای کاخ گلستان است که به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد. 

کاروانسرای مهیار: از نمونه‌های عالی و برجسته معماری ساختمان در عهد صفوی است که در زمان حکومت شاه اسماعیل اول (907-930 هجری) احداث شده و بعدها به سبب خرابی‌های متعدد در سال 1085 هجری در دوره شاه سلیمان صفوی تعمیرات آن انجام گرفت.

سی و سه پل: از پل‌های زيبا و جالبی که در دوران صفويه بر روی زاينده رود احداث شده است.

برج آزادی: تاریخچه برج آزادی به سال ۱۳۴۵ خورشیدی برمی‌گردد. در این سال طرح یک نماد شناسایی ایران میان معماران ایرانی به مسابقه گذاشته شد و در پایان طرح مهندس معمار حسین امانت، بیست و چهار ساله و دانش‌آموخته دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران برنده و برای ساخت برگزیده شد. عملیات ساخت برج آزادی در یازدهم آبان ۱۳۴۸ خورشیدی آغاز شد و پس از بیست و هشت ماه کار، در ۲۴ دیماه ۱۳۵۰ به اتمام رسید.

برج میلاد: ساخت برج میلاد در کوی گیشا واقع در شمال غرب تهران در سال 1375 رسما آغاز شد و در مهر 1387 گشایش یافت؛ این مجموعه با هدف ایجاد سازه‌ای به یاد ماندنی به عنوان نمادی برای شهر تهران و به منظور رفع نیازهای مخابراتی و تلویزیونی تهران ساخته شده است. 

نخستین سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی تهران

ایده برگزاری نخستین سمپوزیوم بین‌المللی مجسمه سازی تهران در بهمن ماه سال 1384 توسط دکتر محمدحسین حلیمی استاد هنر به سازمان فرهنگی هنری پیشنهاد شد و در بهار 1385 دبیرخانه سمپوزیوم به طور رسمی کار خود را شروع کرد. در این روند با ارسال دعوتنامه به هنرمندان ایرانی و خارجی از آنها خواسته شد تا با محوریت سه موضوع علم، هنر و معنویت در آن شرکت کنند. ثمره این کوشش با دریافت سیصد و هفتاد و دو ماکت از سیصد و هفتاد هنرمند از پنجاه و پنج ملیت بود. 

آثار نخستین سمپوزیوم بین المللی مجسمه سازی تهران

اینیاس ویلدر(بدون عنوان)، گوشکا بیالک(بازتاب)، لاتیشیا دو بازلر (انسان و پرنده)، آلن واترز (بدون عنوان)، برت ون لو(بدون عنوان)، جبار حسین( الهه خودنمایی)

آثار هنرمندان مجسمه ساز معاصر ایرانی

به مناسبت گشایش باغ موزه هنرایرانی در تابستان و پاییز 1387 ، هنرمندانی همچون جمشید مرادیان ، کامران و کامبیز شریف و... به مدت یک هفته با استفاده از تنه خشکیده درختان آثاری را به زیباترین شکل ممکن به‌وجود آورند. جمشید مرادیان نیز از تنه خشکیده درختان 4 اثر با موضوعات افسانه‌ای، اسطوره‌ای و به نام‌های: اسفندیار (با ارتفاع 5 متر) – ققنوس (با ارتفاع 8 متر) - سروش و صور اسرافیل (با ارتفاع 10متر) خلق کرد.

کارگاه‌های آموزشی

نگارگری: به منظور ترغیب و تشویق هنرمندان به هنر نقاشی ایرانی، باغ موزه کارگاه نگارگری را با حضور استاد اردشیر تاکستانی برگزار می‌کند.

خوشنویسی: کارگاه آموزش خوشنویسی خط نستعلیق با استادی خانم الهه خاتمی، در باغ موزه برگزار می‌شود. علاقه‌مندان به حضور در این کارگاه آموزشی می‌توانند با شماره تلفن 22686063 تماس بگیرند. همچنین دوره‌های کارگاهی فوق ممتاز نستعلیق استاد قربانی شامل مباحث تئوری و عملی مورد نیاز خوشنویسان سطوح ممتاز و بالاتر، به صورت ترمیک برگزار می‌شود.

حافظ شناسی: کارگاه تحریر خیال با استادی دکتر سوگل مشایخی، هر هفته در باغ موزه برگزار می‌شود. سرفصل‌های آموزشی این کارگاه شامل آشنایی با افکار و شخصیت حضرت حافظ و بررسی مفاهیم ادبی و عرفانی در غزلیات ایشان و بررسی آرایه‌های ادبی لفظ و معنوی در اشعار حافظ است. علاقمندان به حضور در این کارگاه آموزشی می‌توانند با شماره تلفن 22686063 تماس بگیرند.

مولانا شناسی

نکته: با توجه به شیوع کرونا پیش از مراجعه با مجموعه تماس بگیرید تا از برگزاری دوره‌ها مطمئن شوید.

تاریخچه

باغ ـ موزه محلی‌ست که آثار هنری در فضای سبز مملو از درختانی همچون چنارهای کهنسال، کاج، سرو و... به همراه آب نماها، آبراه‌ها و حوضچه‌های آب در معرض دید عموم قرار می‌گیرد. این ویژگی‌ها نه تنها موجب ایجاد حس مثبت در مخاطب می‌شود بلکه محیطی مناسب برای انتقال مفاهیم و پیام را به وجود می‌آورد.

پیشینه این باغ موزه زیبا، به سال ۱۳۱۰ و دوران رضا خان باز می‌گردد که به دستور همسر سپهبد احمد آقا خان امیراحمدی (1) از فرماندهان دوران حکومت رضاخان احداث گردید و به تفرجگاه تابستانی او و همسرش تبدیل شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، کاربری این باغ به شکل پارکی عمومی در آمد. این خانه پس از مرمت در سالهای 1384 تا 1386 به عنوان باغ موزه هنر ایرانی برای بازدید عموم بازگشایی شد و کافه‌ای نیز به نام کافه شمرون در سال 1388 در آن افتتاح شد. طرحی که در آن سال‌ها برای باغ کشیده بودند، هیچ شباهتی به طرح کنونی باغ نداشت، در واقع، بسیاری از حوضچه ها و آب‌راه‌های پارک، در سال ۸۴ به آن اضافه شده است.

پاورقی

1. سپهبد احمد آقا خان امیراحمدی نخستین سپهبد ایران در دوره رضاشاه بود. او از عوامل مؤثر در کودتای سوم اسفند بود و در طول حیات خود هشت بار وزیر جنگ، دو مرتبه وزیر کشور، پنج نوبت فرماندار نظامی تهران، دو بار فرمانده کل ژاندارمری و سال‌ها فرمانده لشکرهای لرستان و آذربایجان و ۱۶ سال عضو مجلس سنا بوده‌ است.

معماری 

سازنده اصلی این باغ فردی بروجردی بوده است. علاوه بر فضای سرسبز این باغ موزه، طراحی عمارت آن نیز بسیار زیبا و جذاب است. معماری زیبای قسمت نگارخانه، سبکی تلفیقی از معماری قجری و نو دارد. از ویژگی‌های که بر زیبایی این بنا افزوده است می‌توان به استفاده از پنجره‌ها و شیشه‌های رنگی، معماری متفاوت قسمت بیرونی مانند سر در ورودی و سر در نگارخانه، طراحی قسمت آبراه‌ها و حیاط پشت اشاره داشت. طراح در ساخت این بنا سعی کرده تا با انتخاب عناصر باغ‌سازی ایرانی حس گذر از لایه‌های مختلف تاریخی را در بازدیدکنندگان القا کند.

دغدغه کارناوالی

نگهداری این ماکت‌ها نیازمند توجه بیشتری است تا مدت طولانی‌تری دوام بیاورند. به طور مثال ماکت برج آزادی در موقعیت مناسبی قرار ندارد و گرما، سرما، باران، آفتاب و قرارگیری در کنار آب‌پاش‌های باغچه، موجب فرسودگی و آسیب به آن شده است. پس نه تنها لازم است تا ماکت‌ها در جای مناسب قرار بگیرند بلکه برای در امان ماندن از شرایط متنوع آب و هوایی باید برای آنها چاره‌ای اندیشید.

سخن آخر

دیدن جاذبه‌های تاریخی ایران در باغی که خود روایت کننده دوران تاریخی خاصی‌ست بسیار جذاب خواهد بود. گذراندن عصری دلچسب در این باغ و تماشای این ماکت‌ها یک روز فراموش نشدنی را برایتان رقم خواهد زد.

چه چیز شما را مجذوب این باغ کرد؟ ماکت‌های آن یا فضای خود باغ برایتان جداب بود؟ یا شاید هر دوی آنها؟

تجربه شما از این باغ موزه چگونه بود؟ از بازدید خود لذت بردید؟

فکر می‌کنید جای چه چیزی در این مجموعه خالی‌ست؟

برایمان از تجربه‌های خود بگویید، از نقاط قوت و ضعف که در مجموعه دیدید.