کلیسای جامع برازیلیا | عبادتگاهی متفاوت و مدرن

به مرور زمان همه چیز دستخوش تغییر می شود، ساختمان ها، شیوه زندگی، حتا مواد غذایی مصرفی مردمان در سراسر جهان نیز تغییر می کنند. در میان سرعت سرسام آور پیشرفت تکنولوژی، ما هم مجبور می شویم که خود را با محیط اطراف تطابق بدهیم و هم رنگ جماعت شویم.

شاید به این نکته توجه نکرده باشید؛ اما بناهای مذهبی و اعتقادات دینی از معدود مواردی هستند که از دیرباز شکل و شمایل خاصی داشته اند و کمتر تغییرات را پذیرفته اند. از سال ها پیش شاهدیم که مساجد به چه شکلی بوده اند یا در ساخت کلیساها چه نکته هایی را رعایت می کردند. امروز می خواهیم شما را با کلیسایی آشنا کنیم که سازندگان آن در همه چیز ساختمان شان هنجارشکنی کرده اند. به کلیسای جامع برازیلیا در برزیل خواهیم رفت، جایی که همه چیز در آن به صورتی متفاوت ساخته شده و هیچ شباهتی با عبادتگاه هایی که تا حالا دیده اید، ندارد.

با بازدید از این نیایشگاه احساس می کنید که گویا در زمان سفر کرده و به آینده رفته اید. در کلیسای جامع برازیلیا همه چیز مدرن است و خبری از برج های ناقوس، راهروهای پر زرق و برق و نقاشی های رنگارنگ روی دیوارها نیست. افراد بسیاری اعتقاد دارند که این مکان مثالی از کلیساها در آینده ای نه چندان دور است و چهره ای دیگر از برزیل را به گردشگران نشان می دهد. با کارناوال همراه شوید تا بیشتر با این عبادتگاه منحصر به فرد در قلب آمریکای جنوبی آشنا شویم.ورود به صفحه اختصاصی راهنمای سفر به برزیل

چرا بازدید از کلیسای جامع برازیلیا؟

• شکل و شمایلی منحصر به فرد دارد.
• نماد معماری کلیساهای آینده در برزیل است.
• از مهم ترین جاذبه های گردشگری شهر برازیلیا به شمار می آید.
• سالانه حدود 1،000،000 نفر از آن دیدن می کنند.

معرفی کلیسای جامع برازیلیا | Cathedral of Brasília

کلیسای جامع برازیلیا، عبادتگاهی مخصوص پیروان کاتولیک های رومی است و همان طور که از نام این مکان نیز بر می آید در شهر برازیلیا، پایتخت کشور برزیل قرار دارد. در زبان پرتغالی به این کلیسا، متروپولیتن کتدرال آو اور لیدی اَپرسیدا (Metropolitan Cathedral of Our Lady Aparecida) می گویند که به معنای کلیسای بانوی ما اَپرسیداست. اَپرسیدا نام بانویی مقدس بود که از زمان های دور در میان بومیان برزیل طرفداران زیادی داشت؛ زنی که به نوعی می توان گفت که نقش مریم مقدس را در میان کاتولیک های برزیل دارد و تا همان اندازه برای آنان مورد احترام است. برزیلی ها اپرسیدا را نگهبان کشورشان می دانند و کلیسای جامع برازیلیا را نیز برای ادای احترام به وی ساخته اند.

بازدید از این عبادتگاه حس عجیبی دارد؛ در ابتدا حتا متوجه نمی شوید که با یک کلیسا رو به رو هستید. اغلب افرادی که این بنا را برای بار اول می بینند تصور می کنند که ساختمانی اداری یا یک گلخانه پیش روی شان قرار دارد. سرتاسر نمای ساختمان کلیسای جامع برازیلیا شیشه ای است و از دوردست می درخشد. از دیگر دلایلی که کلیسای برازیلیا را از دیگر همتایانش جذاب تر کرده، شکل هذلولی‌وار (1) آن است. به زبان ساده تر گویا یک استوانه را از دو سر آن در دستان تان بگیرید و بپیچانید. جنس نما و شکل ظاهری بنا دست به دست هم دادند تا کلیسای جامع برازیلیا به یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری پایتخت برزیل تبدیل شود. 

سنگ بنای ساخت کلیسای جامع برازیلیا در 12 سپتامبر سال 1958 میلادی گذاشته شد. ساخت آن تا سال 1960 میلادی طول کشید و سرانجام در 31 ماه می سال 1970 میلادی افتتاح شد. بد نیست بدانید که 4000 تَن به صورت همزمان می توانند در این مکان به عبادت بپردازند یا از فضای آن استفاده کنند. همراه مان باشید تا به داخل کلیسا برویم و به بررسی قسمت های مختلف آن بپردازیم.

پاورقی

1- در علم ریاضی از اصطلاح هذلولی‌وار یا هذلولی‌گون استفاده می کنند و سطحی است که از گردش یک جسم هذلولی (مثلا استوانه) به دور خود تشکیل می شود. هذلولی ها دو نوع دارند، یکپارچه و دوپارچه. کلیسای جامع برازیلیا به صورت هذلولی یکپارچه است.

معماری کلیسای جامع برازیلیا

قبل تر اشاره کردیم که ساختمان کلیسای جامع برازیلیا را به صورت هذلولی‌گون ساختند. ساخت چنین ساختمانی، آن هم با نمایی شیشه ای کار فوق العاده ای بود و به دقت بسیار بالایی نیاز داشت. خلق این شاهکار ماندگار، هنر معمار معروف برزیلی، اسکار نیمایر (Oscar Niemeyer) است. او کارنامه درخشانی دارد و به خوبی توانست از پس پروژه سنگین ساخت نیایشگاه برازیلیا نیز بر آید.

بدون شک نکته ای که موجب شهرت کلیسای جامع برازیلیا شد، همین شکل ظاهری و معماری خاص آن بود. اگر با دقت بیشتری به این بنا نگاه کنید، متوجه خواهید شد که سالن اصلی آن از سطح زمین پایین تر است. به عبارت دیگر سالن کلیسا در زیرزمین ساخته شده و آن چه از بیرون می بینیم، همه سقف و به عبارتی گنبد بناست. در ورای معماری بنا ایده ای جذاب وجود دارد؛ می خواستند به وضوح به بازدیدکننده ها نشان دهند که با عبادت می توان به آسمان ها رسید. سقف بنا شبیه به آسمان طراحی شده است و قسمت انتهایی آن بسیار پر نورتر دیده می شود.

سال هاست که از ساخت این بنا می گذرد؛ اما هنوز هم از جذاب ترین جاذبه های گردشگری برزیل به حساب می آید و این موضوع را مدیون معماری خاص آن است. در تاریخ 21 آوریل 2012 میلادی به مناسبت پنجاهمین سالگرد ساخت کلیسا، آن را مرمت و بازسازی کردند. در این بازسازی، هم زیر ساخت های بنا بازنگری شد و هم سقف را دوباره سازی کردند. در گذشته شیشه های کلیسا به صورت دستی ساخته شده بودند به همین خاطر ضخامت های مختلفی داشتند ولی حالا همه با شیشه های یک‌دست، جایگزین شدند. همه مراحل بازسازی این عبادتگاه کاملا اصولی بود، برای مثال تک تک مجسمه فرشته ها را پایین آوردند و به آن ها رسیدگی کردند. بد نیست بدانید که کلیسا در زمان بازسازی نیز باز بود و هیچ گاه تعطیل نشد.

قسمت های مختلف کلیسای جامع برزیلیا

در ادامه به داخل کلیسای جامع برزیلیا می رویم و با هم تماشاگر بخش های مختلف و اجزای مشهور موجود در این بنا خواهیم بود.

محوطه خارجی کلیسای جامع برازیلیا

کلیسای جامع برازیلیا در مرکز یک دایره بزرگ قرار گرفته است، درست مانند یک میدان. برای ورود به این بنا باید از ورودی آن که یک سطح شیبدار است، عبور کنید. پیش از رسیدن به در ورودی، 4 مجسمه برنزی را خواهید دید که به زیبایی تمام ساخته شده اند. سه مجسمه در سمت چپ و یک مجسمه در راست قرار دارد. آن ها نشان دهنده چهار نویسنده (یا رسول) با نام های مارک، لوک، متیو و جان هستند. گفته می شود که این چهار نفر انجیل های عهد جدید یعنی متی، مرقس، لوقا، یوحنا را نوشته اند.

 چهار مجسمه خارجی کلیسای جامع برازیلیا از معدود اشیایی هستند که بازدیدکننده را در نگاه اول به یاد سنت های دینی مسیحیان می اندازد و دیگر اجزای کلیسا مدرن و امروزی هستند. وجود این مجسمه ها در کنار معماری مدرن کلیسا حس بسیار جذابی را به بیننده می دهند و شما را راغب می کند که سریع تر وارد این نیایشگاه شوید. مجسمه های این کلیسا در سال 1968 میلادی توسط معمارانی ایتالیایی به نام های دانته کروچه (Dante Croce) و آلفردو سسکیاتی (Alfredo Ceschiatti) ساخته شدند.

پس از عبور از این مجسمه ها با یک سراشیبی تاریک مواجه خواهید شد که در دو سمتش دو تصویر از حضرت مریم قرار داده اند. با گذر از این سراشیبیِ دالان مانند و تاریک، به سالنی بسیار پر نور می رسید که فضای اصلی کلیساست. 

نکته دیگری که در محوطه خارجی کلیسای جامع برازیلیا به چشم می خورد، ناقوس های کلیسا هستند. اغلب انتظار داریم که همیشه ناقوس ها در برج ناقوس و بر فراز کلیساها نصب شوند؛ اما همان طور که قبل تر هم اشاره کردیم در عبادتگاه جامع برازیلیا هنجارشکنی موج می زند. این نیایشگاه 4 زنگ دارد که در محوطه و بر یک پایه سفید رنگ نصب شده اند. این ناقوس ها از ساختمان کلیسا جدا هستند و مانند سازه ای جداگانه در گوشه ای از محوطه خودنمایی می کنند. جالب است بدانید که این زنگ ها توسط دولت اسپانیا به کلیسای برازیلیا اهدا شد.

داخل کلیسای جامع برازیلیا

 کف زمین کلیسای جامع برازیلیا به صورت دایره ای است و قطری در حدود 70 متر دارد. ارتفاع کل کلیسا نیز چیزی در حدود 40 متر بر آورد شده است. وزن سقف ها و تزیینات این عبادتگاه را 16 ستون بتنی نگه می دارد و وزن خود این ستون ها نیز 90 تن است.

به محض ورود به کلیسا چند ردیف نیمکت چوبی به چشم تان می خورد که محلی برای عبادت مراجعه کننده ها هستند. در میان نیمکت ها یک موکت قرمز رنگ، شما را به محراب کلیسا راهنمایی می کند؛ محرابی که صلیب و مجسمه پیکر حضرت عیسی را در خود جای داده و با رنگ طلایی خود در سالن می درخشد.

اینجا، آنچه بیش از همه جلوه گری می کند سقف بناست. سراسر سقف این مکان با شیشه و 16 تکه رنگی از جنس فایبرگلاس تزیین شده و طرح هایی با رنگ های آبی، سبز، سفید و قهوه ای دارد. این تکه های رنگی در سال 1990 میلادی توسط نقاشی هنرمند به نام ماریان پرتی (Marianne Peretti) طراحی شدند.

سقف کلیسا که همان گنبدش به حساب می آید، کاشی کاری هم دارد. کاشی های سرامیکی سقف در سال 1977 میلادی توسط اَتوس بولکو (Athos Bulcão)، نقاش و کاشی کار برزیلی در محل امروزی شان نصب شدند.

مجسمه هایی را نیز به شکل چند فرشته از سقف بنا با کابل های فولادی آویزان کرده اند که چهره کلیسا را دیدنی تر می کنند. ارتفاع هر یک از این مجسمه ها متفاوت است و به ترتیب، 4.25، 3.40 و 2.22 متر هستند. وزن آن ها نیز بین 100 تا 300 کیلوگرم برآورد شده است.

پس از گذر از ورودی تاریک و رسیدن به سالنی با این درخشش و تزیینات، چشمان هر بیننده ای خیره به زیبایی های بنا می شود. پیشنهاد می کنیم که حتما از داخل کلیسا دیدن کنید. حالا که تا حدودی با کلیسا آشنا شدیم بیشتر به جزییات آن خواهیم پرداخت.

1- گنبد

 اسکار نیمایر درباره گنبد زیبای کلیسای برازیلیا چنین گفته است:

من تصور کردم که بنای کلیسا می تواند منعکس کننده ایده ای مذهبی و در عین حال مدرن باشد. همین فکر من بود که باعث شد تا بنا را به این صورت بسازم. گویا همه عبادت کننده ها به سوی آسمان و نور حرکت خواهند کرد.

تا اینجا زیاد در رابطه با گنبد و سقف فوق العاده کلیسای برازیلیا گفتیم؛ اما نکته جالب دیگری نیز در این رابطه وجود دارد. در سال 2008 میلادی به صورت اینترنتی یک رای گیری انجام شد تا برترین جاذبه شهر انتخاب شود. جالب این که کلیسای برازیلیا با 9000 رای مقام نخست را به دست آورد و دلیل این انتخاب را معماری خاص و گنبد زیبای آن بیان کردند.

2- صلیب بالای کلیسا

در بالاترین قسمت کلیسا و بر فراز ستون های سفید رنگ، یک صلیب به چشم می خورد که نماد کلیساهای کاتولیک است. صلیب درخشان را پاپ پل ششم (Pope Paul VI)، یکی از مهم ترین پاپ های مسیحیت کاتولیک روم، به نیایشگاه برازیلیا اهدا کرد. در تاریخ 21 آوریل سال 1968 میلادی صلیب روی نیایشگاه نصب شد و از آن زمان تاکنون جلوه دیگری به کلیسای برازیلیا بخشیده است. اعتقاد بر این است که صلیب درخشان به همه شهر برکت خواهد بخشید.

3- آب آینه ای | The Water Mirror

دور تا دور کلیسای برازیلیا یک حوضچه وجود دارد که در شب ها نور را در خود منعکس کرده و چهره خاصی به بنا می بخشد. این حوض را ساختند تا علاوه بر زیبایی، کمی رطوبت ایجاد کند و خشکی آزاردهنده هوا را از بین ببرد. همچنین پایه های زمخت ستون های بنا در پشت این حوضچه پنهان می شوند و این حس را برای بیننده ایجاد می کنند که ستون ها از میان آب بیرون آمده اند. به حوضچه کلیسای برازیلیا آب آینه ای یا واتر میرور (Water Mirror) می گویند.

عرض این حوضچه 12 متر و عمقش 40 سانتیمتر است و یک میلیون لیتر آب را در خود جای می دهد. توصیه می کنیم با قدم زدن در کنار این حوضچه زیبا از نسیم خنک لذت ببرید.

4- ناقوس ها

قبل تر بیان کردیم که در ساخت کلیسای برازیلیا ابتکاری جسورانه وجود دارد و آن هم شکل و شمایل ناقوس هایش است. در سمت راست ورودی بنا، چهار ناقوس را می توانید مشاهده کنید. این ناقوس ها برای اولین بار در سال 1977 میلادی توسط اسقف اعظم برازیلیا به صدا در آمدند.

سه تا از این زنگ ها یادآور سفرهای مارکوپولو به آمریکا هستند و زنگ آخر نیز برای ادای احترام به بانو پیلار (Pillar) -قدیس محبوب در اسپانیا- است. از سال 1987 میلادی این زنگ ها الکترونیکی شدند و همه روزه در ساعت های 6، 12 و 18 به صدا در می آیند.

تاریخچه کلیسای جامع برازیلیا

همان طور که کمی قبل تر اشاره کردیم سنگ بنای کلیسای جامع برازیلیا در سال 1958 گذاشته شد و پایان ساختش را هم سال 1960 می دانند؛ اما ماجراهایی در ورای این ساخت و ساز وجود دارد. در نیمه دوم قرن بیستم دولت برزیل عقیده داشت که باید هرچه سریع تر ساختمان های نیمه کاره شهرها تکمیل شوند به همین خاطر، کلیسای جامع برازیلیا را در حالی افتتاح کردند که هنوز سقف آن کامل نشده بود. علت اصلی نیمه کاره ماندن این بنا، بودجه ناکافی اعلام شد.

در این زمان ژوسلینو کوبیچک (Juscelino Kubitschek de Oliveira) رییس جمهور برزیل بود. وی برای تامین بودجه این پروژه کلیسا را همگانی -ویژه همه ادیان- معرفی کرد تا شاید بودجه ای کافی به آن تعلق گیرد؛ اما چنین نشد و فشارها نیز برای تکمیل پروژه ادامه داشت. چنین بود که در سال 1968 مسوولان مجبور شدند این عبادتگاه را بدون سقف بازگشایی کنند؛ اما به دلیل نداشتن سقف، این بازگشایی سودی نداشت و به عبارت دیگر کسی آن را به رسمیت نشناخت. سرانجام در تاریخ 31 می 1970 این مرکز به صورت رسمی و قانونی توسط کاردینال ایژینیو سالز (Eugênio Sales) به روی عموم مردم باز شد. بد نیست بدانید که کاردینال بالاترین مقام رسمی کلیساهای کاتولیک، بعد از پاپ به حساب می آید. در سال 1990 نیز کلیسای جامع برازیلیا به عنوان یک اثر تاریخی و هنری ملی نامش در فهرست آثار ملی برزیل به ثبت رسید.

است که حدود 3 کیلومتر با مقصد فاصله دارد. اگر از این ایستگاه استفاده کنید، راهی جز تاکسی گرفتن و رسیدن به کلیسای برازیلیا برای تان باقی نمی ماند.

با تاکسی

از همه محله های شهر برازیلیا می توانید تاکسی گرفته و به کلیسای جامع شهر برسید.

با اتومبیل شخصی

برای رسیدن به کلیسای جامع برزیلیا با ماشین شخصی از آدرس زیر و نقشه کارناوال کمک بگیرید.

ساعت های مراسم مذهبی:

• سه شنبه تا جمعه: 12:15 و 18:30
• شنبه: 17:00
• یک شنبه: 8:30 و 10:30 و 18:00

آدرس: برزیل، شهر برازیلیا، خیابان اسپلانادا مینیستریوس، کلیسای جامع برازیلیا

 .Address: Esplanada dos Ministérios lote 12 - Brasília, DF, 70050-000, Brazil

دیدنی های اطراف کلیسای جامع برازیلیا

پیشنهاد می کنیم دیدنی های نزدیک به کلیسای جامع برازیلیا را نیز از دست ندهید:

• کنگره ملی برزیل | National Congress of Brazil: فاصله 1.7 کیلومتر
• مجسمه پاراکا داس | Praca dos Tres Poderes: فاصله 2 کیلومتر
• عبادتگاه سانتیاریو | Santuario Dom Bosco: فاصله 3 کیلومتر
• استادیوم ملی برازیلیا | The National Stadium of Brasilia: در فاصله 3.8 کیلومتر

کلیسای جامع برازیلیا را در ویدیو تماشا کنید

توصیه کارناوال

کلیسای جامع برازیلیا یکی از مهم ترین عبادتگاه های سراسر برازیلیا و چه بسا برزیل است، توصیه می کنیم در طی سفرتان به این دیار حتما از این مکان دیدن کنید. بازدید از این جاذبه حسی توصیف نشدنی دارد، گویا به کلیسایی در زمان آینده سفر کرده اید.

همچنین پیشنهاد می کنیم که پیش از سفرتان کمی با آداب و سنت های پیروان کاتولیک آشنا شوید تا معانی نشانه هایی که در نیایشگاه برازیلیا به چشم می خورند را بهتر متوجه شوید. در آخر این که حتما پول نقد نیز همراه داشته باشید تا بتوانید از دست فروشان محلی که خوراکی های خیابانی و خوشمزه ای را در اطراف کلیسا می فروشند، خرید کنید.