کاخ نیاوران تهران | خانه مجلل پهلوی ها

همراه ما شوید تا برای تان از کاخ نیاوران تهران سخن بگوییم؛ کاخی در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران که از آن با عنوان آخرین سکونتگاه خاندان پهلوی در ایران یاد می شود. با هم به داخل کاخ نیاوران قدم می گذاریم و به بخش های مختلف آن از جمله آشپزخانه کاخ نیاوران می رویم. عکس های کاخ نیاوران تهران را نشان تان می دهیم و در مورد هر بخش اطلاعاتی را در اختیارتان می گذاریم. با کارناوال همراه باشید و یکی‌دیگر از دیدنی‌های پایتخت را بشناسید.

چرا بازدید از کاخ نیاوران؟

• کاخ نیاوران محل زندگی آخرین شاه ایران به همراه خانواده اش بوده و از مهم‌ترین مکان های دیدنی تهران محسوب می شود.
• تلفیقی جالب از معماری ایرانی و اروپایی را در این کاخ شاهد خواهید بود.
• این کاخ در میان باغی بسیار زیبا قرار دارد که دارای مناظر چشم نوازی است.
• تنها ساختمان سلطنتی در ایران است که سقف آن به صورت بازشو طراحی شده است.
• در کنار بازدید از این کاخ می توانید از دیگر بناهای تاریخی همچون کوشک احمدشاهی و کاخ زیبای صاحبقرانیه نیز دیدن کنید.

از میان باغ نیاوران گذر می کنیم...

برای رسیدن به کاخ نیاوران باید به درون باغی تاریخی قدم بگذاریم؛ باغی که در گوشه ای از تهران جا خوش کرده و از زمان قاجار تا به حال روزهای بسیاری را به خود دیده است. درختان سر به فلک کشیده در جای جای باغ قد بر افراشته و مامنی برای پرندگان شده اند. صدای پرندگان از هر سو شنیده می شود و موسیقی طبیعت، نوای دلنشینی می نوازد.

این باغ در زمان فتحعلی شاه قاجار در محلی ساخته شد که پیش تر از این نیزاری بیش نبود. به همین دلیل این باغ به نی آوران مشهور و در گذر زمان با نام نیاوران خوانده شد. محمد شاه، بنای کوچک و ساده ای در آن ساخت اما ناصرالدین شاه بنای با شکوه صاحبقرانیه را در آن بنیان نهاد. آخرین بنای ساخته شده توسط سلسله قاجار در این باغ کوشک احمد شاهی نام دارد که دقیقا در میان باغ است.

محمدرضا پهلوی در زمان سلطنت خود دستور تخریب بناهای کوچک باغ و احداث کاخی مدرن جهت سکونت خود و خانواده اش را صادر کرد. وی تا زمان خروج از ایران در همین بنا سکونت داشت و از کاخ صاحبقرانیه به عنوان محل کار استفاده می کرد. در ادامه با کارناول همراه باشید تا ازین جاذبه که یکی از مهم ترین کاخ موزه های تهران محسوب میشود، دیدن کنیم.

آشنایی با کاخ نیاوران | آخرین سکونتگاه پهلوی ها

کاخ اختصاصی نیاوران یا همان کاخ نیاوران بنایی جدید است که طرحی ایرانی-اروپایی دارد. این ساختمان زمانی میزبان محمدرضا پهلوی، همسرش فرح و فرزندان آنها بود و تا پیش از خروج شان از ایران در این محل سکونت داشتند. این کاخ از دو طبقه و یک نیم طبقه تشکیل شده است و طراحی جالبی دارد. 

فضای این کاخ ساده تر از دیگر کاخ های سلطنتی است؛ اما در عین حال زیبایی هایی خاصی را در آن می توان دید. در این ساختمان وسایل زندگی خانواده آخرین شاه ایران را می بینید، نگاهی به فضای زندگی آنها می اندازید و آثار هنری ارزشمند و جالب توجهی را مشاهده می کنید. نکته مهم درباره این ساختمان سقف آن است که به صورت بازشو طراحی شده و در هر زمان می شود آن را باز کرد و آسمان را دید. البته امروزه باز کردن سقف امری است که به تشخیص مسوولان انجام می شود؛ اگر بخت با شما یار باشد در بازدیدتان از این کاخ ممکن است با سقف باز شده رو به رو شوید.

در ادامه با ما باشید تا نگاهی دقیق تر به این کاخ و بخش های مختلفش بیندازیم...

تاریخچه کاخ نیاوران

به دستور محمدرضا پهلوی در سال ۱۳۳۷ یکی از کاخ های کوچک باغ نیاوران که متعلق به دوره فتحعلی شاه بود ویران و ساخت این کاخ در محل آن آغاز شد. ساخت این بنا برای مدتی با وقفه مواجه شد اما بالاخره در سال ۱۳۴۶ آن را آماده بهره برداری کردند.

در ابتدا قرار بود این کاخ برای پذیرایی مهمانان دربار مورد استفاده قرار گیرد؛ اما در نهایت به محل زندگی خانواده پهلوی اختصاص یافت.

با رفتن شاه و پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ این کاخ توسط نیروهای انقلابی تسخیر و در سال ۱۳۶۰ تسلیم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد. برای اولین بار در سال 1365 مسوولان اجازه بازدید از کاخ را دادند و پس از مدتی در دی ماه 1382 با هدف مرمت و بهسازی درهای آن را بستند.

کارشناسان در مدت 6 سال به عملیات مرمت شامل این کارها پرداختند: نقاشی بنا، مرمت گچبری ها و آیینه کاری ها، ایجاد سیستم هواساز، تعویض سیستم ­های برق و کابل ها، تعمیر پوشش بام و عایق کاری و راه­ اندازی مجدد سقف متحرک، آسانسور، تعمیر سنگ­فرش و پارکت کف فضاهای مختلف، تجهیز مخزن و ایجاد سیستم حفاظت الکترونیک (دوربین مداربسته) ،مرمت مبلمان، پرده­ ها و دیوارکوب های پارچه­ ای و مرمت تعداد زیادی از اشیا با رعایت استانداردها. در نهایت درِ این کاخ در اسفند ماه 1388 مجددا به روی علاقمندان به تاریخ و فرهنگ ایرانی گشوده شد و مورد استقبال بازدیدکنندگان قرار گرفت.

این کاخ که در تاریخ ششم خرداد ماه سال ۱۳۷۷ با شماره ۲۰۲۵ به ثبت ملی رسیده است امروزه علاقه مندان زیادی را به سوی خود می کشاند. 

طراحی کاخ نیاوران تهران

کاخ اختصاصی نیاوران در گوشه شمال شرقی باغ نیاوران جلوه ای از معماری ایرانی را به شکلی مدرن به نمایش می گذارد. این کاخ زیبا وسعتی برابر با 9000 مترمربع را به خود اختصاص داده و دارای دو طبقه و یک نیم طبقه است. طبقه اول بنا برای پذیرایی مهمانان، و طبقه آخر برای اتاق خواب ها و فضاهای شخصی خانواده بوده و در میان این دو طبقه یک نیم طبقه برای فضای کاری و اتاق کوچکترین عضو خانواده پهلوی، لیلا پهلوی، کاربرد داشته است.

طراحی معماری کاخ بر عهده مهندس محسن فروغی بود. ساخت بنا توسط شرکت ماپ انجام شده و «شرکت مهندسان مشاور عبدالعزیز فرمانفرماییان و همکاران» به عنوان مهندس مشاور وظیفه نظارت بر اجرای پروژه را بر عهده داشته است. گچ‌بری استاد عبداللهی، آینه‌کاری استاد علی‌اصغر و هنر کاشی‌کاری استاد ابراهیم کاظم‌پور و ایلیا در بنای این کاخ جلوه گری می کند.

در طراحی این کاخ از معماری ایرانی و تلفیقی از هنر پیش و پس از اسلام الگوبرداری شده است. طرح چهار ضلعی کاخ و فضاسازی معماری داخلی آن جلوه ای از معماری ایرانی را در قالبی مدرن به تصویر می کشد. 

 دکوراسیون و مبلمان داخلی توسط یک گروه فرانسوی طراحی و اجرا شده است. مطابق بودن رنگ پوشش کف اتاق ها و پرده ها در جای جای کاخ به چشم می خورد. در گوشه گوشه کاخ مجموعه ای نفیس از تابلوهای نقاشی هنرمندان ایرانی و خارجی، ظروف چینی کارخانه‌های سور فرانسه و رزنتال آلمان، اشیای تزیینی و مجموعه فرش های نفیس ایرانی وجود دارد.

به درون کاخ نیاوران وارد می شویم

ستون های بلند در قسمت ورودی، ابهت خاصی به این بنا بخشیده و جلوه ای دیدنی را در باغ ایجاد کرده اند. نقوش کاشی کاری ایرانی در ورودی کاخ، از مهمانان به گرمی استقبال می کند و دیدگان هر بیننده را در آغوش می کشد. حواس تان باشد که محو تماشای قسمت ورودی نشوید چرا که از سفر امروز جا می مانید ...

از کنار ستون های بلند و کاشی کاری های بیرون کاخ می گذریم. قدم های‌مان به کفپوش گرانیتی سیاه کف بنا می رسد و تماشای جلوه های درون کاخ از همین جا آغاز می شود.

* طبقه همکف

طبقه همکف سرسرای بزرگی است که در بدو ورود به کاخ با زیبایی هایش ما را در خود غرق می کند. آنچه به چشم می آید فضایی با نورپردازی خاص است که جلوه ای دیدنی را ایجاد کرده است. در دیوارها آینه های بزرگی دیده می شود که از اتصال آینه های کوچک ساخته شده اند و گویی نقشی از ابر و باد بر روی آنها دیده می شود. قدم به جای جای این سرسرای بزرگ که بگذارید اشیایی هستند که نظرتان را جلب کنند که در اینجا بخشی از آنها را به شما معرفی می کنیم:

فضاهایی همچون سینمای اختصاصی، اتاق غذاخوری، سالن پذیرایی، اتاق انتظار، راهروهای فرعی و تالار آبی در این قسمت قرار دارند که با هم به تماشای هر یک از این فضاها می نشینیم. البته به خاطر داشته باشید فضاهایی مانند آشپزخانه که در همین قسمت وجود دارد قابل بازدید نیستند.

1- اتاق پذیرایی

در ضلع جنوبی سرسرای همکف، اتاق پذیرایی با دکوراسیون خاص خود جلوه ای تماشایی دارد. به دلیل بزرگی پنجره ها و روشن بودن رنگ دکوراسیون بیشترین نور را در این فضا شاهد هستیم. این فضا به پذیرایی مهمانان دربار اختصاص داشته است. وسایل و اشیای زیادی در دکوراسیون این اتاق به کار رفته اند که به معرفی آنها می پردازیم:

نقاشی های موجود در اتاق عبارتند از:

سه زن اثر ماری لورنسن

منظره اثر آلفرد سیسلی

موتمارتر پاریس اثر اوتریلو

جنگل اثر مارویک کرلامینگل

موتمارتر پاریس اثر الیز مالکت

چهره دو زن اثر جی . گلدرن

تصویر محمدرضا پهلوی اثر وی. اف. دراپر

تصویری از فرح دیبا اثر ویدال کورداس

اشیایی نیز در اتاق دیده می شوند از جمله:

پیکره های گلی مربوط به دوره پیش از اسلام

مفرغ های لرستان مربوط به هزاره اول پیش از میلاد تا هخامنشی

پیانو ساخت آلمان و اهدایی از طرف وزارت امورخارجه آلمان

فرش ها و قالیچه های زیر نیز در این اتاق وجود دارند:

در سمت راست:

قالیچه بافت کاشان لچک ترنج با طرح اسلیمی

فرش بافت کارگاه غفاریان اصفهان  لچک ترنج با طرح اسلیمی

در میانه اتاق:

فرش بافت اصفهان لچک ترنج با طرح اسلیمی

در سمت چپ:

 فرش بافت کارگاه غفاریان اصفهان طرح لچک ترنج

فرش بافت کارگاه صدقیانی اهرابی تبریز طرح ترنج دار و اسلیمی

2- اتاق غذاخوری

اتاق غذاخوری در ضلع جنوب شرقی کاخ نیاوران واقع شده است. در این اتاق نیز مانند اتاق پذیرایی تزیینات و وسایل خاصی به کار رفته اند که به مهمترین آنها اشاره می کنیم:

سرویس های غذاخوری که به سفارش دربار تهیه شده اند ساخت کارخانه های زیر هستند:

رزنتال و باواریا در کشور آلمان

باراکا در کشور فرانسه

موزر در چکسلواکی

سایر اشیای موجود عبارتند از:

 فرش بافت اصفهان طرح شاه عباس و اسلیمی

شمعدان ها ساخت باراکای فرانسه

ظروف نقره با روکش آب طلا ساخت فرانسه

ظروف نقره ساخت کشور انگلیس در قرن 19

مبلمان ساخت کشور فرانسه

اتاق نشیمن در طبقه همکف فضای بسیار متفاوتی دارد. نورپردازی خاص این قسمت و رنگ تیره به کار رفته در دکوراسیون آن تمایز خاصی بین این قسمت و سایر بخش ها ایجاد می کند. اشیا و وسایل زیر در این قسمت در معرض بازدید قرار دارند:

مجموعه سفال های تمدن آمریکای جنوبی

فرش بافت بختیاری طرح قاب قابی

نقاشی بدون عنوان اثر جی. والونا

نقاشی روباه اثر شارل ورلا

گلدان ساخت کارخانه ساتسوما ژاپن در قرن 19 میلادی

ظرف تزیینی با روکش طلا هدیه ریچارد نیکسون رییس جمهور سابق امریکا در سال 1973 میلادی

گلدان های جفت از پاپیه ماشه (خمیر کاغذ)

سالن سینمای اختصاصی نیاوران در ضلع شرقی کاخ اختصاصی نیاوران قرار دارد و مساحت آن به 400 مترمربع می رسد. این فضا، سالن اصلی، اتاق آپارات، رختکن و فضایی جهت کنترل و تنظیم نور، صدا و پخش فیلم را در بر می گیرد. دکوراتور این سینما، چارلز سویگنی (Charles Sevigny) نام دارد و طراحی جالب توجهی را انجام داده است. ویژگی قابل توجه این فضا وجود لوستری از میله های آلومینیومی و پرده های ریلی موزیکال از جنس آلومینیوم است که به هنگام حرکت صدای دلنشینی را تولید می کنند. 

اشیای زیر در سینمای اختصاصی وجود دارد:

دو دستگاه دوربین 8 میلی متری فیلیپس (Philips) و یک دستگاه دوربین 16 میلی متری هورتسون (Hortson) در اتاق آپارات

دستگاه تنطیم و میکس صدا

دستگاه تنظیم نور فضا

در و پارتیشن های تلفیقی از آینه و برنز

مبلمان فرانسوی ساخت شرکت کنول

تابلوهای نقاشی و آثار هنری مدرن

برای مدت ها این سالن بازدید عمومی نداشت تا اینکه پس از تصویب اداره کل موزه ها عملیات بهسازی روی آن صورت گرفت و در شهریور ماه 95 در آن به روی عموم گشوده شد.

5- تالار آبی

در ضلع شمالی کاخ نیاوران، فضایی به وسعت 350 مترمربع درست روبه روی اتاق پذیرایی وجود دارد که محلی برای پذیرایی مهمانان دربار بوده و با چند پله از سطح همکف جدا شده است. مهمانی شب سال نو میلادی 1978 (1356 ه.ش) با حضور "جیمی کارتر" رییس جمهور اسبق آمریکا نیز در همین اتاق برگزار شد.

این اتاق به دلیل وجود یک آبنما روبه روی تالار در محوطه باغ و رنگ آبی دیوارها و پرده ها به نام تالار آبی مشهور است. ارتفاع سقف تالار، تزیینات گچبری سقف و دیوارها و لوسترهای کریستال بسیار خیره کننده هستند و وجود دو عدد گوبلن بافت کشور فرانسه مربوط به قرون 17 و 18 میلادی در ضلع جنوبی تالار بر زیبایی آن افزوده است.

تغییر دکوراسیون و تجهیز تالار آبی در حال انجام بود تا اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی این عملیات متوقف شد. تا مدتی استفاده خاصی از این تالار نمی شد تا اینکه کارشناسان تصمیم گرفتند از این فضا برای موزه پارچه و لباس های سلطنتی استفاده کنند و پارچه های نفیس اهدایی کشورهای مختلف آسیایی و اروپایی و یا تولید شده کارگاه های پارچه بافی ایران از قبیل زربافت، ساتن و ابریشم و سوزن دوزی های مناطق مختلف و حاصل دسترنج هنرمندانی چون مهتاب نوروزی که از صنایع دستی آن دوره به حساب می آید را به نمایش درآورند.

انتخاب و آماده سازی و انجام عملیات حفاظت و مرمتی بر روی آثار، آماده سازی فضای نمایشی، چیدمان آثار، ایجاد مسیر بازدید و تحقیق و پژوهش بر روی تکنیک های بافت و دوخت پارچه برای معرفی هرچه بهتر اشیا از جمله کارهایی بود که برای این فضا صورت گرفت.

در نهایت به مناسبت روز جهانی موزه و هفته میراث فرهنگی در اردیبهشت ماه سال 1391 این موزه افتتاح شد.

 در موارد خاص این تالار به منظور برگزاری نمایشگاه های مختلف در اختیار مجموعه های دیگر قرار می گیرد و لباس ها و پارچه ها به فضاهای نمایشی طبقات دیگر و یا به مخزن کاخ منتقل می شوند. پس از اتمام نمایشگاه های دوره ای این موزه دوباره برپا می شود.

6- اتاق انتظار مهمان

در گوشه جنوب غربی طبقه همکف و در کنار راه پله، اتاقی به انتظار مهمانان اختصاص داده شده است. در فضای روبه روی این اتاق اشیای زیر وجود دارد :

نقاشی منظره نارنجی اثر ایران درودی

نقاشی منظره بندر آنتور اثر وان ودت

نشان مهر اهدایی از طرف دولت پاکستان به دربار پهلوی در سال 1967 میلادی

تندیس زنان سابین اثر ژان بولون

* نیم طبقه

نیم طبقه در واقع طبقه وسط ساختمان کاخ است؛ اما نصف طبقات دیگر وسعت دارد. در این قسمت اتاق کار، اتاق کنفرانس و دفتر منشی فرح دیبا و اتاق خواب لیلا و اتاق ندیمه او واقع شده اما به دلیل مناسب نبودن مسیر بازدید تنها می توان از کنار درهای بسته آن گذشت. در سالن این بخش اشیای زیر دیده می شود:

نقاشی سه قابی با منظره شمیران اثر ماکرولاکیس

مجسمه سنگی بودا از کشور پاکستان در قرن سوم میلادی

پاراوان منبت و مشبک کاری شده از کشور پاکستان

پاراوان با تصاویری از چین باستان ساخت کشور چین

به دلیل مناسب نبودن مسیر بازدید، این بخش معمولا تعطیل است.

* طبقه آخر

در آخرین طبقه، فضاهای خصوصی خانواده قرار دارد. تصور شیطنت های کودکانه و جریان زندگی در این طبقه به درک بهتر فضاها کمک می کند. در فضای بیرونی اتاق ها و سرسرای این طبقه اشیای گرانبهایی را می بینیم. از میان این اشیا می توان به موارد زیر اشاره کرد:

فرش بافت کارگاه صیرفیان اصفهان طرح قاب گنبدی

تابلو رودخانه و دره اثر هوشنگ سیحون

چندین تاپستری (گوبلن) بافت فرانسه در قرن 18 میلادی

تابلو ساحل لاجوردی اثر مارک شاگال

تصویری از فرح پهلوی اثر کریم روحانی

فضاهای موجود در این طبقه شامل اتاق خواب ها، اتاق استراحت نیمروزی و اتاق ندیمه ها است که در ادامه به هریک از این فضاها می پردازیم:

1- اتاق های خصوصی فرزندان محمدرضا پهلوی

در ضلع شمالی آخرین طبقه کاخ نیاوران فضاهای خصوصی دو فرزند محمدرضا پهلوی یعنی علیرضا و فرحناز قرار دارد. این فضاهای خصوصی شامل اتاق های زیر هستند:

- اتاق مطالعه علیرضا پهلوی

این اتاق به عنوان محلی برای مطالعه به کار می رفته است و به اتاق خواب علیرضا راه دارد. برنامه هفتگی درسی علیرضا هنوز هم بر دیوار دیده می شود. وسایل و اشیایی که در این اتاق هستند شامل موارد زیر است :

قالیچه بافت قم 40 رج

مجموعه پلاک های ناوگان نیروی دریایی پهلوی دوم

نشان یادبود نخستین پرواز مستقل علیرضا پهلوی با هواپیمای بونانزا

ماکت ناو دریایی مدل P220 ساخت فرانسه در سال 1976

ارگ مخصوص علیرضا

- اتاق خواب علیرضا پهلوی

 در طراحی این اتاق از رنگ آبی استفاده شده است و طراحی هماهنگی دارد. کتاب ها و اسباب بازی های علیرضا در این اتاق به چشم می خورند. عروسکی از کمپانی والت دیزنی و قالیچه بافت قم طرح لچک ترنج از اشیای خاصی هستند که در این مکان دیده می شوند. در کنار اتاق، سرویس بهداشتی و حمام مخصوص برای او در نظر گرفته شده است.

- اتاق خواب فرحناز پهلوی

در اتاق خواب فرحناز، رنگ صورتی غالب است و فضایی کاملا دخترانه دارد. سرویس بهداشتی و حمام نیز در فضای بیرونی تعبیه شده است. این اتاق مستقیما به اتاق مطالعه فرحناز ارتباط دارد و وسایل و اشیای شاخص در آن عبارتند از:

 قالیچه بافت تبریز طرح محرابی

تابلوی بدون عنوان اثر رابرت ولکر

تابلوی گل رز اثر عباس کاتوزیان

- اتاق مطالعه فرحناز پهلوی

همانند علیرضا پهلوی فضایی هم به اتاق مطالعه فرحناز پهلوی اختصاص داده شده است. این فضا دکوراسیونی هماهنگ با اتاق خواب وی دارد. اشیای موجود در این اتاق عبارتند از :

قالیچه بافت کاشان طرح گل فرنگی

تابلوی بدون عنوان اثر جی. نیورت

مجموعه عروسک های چوبی و پارچه ای ساخت روسیه

مجسمه های برنزی اثر پی یِر جی. میئه

مجموعه مجسمه های چینی ساخت لادرو اسپانیا

قفس تزئینی با پرندگان تاکسیدرمی شده

فضای کناری اتاق محل نگهداری لباس های وی بوده و تعدادی از آنها در آن به نمایش در آمده است .

2- فضاهای خصوصی شاه و همسرش

در ضلع جنوبی آخرین طبقه کاخ نیاوران فضاهایی به محمدرضا پهلوی و همسرش فرح دیبا اختصاص یافته است که به معرفی آنها می پردازیم :

- اتاق لباس

در بخشی از طبقه بالای کاخ نیاوران به فضایی نسبتا کوچک بر می خورید که نمی توانید به آن وارد شوید اما از پشت یک حفاظ شیشه ای می توانید به تماشای تعدادی از لباس های فرح دیبا بپردازید. این لباس ها مزین به هنرهای ایرانی هستند و بسیار زیبا به نظر می رسند.

- اتاق آرایش فرح

 این اتاق به محل آرایش فرح اختصاص داشته و علاوه بر ورودی از سرسرا، مستقیما به اتاق خواب نیز راه دارد. هنوز تعدادی از لوازم او در این اتاق و بر روی میز دیده می شود.

- اتاق نشیمن

این اتاق محلی برای دورهم نشستن خانواده و مهمان های خصوصی تر بوده است. زیباترین اثری که در این اتاق وجود دارد تابلوی نقاشی با تصویر فرح دیبا و دو فرزندش رضا و فرحناز اثر ویدال کودراس است.

- استراحتگاه محمدرضا پهلوی

این اتاق در زمان استراحت نیمروزی مورد استفاده محمدرضا پهلوی بوده است. از جمله مهمترین آثار موجود در این اتاق می توان به موارد زیر اشاره کرد :

فرش بافت تبریز کارگاه حاج جلیلی طرح لچک ترنج
نقاشی چهره دو زن اثر ژان مارک ناتی یر هدیه سناتور محسن فروغی به مناسبت جشن تاجگذاری 1346 شمسی
تابلو فرش با تصویر پهلوی اول و همسرش تاج الملوک بافت کرمان
خوشنویسی و تذهیب مدح چهره حضرت محمد (ص) هدیه منوچهر صانعی به دربار پهلوی
مبلمان ساخت کشور فرانسه
میز تحریر نقاشی روی چوب ساخت کشور فرانسه در قرن 18 میلادی

- اتاق خواب شاه و همسرش

اتاق خواب محمدرضا پهلوی و فرح به رنگ طلایی و شیری دکور شده است. کلیه مبلمان و تخت، ساخت کشور فرانسه هستند. کف این اتاق با فرش بافت تبریز طرح بته جقه و قالیچه بافت کاشان طرح محرابی (درختی و گلدانی) پوشیده شده است.

* سقف کاخ نیاوران

یکی از ویژگی های منحصر به فرد این کاخ زیبا به کارگیری سقف باز شو در ساخت آن است. وجود این سقف از ایده طراح آن مبنی بر استفاده از نور طبیعی (معماری نور) سرچشمه می گیرد. سقف کاخ در بخش میانی، متحرک و باز شو است و وسیله ای برای تهویه هوا، زیبایی و تامین نور در صورت لزوم بوده است . سازه اصلی بالایی سقف از نوع شیروانی و از جنس آلومینیوم بوده و موتور و تابلو فرمان آن به صورت الکترو مکانیکی کار می کند. سیستم موتور سقف گیربکس (جعبه دنده) و ساخت کشور آلمان است.

*مسیر راه پله

پس از طبقه دوم، در مسیر راه پله فضایی به نمایش لباس های خانواده شاه اختصاص یافته است. در اینجا تعدادی از لباس های رسمی محمدرضا پهلوی را می بینید و نگاهی به لباس های فرح نیز خواهید داشت.

اطلاعات بازدید از کاخ نیاوران

زمان بازدید: همه روزه به جز 14 خرداد، 21 رمضان، تاسوعا و عاشورای حسینی، 28 صفر، 25 شوال (شهادت امام جعفر صادق (ع))

ساعات بازدید: شش ماه اول سال از ساعت 09:00 تا 19:00 و شش ماه دوم سال 08:00 تا 17:00

آخرین زمان برای خرید بلیت: یک ساعت پیش از اتمام زمان بازدید

بهای بلیت ورودی: 5000 برای اتباع ایرانی و 100000 تومان برای اتباع خارجی

هزینه ورود به مجموعه نیاوران: 5000 برای اتباع ایرانی و 100000 تومان برای اتباع خارجی

نکته: اگر کارت عضو شتاب دارید می توانید با استفاده از دستگاه های مستقر در بخش بلیت فروشی به راحتی بلیت تهیه کنید.

نکته: پرداخت هزینه ورودی برای همه اجباری است.

تخفیف های بازدید

گروه های زیر می توانند همه روزه به جز روزهای پنج شنبه و جمعه و تعطیلات رسمی از تخفیف برخوردار شوند:

بلیت نیم بها

• دانش آموزان به صورت گروهی و هماهنگی از طرف مدارس
• آزادگان، جانبازان و خانواده شهدا با ارایه کارت شناسایی
• دانشجویان به صورت گروهی و با هماهنگی از طریق دانشگاه مربوطه
• بسیجیان به صورت گروهی و با هماهنگی از طریق پایگاه های بسیج
•  بازنشسته به همراه یک نفر با ارایه کارت بازنشستگی
• افراد تحت پوشش کمیته امداد با ارایه کارت شناسایی
• افراد تحت پوشش بهزیستی با ارایه کارت شناسایی

 بلیت رایگان

• راهنمایان تور با ارایه کارت معتبر راهنمایان گردشگری
• کارمندان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری

جهت انجام بازدیدهای گروهی اعم از دانش آموزی، دانشجویی، بسیج و ... باید درخواست خود را به شماره فکس 22287012 بفرستید و هماهنگی با روابط عمومی مجموعه با شماره 22282020 و 22282050 را نیز انجام دهید.

با توجه به حجم بالای گروه های بازدید، مجموعه در صورت عدم هماهنگی با روابط عمومی و صدور وقت قبلی از پذیرش گروه معذور است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با روابط عمومی مجموعه نیاوران به شماره ۱۵-۲۲۲۸۲۰۱۲ تماس حاصل فرمایید.

نکات مهم بازدید از آثار کاخ نیاوران

بازدید خود را در مسیرهای تعیین شده انجام دهید. 

دست کودکان خود را به هنگام بازدید رها نکنید تا از مسیر خارج نشوند. عدم کنترل آنها می تواند منجر به برخورد کودکان تان به آثار نمایشی و  در نتیجه آسیب به آنها شود.

 فاصله مناسب با حفاظ های شیشه ای و پایه ای را حفظ کنید تا باعث سقوط این حفاظ ها نشوید.

به هیچ عنوان آثار را لمس نکنید. این کار باکتری، رطوبت، تعرق و ... دستان شما را به آثار منتقل می کند و به مرور منجر به ایجاد برخی ترکیبات آسیب رسان در سطح آنها و در نهایت تخریب شان می شود.

در هنگام عکاسی از آثار موزه ای از فلاش استفاده نکنید. فلاش اشعه های آسیب رسان دارد و به مرور زمان بر روی آثار مختلف مانند تابلوهای نقاشی، بافته ها، آثار دارای رنگینه و... تاثیر بدی می گذارد و موجب از بین رفتن آنها می شود.

در هنگام عکاسی به ویژه در داخل موزه ها از مونوپاد استفاده نکنید چرا که احتمال برخورد با اشیا را افزایش می دهد.

عکاسی حرفه ای با تجهیزات جانبی از قبیل سه پایه و ... در محوطه و داخل موزه ها ممنوع است مگر آنکه مجوز آن صادر شده باشد.

عکاسی تبلیغاتی بدون اخذ مجوزهای لازم در محوطه و داخل موزه ها ممنوع است.

توقف در مسیر بازدید جهت عکس های یادگاری موجب ازدحام جمعیت می شود. به دلیل مسایل حفاظتی از این کار خودداری کنید.

خوراکی خود را به فضای داخلی موزه ها نبرید.

از ریختن زباله در فضاهای داخلی موزه ها و فضای سبز مجموعه خودداری کنید.

ورود کالسکه کودک به داخل موزه ها ممنوع است.

در صورت مشاهده هرگونه خسارت و آسیب بازدیدکنندگان به بناها و آثار موزه ای از قیبل یادگاری نویسی بر روی بناها، مجسمه های محوطه و درختان باغ، دفتر یگان حفاظت مجموعه را آگاه سازید.

در صورت داشتن هر گونه سوال از راهنمایان موزه کمک بگیرید.

امکانات کاخ نیاوران تهران

مجموعه فرهنگی نیاوران برای بازدیدکنندگانش امکاناتی را نیز در نظر گرفته است که می توانید از آنها استفاده کنید که عبارتند از:

• نیمکت هایی در محوطه
• سرویس بهداشتی
• نمازخانه
• آبسردکن
• 2 کافه رستوران
• فروشگاه صنایع دستی
• دستگاه صدور اتوماتیک بلیت

خدمات تخصصی مجموعه نیاوران

برخی قسمت های مجموعه نیاوران صرفا برای ارایه خدمات تخصصی ایجاد شده اند و شاید خیلی به کار بازدیدکنندگان نیایند اما بد نیست با آنها آشنا شوید.

1- مرکز اسناد

اسناد موجود در مجموعه بخش هایی از رویدادهای بیرونی و درونی دربار شاهنشاهی را در خود دارند که همگی با تاریخ معاصر ایران هستند. این اسناد ارزش بسیاری دارند و نکات جالبی را در خود جای داده اند. پس از انقلاب اسلامی بخشی از ساختمان کاخ نیاوران که پیش از انقلاب محل استقرار خدمه بود، را به انبار اموال موزه ای تبدیل کردند. پس از مدتی این بخش به عنوان مرکز اسناد کاخ های نیاوران احیا و آماده بهره برداری شد. در تاریخ دوم خرداد ماه 1383 همزمان با هفته بزرگداشت میراث فرهنگی این واحد رسما کار خود را آغاز کرد. 

در این مرکز مجموعه ای از اسناد تاریخی معاصر از کاخ های نیاوران نگهداری می شود که عبارتند از:

آلبوم های عکس نگاتیو، اسلاید: مجموعه ای از آلبوم عکس هایی که بیشتر آنها به دوره پهلوی دوم تعلق دارند و تعدادی نیز از دوره پهلوی اول به یادگار مانده اند. این آلبوم ها موضوعاتی همانند شخصیت ها، خانواده پهلوی، مراسم های رسمی، تاجگذاری، تشریفات، ابنیه تاریخی و … دارند.

اسناد: دست نوشته های مشخص خانواده پهلوی دوم و مدارک مربوط به امور داخلی دربار

صفحات گرامافون و نوارهای صوتی: مجموعه ای از آثار موسیقی کلاسیک، جاز و … جهان و موسیقی سنتی و پاپ ایران، قصه، شعر، آوازهای کودکان و ادبیات معاصر همانند اشعار نیما یوشیج ، اخوان ثالث و …

فیلم ها: تصاویری از مناظر کاخ های نیاوران و مراسم های رسمی، تشریفاتی و …. 

این آثار برای استفاده های تحقیقاتی و پژوهشی در اختیار پژوهشگران تاریخ معاصر ایران قرار می گیرند.

2- واحد حفاظت و مرمت

 حفظ و نگهداری مجموعه آثار کاخ ها و موزه های مجموعه از اهداف تعریف شده واحد حفاظت و مرمت مجموعه تاریخی-فرهنگی نیاوران است که از تاریخ اردیبهشت‌ماه 81 فعالیت می کند. این واحد پس از بررسی وضعیت آثار تاریخی و تزیینات وابسته به معماری، اقدام به تنظیم برنامه‌های پژوهشی و اجرایی در راستای نیازهای حفاظتی و اولویت‌های مرمتی آثار می کند و به تفاوت در شیوه تعریف برخی موارد حفاظتی در فضای کاخ ها و  موزه‌ها نیز توجه دارد.

فعالیت های این واحد در بخش های زیر طبقه بندی می شود:

• تجهیز و نوسازی مرکز اسناد 
• فعالیت های حفاظتی 
• آزمایشگاه ها و کارگاه ها 
• مطالعه و پژوهش

3- گالری و نمایشگاه

ساختمانی در مجموعه نیاوران قرار دارد که به برگزاری نمایشگاه و گالری های متنوع اختصاص دارد. علاقه مندان می توانند آثار خود را در این ساختمان به نمایش درآورند و از این امکان مجموعه استفاده کنند. ممکن است در مراجعه به این مجموعه نمایشگاهی را در این قسمت نیز ببینید.

نظرات خارجی ها

کاخ نیاوران از آن دیدنی هایی است که خارجی ها نیز به سراغش می روند تا زیبایی هایش را از نزدیک ببینند. در اینجا نگاهی داریم به نظرات برخی از این گردشگران در وبسایت تریپ ادوایزر تا ببینیم این کاخ از نظر آنها چگونه است. 

گردشگر کانادایی | تاریخ بازدید اردیبهشت 98

یکی از کاخ هایی که شاه ایران و خانواده اش در آن زندگی می کردند

جالب است که ببینیم که افراد دارای قدرت در چه مکان هایی زندگی می کرده اند، چه لباس هایی می پوشیدند و حتی در کجا حمام می کردند. تصاویر روی دیوارها، برخی از قفسه های چوبی، مبلمان و ... از دیدنی های این کاخ هستند که باغ زیبایی هم آن را احاطه کرده است. من بازدید از این جاذبه را توصیه می کنم. 

گردشگر هندی | تاریخ بازدید دی 97

طبیعت و تاریخ

کاخی زیبا در یک فضای جذاب و دیدنی. ما یک روز سرد و آفتابی به بازدید از این جاذبه رفتیم. اگر از ساختمان به سمت پایین بروید چشم انداز خوبی را برای عکاسی می بینید.

گردشگر عراقی | تاریخ بازدید شهریور 97

یادگاری های جالب

اینجا خیلی تاریخی نیست اما جالب است. در این مکان می توانید ببینید آخرین شاه ایران و خانواده اش چگونه در یک کاخ قرن بیستمی و مدرن زندگی می کردند. 

ایزابلا از هلند | تاریخ بازدید 18 مهر 1396

زمان در آنجا ایستاده بود...

تماشای قصر آخرین شاه ایران را از دست ندهید. شما می توانید از اتاق های خصوصی خانواده بازدید کنید. انگار عقربه های ساعت از زمانی که ساکنان ساختمان را ترک کرده اند، از حرکت باز ایستاده اند؛ به خصوص در اتاق کودکان.

شیوه لوکس زندگی این شاه باورنکردنی است. شما همچنین می توانید رولز رویس او را در ساختمانی دیگر ببینید.

توصیه های کارناوالی

زمان پیشنهادی برای بازدید از کاخ نیاوران 1 ساعت و برای کل مجموعه 3 ساعت است اما برای اینکه بتوانید بدون دغدغه از مجموعه بازدید کنید، زمان بیشتری را اختصاص دهید. 

در بیرون از مجموعه هم رستوران هایی برای صرف غذا وجود دارند و شما می توانید روزی به یاد ماندنی برای خود خلق کنید.

در محوطه کاخ گاهی برنامه های خاصی مانند کنسرت و نمایشگاه برگزار می شود. می توانید با مراجعه به سایت مجموعه و یا تماس با روابط عمومی از این برنامه ها اطلاع پیدا کنید.

سخن آخر

تهران با وجود همه شلوغی ها و دود و دم هایش، باز هم دیدنی های خاص خود را دارد و کاخ نیاوران نمونه ای از آنهاست. اگر ساکن این شهر هستید و یا قرار است مدتی را مهمان آن باشید؛ برای بازدید از جاذبه هایش وقت بگذارید و کاخ نیاوران را نیز در فهرست بازدیدهای تان قرار دهید.

تا به حال به این کاخ قدم گذاشته اید؟

کدام یک از قسمت های آن را بیشتر دوست داشتید؟

نظرتان راجع به معماری این کاخ زیبا چیست؟

 منتظر تجربه ها و نظرات شما در کارناوال هستیم.