تنگه هایقر فیروزآباد | گرند کنیون ایران

در این مطلب به معرفی تنگه هایقر، یکی از جاذبه‌های طبیعی استان فارس که در شهرستان فیروزآباد و دل کوه‌های زاگرس قرار دارد، می‌پردازیم. با هم عکس های تنگه هایقر را می‌بینیم، نگاهی به زیبایی‌ها و ویژگی‌های این جاذبه داریم و راه دسترسی به تنگه هایقر را به شما می‌گوییم. با ما همراه باشید.

چرا تنگه هایقر ؟

• به گرندکنیون ایران شهرت دارد و مشابه یک جاذبه معروف و طبیعی در آمریکاست.
• از جاذبه های دیدنی استان فارس محسوب می‌شود.
• اگر حرفه‌ای هم نباشید و کار با تجهیزات تنگه‌نوردی را ندانید، باز هم می‌توانید به تماشای چشم‌اندازی که تاقدیس‌های خشک زاگرس در کنار آب روان رودخانه پدید آورده‌اند بنشینید.
• آبی که در این مکان جاری است به همراه صدای پرندگان لحظاتی پر از آرامش و به یادماندنی را برای‌تان می‌سازد.
• انواع گوناگونی از پوشش گیاهی را به نمایش گذاشته است.

آشنایی با تنگه هایقر فیروزآباد | گرند کنیون ایران

در 35 کیلومتری جنوب فیروزآباد، جاذبه‌ای شگفت‌انگیز به نام تنگه هایقر قرار دارد؛ تنگه‌ای در دل سنگ و صخره‌‎های پر ابهت رشته‌کوه‌های زاگرس که همچون سرسرایی طبیعی بین دو سوی کوه فاصله انداخته است و رودخانه قره آقاج، از میانش می‌گذرد. ارتفاع دیواره‌های این تنگه گاه به حدود 450 متر می‌رسد و همین بر ابهت و عظمت آن می‌افزاید. طول این دره شگرف، در منابع مختلف بین 8 تا 14 کیلومتر تخمین زده شده، که با استناد به موثق‌ترین این منابع طول تنگه هایقر نزدیک به 13 کیلومتر است. 

تنگه هایقر هم‌اکنون با نام گرندکنیون ایران هم شناخته می‌شود؛ گرند کنیون یک ژرف‌دره در ایالت آریزونای آمریکاست که یکی از زیباترین دره‌های جهان به شمار می‌رود و به عنوان یکی از قطب‌های طبیعت‌گردی دنیا شناخته می‌شود. هایقر نمونه مشابه همین شاهکار طبیعی‌ست که در ایران قرار دارد و در سال‌های اخیر مورد توجه طبیعت‌دوستان قرار گرفته است. 

به دلیل اهمیت زمین‌شناسی این دست جاذبه‌ها می‌توان آن‌ها را از مقاصد ژئوتوریسم نیز به حساب آورد و آن‌ها را مقصدی مناسب برای علاقه‌مندان این رشته دانست. این تنگه در کنار برخورداری از ارزش بالای طبیعی، به محلی برای تفریحات آبی در روزهای گرم سال برای اهالی استان فارس و دیگر گردشگران بدل شده است؛ اما این مکان، اهمیت تاریخی نیز دارد. هایقر پیش از آنکه یک تنگه یا تفرجگاه باشد، میدان جنگ بوده است؛ میدانی برای دلیران قشقایی که متجاوزان انگلیسی را به خاک و خون کشیدند. 

نکته مهم: آنکه بازدید و لمس همه زیبایی‌های این تنگه نیازمند امکانات و مهارت‌های بسیاری است؛ رسیدن به درون تنگه حدودا 2 ساعت پیاده‌روی نیاز دارد؛ که بدون تجهیزات لازم و راهنما سخت و چالش‌برانگیز است.

هایقر چگونه به وجود آمد؟

علت پدید آمدن تنگه هایقر در ابتدا فعل‌وانفعالات جغرافیایی بود و سپس جاری شدن آب رودخانه آن را تشدید کرد تا پدیده‌ای طبیعی شکل بگیرد که امروز به سبب عظمت و شگفتی‌اش با گرندکنیون آمریکا قیاس می‌شود. 

راهنمای بازدید از تنگه هایقر

اگر هیچ چیز از تنگه‌نوردی نمی‌دانید

پیمایش هایقر فقط به حرفه‌ای‌ها توصیه می‌شود. اما اگر چیزی از تنگه‌نوردی نمی‌دانید و تجهیزات هم ندارید، باز هم می‌توانید از زیبایی‌های تنگه هایقر لذت ببرید. کافی است در کنار جاده توقف کنید و تنگه را از بالا به تماشا بنشینید. بدون هیچ خطری از زیبایی‌ها لذت ببرید و ابهت هایقر را درک کنید.

اگر حرفه‌ای یا نیمه حرفه‌ای هستید

اگر مهارت کافی و لوازم ضروری داشته باشید می‌توانید با همراهی یک راهنما به دل هایقر بزنید. در مسیر پیمایش درختان بادام کوهی و گل‌های خرزه را می‌بینید و از دیدن دیواره‌های بلند شگفت‌زده می‌شوید. صخره‌ها و دیواره‌های تنگه هایقر و آب زلال رودخانه قره آقاج زمینه ساز تفریحاتی متنوع برای شما هستند اما پیش از هر چیز باید از خطرات دره آگاه باشید. در اینجا امکان گم شدن، سقوط و آسیب‌های جدی وجود دارد و عقرب‌ها، مارها و رتیل‌ها ممکن است در لابه‌لای صخره‌ها پنهان شده باشند. 

کوهنوردی و صخره‌نوردی لذت بخشی در پیش دارید چرا که برای رسیدن به هایقر باید از دیواره‌های زاگرس عبور کنید که با داشتن راهنما و تجهیزات می‌تواند تا 2 ساعت به طول بینجامد.

از آرامش دره غرق در لذت شوید و در کنار گذر از میان این پدیده حیرت‌انگیز جغرافیایی، شنیدن صدای چلچله‌ها و تماشای گیاهانی که از لابه‌لای سنگ‌های سخت بیرون آمده‌اند، را از دست ندهید.

با آب‌بازی حسابی خنک شوید. در پیمایش تنگه و عبور از میان آب خنک رودخانه می‌توانید دست به شیطت بزنید و با آب‌بازی لحظاتی شاد را تجربه کنید.

می‌توانید از تفریحات آبی لذت ببرید به شرط آنکه با تجهیزات لازم و کافی، به همراه راهنمایان و متخصصان ورزش‌های آبی مانند قایق‌سواری وارد هایقر شوید. به یاد داشته باشید که برای سفر به هایقر و انجام بازی‌ها و تفریحات آبی حتما با تجهیزات و راهنما و در قالب یک گروه سفر کنید.

ورزش‌های هیجانی و حرفه‌ای را امتحان کنید که از جمله آن‌ها می‌توان به هایلاین و اسلک‌لاین اشاره کرد.

بهترین فصل سفر به تنگه هایقر

هایقر یک منطقه طبیعی است و قطعا در هر فصلی می‌توانید به آن سر بزنید؛ اما در اواخر زمستان و اوایل فصل بهار می‌توانید زیباترین مناظر این تنگه را ببینید.

بهار: بهترین فصل سفر به هایقر بهار است چرا که از نظر زیبایی پوشش گیاهی به بهترین شکل خود می‌رسد و حضور چلچله‌ها و پرندگان بر جذابیتش می‌افزاید.

تابستان: با وجود آزاردهنده بودن گرما در این فصل، تابستان زمان خوبی برای تفریحات آبی در هایقر است.

پاییز: زیبایی طبیعی ناحیه کمتر از بهار و تابستان است؛ اما منطقه آب‌وهوای مطبوعی دارد.

زمستان: سرمای آب برای‌تان آزار‌دهنده خواهد بود و بهتر است بازدید خود را به اواخر این فصل موکول کنید.

ویدیویی دیدنی از تنگه هایقر فیروزآباد

تاریخچه تنگه هایقر | کارزار قشقایی‌ ها و انگلیسی‌ ها

در زمان جنگ جهانی اول، سربازان دلیر قشقایی، برای مقابله با انگلیسی‌ها، به کمک مردم تنگستان شتافتند و همین امر سبب دشمنی انگلیس‌ها با مردم ایل قشقایی و بعدها، شکل گرفتن پلیس جنوب توسط آنان شد. از آن پس تنگ هایقر میزبان درگیری‌های شیرمردان اصیل ایرانی به رهبری ناصرخان قشقایی و سربازان انگلیسی بود و حوادث زیادی را به خود دید.

دلیل نامگذاری تنگه هایقر

نبردها بهانه‌ای برای نامگذاری این تنگه شدند. در این کشمکش‌ها، هرگاه یکی از جنگجویان قشقایی موفق به از پای در آوردن یک سرباز انگلیسی می‌شد، فریاد «هایقر» سر می‌داد تا هم‌رزمانش از این واقعه آگاه شوند و امیدی مضاعف بر دل‌های‌شان بتابد. باید بگوییم که هایقر در لغت معنای مُردن یک فرد را می‌رساند. 

البته بنا به روایاتی، نام اصلی دره هایقر، گلین اوچان به معنای پرواز عروس بوده است. نقل است که در گذشته، در روز عروسی دو جوان از ایل قشقایی، هنگامی که عروس و داماد به همراهی اقوام، سوار بر اسب از بالای دره عبور می‌کردند، پای اسب عروس لیز می‌خورد و این حادثه سقوطی مرگبار را، برای عروس نگون‌بخت رقم می‌زند.

گیاهان و حیوانات مهم تنگه هایقر

به طور کلی شهرستان فیروزآباد یکی از 8 منطقه پر گیاه جهان، از جهت داشتن گیاهان دارویی و خوراکی به شمار می‌رود. یکی از گیاهان فوق‌العاده ناحیه تنگه هایقر، بادام وحشی است که عشایر و روستائیان از شاخه تلخ آن، جارو می‌سازند و زمانی که از این جارو استفاده می‌کنند، تلخی شاخه بادام سبب فراری شدن حشرات از محل زندگی‌شان می‌شود.

از هر گوشه هایقر صدای چلچله‌ها به گوش می‌رسد که یکی از انواع پرستوها هستند و در بالای دیواره‌های تنگه و در مرتفع‌ترین نقاط آن لانه‌های‌شان را می‌سازند. خدنگ‌های کوچک هم از مهمانان همیشگی تنگه هایقر به شمار می‌روند؛ حیواناتی کوچک و گوشت‌خوار که مقاوم بودن سیستم عصبی‌شان نسبت به زهر مار از ویژگی‌های مهم‌ آن‌ها محسوب می‌شود. خدنگ‌های هایقر با طول 20 تا 40 سانت در گروه‌های چندتایی (معمولا دو یا سه تایی) در سراسر دره پراکنده شده‌اند.

دغدغه کارناوال

شگفتی‌های زیست محیطی هایقر بسیار زیادند اما متاسفانه این جاذبه مغفول و مهجور باقی مانده است. مدتی ست که گروه‌های مختلفی از محققان پس از تحقیقات و بررسی‌های زمین‌شناسی در هایقر خواستار ثبت این ناحیه به عنوان یکی از ژئوپارک های ایران در یونسکو شده‌اند. اما عملیات ساخت سدی که در ابتدای تنگه هایقر قرار دارد، ویژگی‌های زیست محیطی هایقر را دچار دگرگونی کرده است. گویا به دلیل منافع اقتصادی، از عوارض هولناکی که این پروژه بر محیط زیست منطقه خواهد گذاشت، چشم‌پوشی شده است. با ساخت این سد، قسمتی از پوشش گیاهی نایاب، زیستگاه برخی گونه‌های جانوری و بسیاری از زمین‌های حاصلخیز کشاورزی این منطقه به زیر آب خواهند رفت.

سخن آخر

با یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی بکر و فوق‌العاده ایران در استان فارس آشنا شدیم. 

شما کدام مناطق طبیعی این استان را دیده‌اید؟

آیا تا به حال به تنگه هایقر سفر کرده‌اید؟

خاطرات‌تان از سفر به این تنگه حیرت‌انگیز را با ما در میان بگذارید.