موزه پمپ بنزین دروازه دولت تهران

در گشتی آمیخته با عطر و بوی خاطره، از دروازه تاریخی شهر عبور می‌کنیم و به دیدار موزه پمپ بنزین تهران ، یکی از متفاوت‌ترین موزه های تهران می‌شتابیم. مجموعه‌ای بس دیدنی که ماشین‌ها و اشیاء عرضه سوخت را به باشکوه‌ترین شکل ممکن به معرض نمایش گذاشته است تا هر کدام خاطرات تاریکی از گذشته مردم این کهن شهر را روشن کند. اگر شما هم به چرخش لابه‌لای یادمانه‌ها و چشیدن طعم گس خاطرات علاقه‌مندید و می‌خواهید بدانید موزه پمپ بنزین تهران کجاست، با ما همراه شوید در بازدیدی شگفت‌انگیز از موزه پمپ بنزین دروازه دولت تهران که چون گنجینه‌ای گرانبها بر ورودی کوچه خاطره‌انگیز فیات خوش می‌درخشد. 

چرا موزه پمپ بنزین دروازه دولت؟

• موزه پمپ بنزین دروازه دولت، سومین موزه تخصصی نفت در سطح کشور و تنها موزه از این نوع در بین موزه های معروف تهران است.
• این موزه به عنوان قدیمی‌ترین جایگاه پمپ بنزین در تهران، با شمایلی از گذشته باقی مانده است.
• در این مجموعه می‌توانید با تمام جزئیات سیستم پمپ بنزین آشنا شوید. 
• در این موزه می‌توانید علاوه بر شنیدن روایت‌های تاریخی، از اشیاء خاطره‌انگیز زیادی بازدید کنید.
• این مجموعه با عنوان خانه امن دوچرخه، اولین موزه در تهران است که پارکینگ ویژه دوچرخه‌سواران دارد.

آشنایی با موزه پمپ بنزین دروازه دولت 

 موزه پمپ بنزین دروازه دولت در کوچه پرآوازه فیات، که سال‌ها مهجور و غریبانه در این گوشه از شلوغی‌های تهران نظاره‌گر تاریخ بود، مقصد خاطره‌انگیز گشت ماست. این مجموعه بی‌نظیر، جایگاه سوخت شماره 6 شرکتی تهران است که با معماری سنتی، طاق قوسی و کاشی‌های هفت رنگ، از گذشته‌های دور به یادگار مانده و قدمتش به دوره پهلوی اول و سال های پایانی دهه 1310 خورشیدی باز می‌گردد. جایگاه سوخت دروازه دولت پس از سال‌ها فراموشی، در سال 1393 به عنوان اثری ارزنده با شماره 31711 به ثبت ملی رسید و سرانجام تیرماه سال 1398 و در پی اتفاقی خوشایند، حس زندگی در رگ‌های خشکیده و پیکر بی‌جانش جاری شد و در این مجموعه، که در جای جای آن بوی خاطره به مشام می‌رسد، به عنوان موزه پمپ بنزین دروازه دولت به روی عموم مردم گشوده شد. این موزه منحصربه‌فرد با حکایت‌هایی جالب از سیستم عرضه نفت در سال‌های دور، نمایش خودروهای کلاسیک و گنجینه‌ای از فراورده‌ها که در گذشته گرما بخش اهالی خانه می‌شدند تا شب‌های سرد زمستان را به سپیده پیوند زنند، می‌تواند خاطرات چند نسل را برای همیشه گرم و روشن نگاه دارد. زمان را پشت درهای موزه جا می‌گذاریم و با هم به روزهای شیرین گذشته سفر می‌کنیم. 

بخش های موزه پمپ بنزین 

• بخش فضای باز    

ویترین‌های نمایشی

در دل حفاظ محوطه موزه، 12 ویترین شیشه‌ای قراردارد که با نورپردازی شبانه، رهگذران را به ایستادن و مشاهده دعوت می‌کند. نکته جالب اینکه منحنی‌ها و لوله‌های به کاررفته در طراحی این نرده‌ها برگرفته از منحنی‌های ساختمان اصلی موزه و یادآورنده لوله‌های انتقال نفت است. 

صف نفت

در این بخش از موزه با دیدن آدمک‌هایی نمادین به سال‌های دوری می‌روید که با سرد شدن هوا مردم در صف‌هایی طولانی به انتظار می‌ماندند تا با خرید نفت، روزها و شب‌های سرد زمستان را به گرمی سپری کنند.

شعبه نفت

شعبه نفت یا خرده‌فروشی موزه، با نمایش پیت، پیمانه، کیل، قیف و کالابرگ‌هایی از قدیم، روایت‌گر روزهایی ست که مردم در سوز و سرمای زمستان و صف‌های طولانی برای دریافت فرآورده‌هایی چون نفت سفید، حشره‌کش امشی و روغن موتور مورد نیاز خود به آنجا می‌آمدند.

بخش ایمنی (HSE)

تلفن ضدانفجار، خاموش‌کننده دستی، سطل‌های پر از شن، زنگ هشدار و لوله‌های خروج بخار از جمله تجهیزات بخش ایمنی پمپ بنزین خاطره‌انگیز تهران است که حالا در محوطه بیرونی موزه به نمایش گذاشته شده است.

مخازن

در این موزه مخازن سه گانه نفت سفید، بنزین و گازوئیل قرار دارد و با ویترین‌های زمینی، مسیر انتقال سوخت به مخازن و از مخازن به سکوها به نمایش گذاشته شده است.

تانکر سوخت لیلاند و حوضچه تخلیه

لیلاند نمونه‌ای بسیار قدیمی از تانکرهای سوخت رسانی ست که پس از مرمتی اصولی میهمان موزه پمپ بنزین دروازه دولت شده است تا در کنار حوضچه تخلیه، از دیدنی‌های ضلع جنوب‌غربی موزه باشد.

تنوع تلمبه

در این بخش، مجموعه‌ای متنوع از قدیمی‌ترین تا مدرن‌ترین دستگاه‌های بنزین قرار دارد و سیر تحول تلمبه‌ها را در گذر زمان به روایت تصویر درآورده است.

تنوع اتومبیل‌های قدیمی

در این قسمت خودروهای کلاسیک و تعدادی موتور قرار دارد؛ همسفرانی که با دیدن‌شان خاطراتی زیبا در قاب چشمان‌مان مرور می‌شود. از جمله خودروهای خاطره‌انگیزی که در این موزه به چشم می‌خورد، می‌توان به فولکس قورباغه‌ای، بنز 190 (که روزگاری به عنوان تاکسی استفاده می‌شد) و خودروی شهید محمدجواد تندگویان (نخستین وزیر نفت بعد از انقلاب) اشاره کرد. 

• بخش فضای بسته     

اتاق شماره 1

در این اتاق علاوه بر روایتی از تاریخچه محله دروازه دولت، اسناد، ماکت، فیلم، نقشه و آخرین نمونه سوخت باقیمانده در جایگاه نیز به نمایش گذاشته شده است.

اتاق شماره 2

در این اتاق انواع فرآورده‌های پمپ بنزین به همراه ظروفی متنوع و کیل‌های مندرج (پیمانه‌های مخصوص اندازه گیری نفت) در ویترین‌هایی منحصرفرد به نمایش درآمده است، رویدادنگارهایی از جهان و ایران در دو سوی این اتاق قرار دارد و سقف آن نیز با نمایش آسمان آلوده و آسمان پاک بازدیدکنندگان را با مصرف بهینه سوخت آشنا می‌کند. 

اتاق شماره 3

این اتاق با مجموعه‌ای متنوع از نازل‌ها، باک ماشین و موتور سیکلت، صفحه آمپر و کتابچه‌های راهنما، اتاق تخصصی موزه است. همچنین بازدیدکنندگان در این اتاق با نحوه کارکرد باک ماشین آشنا می‌شوند.

نکات مهم بازدید:

• موزه علاوه بر روزهای دوشنبه، شهادت پیامبر (ص)، امام علی (ع)، حضرت فاطمه (س)، امام جعفر صادق (ع)، تاسوعا و عاشورا، اربعین، نخستین روز سال و روز طبیعت (1 و 13 فروردین)، چهاردهم و پانزدهم خرداد و 22 بهمن تعطیل است.
• هزینه بازدید برای دانش آموزان، دانشجویان و دارندگان کارت بلیت مترو و کارت منزلت با ارائه کارت معتبر 2000 تومان است.
• هزینه بازدید دوچرخه‌سواران رایگان است.
• اگر انتخاب شما برای رسیدن به موزه خودروی شخصی است باید بدانید این موزه پارکینگ ندارد؛ اما پارکینگ عمومی خیابان لاله زار در 750 متری موزه قرار دارد.

دیدنی‌های اطراف موزه پمپ بنزین دروازه دولت

موزه عروسک و فرهنگ ایران در فاصله 100 متری

موزه نقاشی پشت شیشه در فاصله 600 متری

باغ نگارستان در فاصله 1.2 کیلومتری

تاریخچه موزه پمپ بنزین دروازه دولت

نخستین اتومبیل در زمان مظفرالدین شاه وارد تهران گردید و به تدریج با متداول شدن خودرو و افزایش تمایل مردم برای استفاده از این وسیله نقلیه، بنزین نیز به زندگی روزمره راه یافت. در ابتدا یک شرکت انگلیسی، بنزین مورد نیاز مردم را در شیشه‌های نیزه‌ای و از طریق خواربار فروشی، دکان‌های نفت فروشی و ... تامین می‌کرد و در ادامه روسیه نیز با راه‌اندازی شرکت  پرس_آذ_نفت در خیابان سپه سابق، بنزین را در دسترس مردم می‌گذاشت؛ اما با توجه به خطرات ناشی از حمل و نگهداری بنزین در ظروف غیراستاندارد، در سیستم عرضه بنزین تحولی چشمگیر ایجاد شد و اولین پمپ بنزین‌ها شکل گرفت. پمپ بنزین دروازه دولت سومین پمپ بنزین تهران است که در سال 1319 توسط شرکت نفت ایران و انگلیس در محله دروازه دولت تاسیس شد و از همان ابتدا شاهد رویدادهای تاریخی تلخ و شیرین بسیاری بود. از میان این حوادث تاریخی می‌توان به ملی شدن صنعت نفت اشاره کرد که مردم به حمایت از دکتر مصدق به این جایگاه آمدند و پرچم کشور ایران را برفراز آن برافراشتند و کلمه شرکت نفت انگلیس را از تابلو پاک کردند. فعالیت پمپ بنزین دروازه دولت تا سال 1372 ادامه داشت و سرانجام بعد از مرمتی اصولی در سال 1398 به عنوان موزه پمپ بنزین دروازه دولت افتتاح شد.

سخن آخر

در گشتی پربار و پرخاطره به یکی از منحصربه‌فردترین جاهای دیدنی تهران سری زدیم، حکایت‌های جذابی را از دل اشیاء فراموش شده بیرون کشیدیم و در همنشینی با ماشین‌ها و پمپ‌هایی از نفس‌افتاده، نفسی تازه کردیم و حالا با خاطره‌ای ناب که در گوشه‌ای از ذهن‌مان لانه کرده است از پلی به نام گذشته عبور می‌کنیم و از موزه پمپ بنزین دروازه دولت بیرون می‌آییم.

آیا تا به حال از این موزه دیدن کرده‌اید؟ نظرها و خاطره‌های خود را با کارناوال به اشتراک بگذارید.