کوه صفه اصفهان | بام نصف جهان

امروز شما را به کوه صفه اصفهان می‌بریم که یکی از تفرجگاه‌های محبوب اهالی نصف جهان به حساب می‌آید. این تفرجگاه، هم فضای دل‌انگیزی دارد و هم امکانات خوبی در خود جای داده است. شما در اینجا می‌توانید به زیپ لاین کوه صفه دسترسی داشته باشید و هم در باشگاه بولینگ مشهور آن، اوقات خوشی برای خود رقم بزنید. اگر هم اهل بازی‌های هیجانی هستید می‌توانید به سراغ شهربازی کوه اصفهان بروید. پس در این گشت و گذار متفاوت در نصف جهان، کارناوال را همراهی کنید تا شما را با ادرس کوه صفه اصفهان آشنا کنیم.

چرا کوه صفه اصفهان؟

• یکی از محبوب‌ترین جاهای تفریحی اصفهان است.
• از آن با عنوان بام اصفهان یاد می‌کنند و چشم‌انداز زیبایی از شهر را پیش‌ روی‌تان می‌گذارد.
• امکانات رفاهی و تفریحی خوبی در خود دارد.
• جاذبه‌های طبیعی و تاریخی جالبی را می‌توان در آن دید.
• وجود تفریحات خوب همچون بولینگ و تله کابین بر جذابیت این تفرجگاه می‌افزاید.
• یکی از مقاصد محبوب برای کوهنوردان است.

آشنایی با کوه صفه اصفهان

اگر از شلوغی‌های مرکز شهر اصفهان فاصله بگیریم و راه‌مان را به سمت بلوار شهدای صفه کج کنیم، به تفرجگاهی ناب و جذاب می‌رسیم که در میان مردم با عنوان کوه صفه شناخته می‌شود. در واقع صفه نام کوهی 2241 متری از رشته‌کوه زاگرس در جنوب اصفهان است که به عنوان یک تفرجگاه مورد توجه قرار گرفته و به سبب امکانات رفاهی و تفریحی و پتانسیل آن برای ورزش‌هایی همچون کوهنوردی، پیاده روی و سنگ نوردی محبوبیت زیادی نزد مردم دارد.

چشمه ها، غارها و زیبایی‌های متعددی را می‌توان در این کوه یافت که گویای ارزش طبیعی آن هستند. جالب آنکه این کوه دارای ارزش تاریخی نیز هست؛ گفته می‌شود مردم در گذشته‌های دور از کوه صفه به عنوان پایگاه و پناهگاه استفاده می‌کردند و شیوه ساخت و معماری قلعه موجود در این کوه، نشانه‌هایی از قلعه‌های ساسانی را به نمایش می‌گذارد. قرارگیری مقبره شهدای گمنام در صفه نیز بر اهمیت آن افزوده و بسیاری را به سوی خود کشانده است.

کوه صفه از شمال به جاده کمربندی، از غرب به کوه‌های تخت رستم و دره‌خان، از شرق به شهرک‌ها و مجتمع‌های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و خط آهن محدود می‌شود. 

 چرا نامش صفه است؟

کوه صُفه از محل چشمه‌ای به نام خاچیک آغاز می‌شود. در این قسمت سنگِ کوه از خاک جدا شده و دامنه کوه را تشکیل داده است. این کوه در انتها به فضای سنگیِ صاف و صُفِه مانندی می‌رسد و همین باعث شده نام صفه را بر آن بگذارند. صفه در لغت به معنای فضای تخت است.

دیدنی های کوه صفه

تمام دیدنی‌های کوه صفه تنها به هیبت پر صلابت کوه ختم نمی شود و دیدنی‌های دیگری را نیز می توانید در محدوده آن بیابید. البته به غیر از بازدید و گردش در جاذبه های معرفی شده در این بخش، شما در شهر اصفهان به گستره وسیعی از جاذبه‌های تاریخی، تفریحی، مراکز خرید اصفهان و ... دسترسی دارید که برای آشنایی بهتر با آنها می‌توانید کارناوال را جست و جو کنید.

بام اصفهان

مهم‌ترین و پرطرفدارترین دیدنی کوه صفه، چشم‌اندازهایی است که در این مکان فرصت دیدن‌شان را دارید. در بسیاری از نقاط این کوه شاهد منظره‌ای از رودخانه زاینده‌رود و شهر اصفهان خواهید بود. به همین دلیل است که کوه صفه را یک نشانه بزرگ شهری می دانند؛ نشانه‌ای که از تمام نقاط شهر دیده می‌شود و از سوی دیگر وقتی بر فرازش قرار گیرید چشم‌اندازی کم‌نظیر از شهر اصفهان را خواهید داشت. برای همین است که کوه صفه را بام اصفهان می‌خوانند. به راحتی می‌توانید با تله کابین به این بام برسید و از امکانات موجود در آن مانند رستوران‌ها و کافه‌ها بهره ببرید.

البته همه چیز به چشم‌اندازهای شهری ختم نمی‌شود. اگر کمر همت ببندید و رنج کوهنوردی را به جان بخرید بالاتر از محلی به نام چشمه گل زرد، با عبور از چند پيچ و خم به قله می‌رسید. حالا اگر به سمت چپ بنگرید، تپه‌های كوچک و بزرگی را می‌بینید که با نام هزار دره شناخته می‌شوند و جاده شيراز از وسط آن عبور می‌کند. این تپه‌ها خاک سرخی دارد که در رنگ‌آميزی به کار می‌رود. در همین جا نمایی از كوه های كلاه قاضی نیز دیده می‌شود. در سمت غرب، شاه‌كوه را می‌بینید و پس از آن لنجان اصفهان خودنمایی می‌کند.

به طور کلی صفه دارای دو قله است؛ قله جنوبی و شمالی که بر روی هر یک چند دکل مخابراتی دیده می‌شود. قله جنوبی بلندتر از قله شمالی است؛ اما در قله شمالی منظره‌ای بهتر و گسترده‌تر از شهر را خواهید دید. 

ساعات کار مجموعه امکانات بام اصفهان: شنبه تا چهارشنبه 16:00 تا 24:00 | پنجشنبه و جمعه 10:00 تا 24:00

شماره تماس: 14-36759011-031

بروز رسانی 1399/03/26

پارک وحش: در قسمتی از تفرجگاه صفه یک پارک وحش قرار دارد که در 50000 مترمربع وسعت ایجاد شده و حیوانات گوشت‌خوار و حیوانات علف‌خوار را در خود جای داده است. این پارک وحش در واقع یک باغ وحش کوچک است که در آن می‌توانید تعدادی از جانداران را ببینید. حوضچه‌ای کوچک با چند اردک، غاز و قو، کل و بز، قوچ و میش، گراز، خرگوش، سگ و شتر و ... حیوانات این پارک را تشکیل می‌دهند. 

گردنه باد: در جنوب کوه صفه، دره‌ای وجود دارد که به «گردنه باد» مشهور است. در شمال و جنوب این گردنه ارتفاعات کوه صفه و کوه مشرف به سپاهان شهر قرار دارد و از آنجا که بادهای اصفهان عموما غربی ـ شرقی است، جریان باد در این نقطه متمرکز و شدید می‌شود. در تمام فصول سال به ویژه پاییز و بهار شدت وزش باد در این منطقه کاملا مشهود است.

پل رنگین‌کمانی: پل رنگین‌کمانی نام یک پل سنگی است که در پشتِ کوه صفه و در جبهه غربی آن قرار دارد و یکی از جاذبه‌های این کوه به شمار می‌رود.

قلعه شاهدژ: معروف‌ترین جاذبه کوه صفه قلعه شاهدژ است که در بلندترین نقطه کوه و در شمال غربی آن قرار دارد و آن را با عنوان قلعه دیو نیز می‌شناسند. از این قلعه بارها و بارها در کتاب‌های تاریخی و افسانه‌ها نام برده شده است؛ اما هیچ کس به درستی نمی‌دانست این قلعه در کجا قرار دارد. در حدود نیم قرن پیش دو تن از پژوهشگران اصفهان این نظریه را مطرح کردند که شاهدژ همین «قلعه دیو» افسانه‌ای در کوه صفه است. ۶ دروازه، حدود ۲۰ برج نگهبانی، یک دیوار بزرگ، دیوارهای کوچک حفاظتی، قلعه کوچک سنگی، انبارهای آذوقه و وسایل جنگی و ... از جمله بخش‌های نظامی و دفاعی قلعه هستند که امروزه بقایای آنها به چشم می‌خورد.  

شاید این سوال برای‌تان پیش بیاید که این قلعه اینجا چه کار می‌کند؟ پاسخ در کاربرد نظامی و دفاعی شاهدژ نهفته است. کوه صفه از نظر ساختار زمین‌شناسی کوهی سرسخت، خشن و صعب العبور به شمار می رود و به همین دلیل برای ایجاد ساختار دفاعی کاملا مناسب به نظر می‌رسد. 

بناها، راه‌ها، و استحکامات قلعه به گونه ای طراحی شده که کسی نمی توانست به درون آن نفوذ پیدا کند. سازندگان با استفاده از پرتگاه‌ها و دیواره‌های کوه و تراشیدن برخی نقاط و ساختن دیوارهای متعدد در نقاط مختلف، راه های دسترسی به قلعه را بسته بودند. البته همه اینها مربوط به گذشته می‌شود و امروزه با احداث راه‌های جدید و بهبود مسیرهای دشوار، هم راه‌های صعود به ارتفاعات کوه راحت‌تر شده است و هم به راحتی می‌توان به جاذبه‌های آن از جمله همین قلعه دست یافت. 

برای تامین آب تاسیساتی برای استفاده از آب باران و چشمه‌های کوچک موجود در گوشه و کنار کوه ایجاد کرده بودند که آثر آنها هنوز هم باقیست. بندهای آبگیر، حوض ها، حوضچه ها و تنبوشه (لوله های سفالی هدایت آب) از جمله این تاسیسات هستند. 

نام این قلعه در سال ۱۳۸۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده؛ اما اقدامات حفاظتی آن چنان که باید در مورد آن صورت نگرفته است.

راه دسترسی: برای رسیدن به قلعه باید از راهی اقدام کنید که به صورت مارپیچ در جبهه شرقی کوه ایجاد کرده اند و تا محل چشمه گل زرد ادامه دارد. از این چشمه با دور زدن کوه و صعود از جبهه غربی می‌توان به شاهدژ رسید. یکی از بهترین راه‌ها برای رسیدن به قلعه کوه صفه از طریق چشمه خاچیک و حرکت به سمت گردنه باد است. سپس از گردنه باد باید به سمت راست رفت.

بد نیست بدانید در غرب دامنه صفه سازه قلعه مانند دیگری نیز وجود داشته که از خشت‌های بزرگ به اضلاع نیم متر بوده است. این سازه را تخت رستم می‌خواندند و بنا بر باور مردم جنگ اسكندر و دارا در این مکان اتفاق افتاده است.

چشمه های کوه صفه: از جمله دیدنی‌های طبیعی کوه صفه چشمه‌هایی هستند که در جای‌جای این منطقه قرار دارند. در اینجا به مهم‌ترین و مشهورترین این چشمه‌ها اشاره می‌کنیم:

• چشمه پاچنار: این چشمه در ارتفاع ۱۸۵۰ متری کوه صفه قرار دارد. وجود این چشمه سرسبزی را برای این ناحیه به ارمغان آورده است و به همین دلیل گذشتگان نام پاچنار به معنای مکانی با درختان سرسبز را برای آن برگزیده‌اند. 
• چشمه درویش یا خاچیک: در 100 متری شرق چشمه پاچنار و در ارتفاع تقریبی ۱۹۰۰ متری، چشمه‌ دیگری دیده می‌شود که درویش نام دارد. این چشمه به شکل حوض طبیعی و مسقف است که در پای کوه قرار دارد. در بازدید از این چشمه می‌بینید که آب و سبزه چگونه در شکم یک حفره سنگی بزرگ جای گرفته و شاهکاری زیبا را خلق کرده‌اند. چشمه بین پارک صفه و قله کوه قرار دارد و محیط پیرامونش تفرجگاه و استراحتگاهی جذاب برای مردم است. گفته می‌شود که در گذشته فردی ارمنی به نام خاچیک در دامنه این کوه دکه‌ای داشته و مواد خوراکی به کوهنوردان می فروخته است؛ به همین دلیل برخی این چشمه را با نام خاچیک می شناسند. 

نام چشمه درویش ناشی از حضور همین درویش است. بیش از  ۱۰۰۰ متر که در غرب چشمه درویش پیش بروید به همان قسمت صفه مانندی می رسید که دلیل نام گذاری این کوه است. کوه در این قسمت مانند دیوار صافی به نظر می‌رسد و سایه دارد. بر روی این قسمت مسطح عمارتی چهارطاقی دیده می شود که توسط گذشتگان ساخته شده است.

• چشمه نقط: در غرب صفه‌ای که از آن سخن گفتیم، چشمه دیگری به چشم می‌خورد که نقط نام دارد. این چشمه به صورت یک سنگاب است که آب قطره قطره از بالای کوه در آن می‌چکد. حیوانات و کوهنوردان از آب خنک این چشمه استفاده می‌کنند.
• چشمه گل زرد: حدود 200 متر پس از چشمه درویش و گذر از یک راه صعب‌العبور، چشمه گل زرد دیده می‌شود که زیبایی خاص خود را دارد. این چشمه را فقط کوهنوردان می‌توانند ببینند و هر کسی از پس طی کردن مسیر سخت آن بر نمی‌آید.
•  چشمه چاه درویش: 700 متر آن طرف تر از چشمه درویش و در ارتفاع ۱۸۰۰ متری چشمه چاه درویش قرار دارد. سطح این چشمه پایین تر از اطراف آن بوده و هیچ وقت آب آن جاری نمی‌شده است. به همین دلیل هنگامی که چشمه پاچنار و چشمه درویش آب نداشتند، اندک آبی در این چشمه یافت می‌شد. از این رو نامش را چشمه چاه درویش گذاشتند و از آنجا که در زمینی آهکی قرار دارد، بین کوهنوردان به چشمه گچی معروف شده است.

غار های کوه صفه: بیش از ۱۴ غار کوچک و بزرگ را می توان در صفه دید که مهم ترین آنها عبارتند از:

• غار کسری در کنار دستگاهِ توربین بادی در محلی به نام گردنه باد
• غار بیدستون یا غار انجیری یا انجیلی در جبهه غربیِ کوه صفه
• غار قنبر در جبهه شرقیِ کوه و در بالای چشمه خاچیک 
• غار هفت چشمه در جبهه جنوبی کوه و در کنارِ مجموعه‌ای از چند چشمه
• غار کفتار در محلی به نام دره دوزخ
• غار گنگ آباد
• غار دست‌کندِ چکاد که گروهی به نام چکاد آن را ایجاد کرده اند. 
• غار دست‌کند "الله" که توسط پهلوان صادق ایجاد و امروزه تخریب شده است.
• غار سیمرغ جدیدترین غار کشف شده در این ناحیه در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا که توسط تیم غارشناسی اصفهان و در اواخر سال 91 کشف شده است. 

نکته مهم: رفتن به این غارها یک راهنمای کار بلد می خواهد چرا که برخی از آنها به طور کامل کشف نشده‌اند. به عنوان مثال غار سیمرغ سه حلقه چاه بسیار تنگ و باریک دارد که هر کسی نمی‌تواند آنها را پشت سر بگذارد. تنگی غار و وجود احتمال ریزش در آن باعث شده تا تنها غارنوردان حرفه‌ای بتوانند به درون آن بروند.

متاسفانه تصویری از این غارها در دست نیست. اگر عکسی از این جاذبه ها دارید، آن را برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان در کارناوال منتشر شود. عکس را اینجا آپلود کنید.

تفریحات و امکانات تفریحی کوه صفه

ورزش‌های مختلف: نزدیکی به شهر اصفهان، ارتفاع مناسب و تنوع پستی و بلندی ها، از ویژگی های کوه صفه هستند و همین باعث شده تا این محل به یکی از مکان‌های محبوب ورزشی تفریحی بدل شود. در این تفرجگاه می توانید به ورزش های زیر بپردازید:

• پیاده‌روی: کافیست صبح زود و یا آخر هفته ها راه تان را به سمت صفه کج کنید تا ببینید گروه های متعدد چگونه دور هم جمع می‌شوند و در سطح سنگفرش‌شده پای کوه به پیاده‌روی می‌‌پردازند. برخی هم پا را فراتر گذاشته و وارد مسیرهای سربالایی می‌شوند تا چالشی تازه را برای خود ایجاد کنند.
• تپه‌نوردی و کوهنوردی: صفه از دیرباز مقصد محبوب تپه نوردان و کوهنوردان بود و امروزه محبوبیت آن افزایش یافته است. مسیرهای کوهنوردی خوبی در این کوهستان وجود دارند که شما را به قله می‌رسانند و فرصتی خوب را برای لذت بردن از جاذبه‌های مسیر به شما می‌دهند. در سال های اخیر کافه خاچیک به پناهگاه و پایگاه کوهنوردی تبدیل شده است و اصلاح مسیرهای دشوار نیز باعث شده تا انجام این ورزش امن‌تر و راحت‌تر صورت گیرد. 
• سنگ‌نوردی و صخره‌نوردی: وجود صخره‌های بزرگ و بلند در نقاط مختلف صفه از ویژگی های بارز این کوهستان زیباست و این مساله آن را به یکی از مکان های ناب برای آموزش سنگ‌نوردی و صخره‌نوردی تبدیل کرده است. به عنوان مثال از مسیر قار قنبر و دیواره زیرین آن برای آموزش به مبتدیان این رشته استفاده می‌شود.

 تله کابین صفه: تله کابین یکی از امکانات تفریحی و رفاهی جذاب این منطقه است که طرفداران بسیاری دارد. تله کابین صفه دارای دو خط است:

• خط اول از دامنه کوه آغاز شده و افراد را تا گردنه باد بالا می برد. در هنگامی که سوار بر این خط تله کابین هستید مناظر زیبای کوهستان، بام اصفهان و مناظر طبیعی چشم نوازی را مشاهده خواهید کرد. در ایستگاه گردنه باد، دمای هوا خنک تر از پای کوه است و همین امر موجب می‌شود تا در تابستان‌ها بسیاری به آن مراجعه کنند. امکانات پذیرایی نیز در این ایستگاه مهیاست و خاطره ای خوش را برای مراجعان خلق می کند.
• خط­ دو ۸۰۰ متر طول دارد مسیر گردنه‌باد (ایستگاه دوم) تا قله کوه صفه را می‌پیماید و به قلعه تاریخی شاهدژ می‌رسد.

شماره تماس: 14-36759011-031  داخلی 112

ساعات کار: شنبه تا چهارشنبه 16:00 الی 22:00، پنجشنبه و جمعه و روزهای تعطیل 10:00 تا 22:00

هزینه: 30000 تومان رفت و برگشت |  رفت یا برگشت 18000 تومان

هزینه توریست خارجی: 60000 تومان رفت و برگشت |  رفت یا برگشت 30000 تومان

نکته: هنگام وزش بادهای شدید، تله کابین به صورت موقت از سرویس دهی خودداری می کند و امکان تغییر ساعات کار در ایام پیک سفر و تعطیلات وجود دارد. 

بروز رسانی 1399/03/26

مرکز بولینگ صفه: طرفداران بولینگ و بیلیارد می‌توانند در کنار تله کابین صفه به مرکز این بازی ها بروند و ساعاتی خوش و به یادماندنی را تجربه کنند. 

 شماره تماس: 14-36759011-031  داخلی 118 

هزینه بولینگ: یک ساعت 110000 تومان و نیم ساعت 70000 تومان

هزینه بولینگ توریست خارجی: یک ساعت 110000 تومان و نیم ساعت 80000 تومان.

هزینه بیلیارد: بیلیارد- اسنوکر یک ساعت 35000 تومان و نیم ساعت 20000 تومان، بیلیارد-ایت یک ساعت 25000 تومان و نیم ساعت 15000 تومان.

هزیه بیلیارد ویژه توریست: ساعتی 40000 تومان

ساعات کار: شنبه تا چهارشنبه 15:00 تا 24:00 | پنجشنبه، جمعه و تعطیلات 10:00 تا 24:00

نکته: پیش از مراجعه تماس بگیرید و نسبت به رزرو اقدام کنید. امکان تغییر ساعات کار در ایام پیک سفر و تعطیلات وجود دارد. 

بروز رسانی 1399/03/26

زیپ لاین صفه : در این تفرجگاه نام این بخش تفریحی را روباه پرنده گذاشته‌اند.

شماره تماس: 14-36759011-031  داخلی 114 

ساعات کار: شنبه تا چهارشنبه 16:00 تا 24:00 | پنجشنبه، جمعه و تعطیلات 08:00 تا 24:00

هزینه زیپ لاین و پل معلق با هم: 25000 تومان

هزینه زیپ لاین و پل معلق با هم برای توریست خارجی: 40000 تومان

نکته: امکان تغییر ساعات کار در ایام پیک سفر و تعطیلات وجود دارد. 

بروز رسانی 1399/03/26

پارک بادی صفه: اگر کودکی به همراه‌تان است و دوست دارید به او هم خوش بگذرد حتما راه‌تان را به سمت پارک بادی صفه کج کنید و بگذارید حسابی در آنجا انرژی‌اش را تخلیه کند. 

شهربازی کودکان و بزرگسالان: در دامنه کوه و در کنار ایستگاه تله کابین یک شهربازی کوچک وجود دارد که هم کودکان و هم بزرگسالان می‌توانند در آن خوش بگذرانند. از جمله دستگاه های موجود در این شهربازی می توان به این موارد اشاره کرد: ترامپولین، استخر توپ، هلیکوپتر، سفینه کودک، ماشین برقی، سالتو، فریزبی رنجر، کشتی بزرگ، سرسره بادی، مری گوراند 6 نفره، کشتی 12 نفره، قطار کودک 4 نفره 

ساعات کار: شنبه تا چهارشنبه 17:00 الی 24:00، پنجشنبه و جمعه و روزهای تعطیل 10:00 تا 24:00

شماره تماس: 14-36759011-031  داخلی 100

نکته: امکان تغییر ساعات کار در ایام پیک سفر و تعطیلات وجود دارد. 

بروز رسانی 1399/03/26

سینما 7 بعدی: در صفه می‌توانید به سراغ سینمای 7 بعدی بروید و برای دقایقی غرق در هیجان شوید. سالن این سینما مجهز به صندلی‌های شتاب‌دهنده است و جلوه‌های فیزیکی، حرکتی و حسی ویژه از قبیل باد، طوفان، حباب، پاشیدن آب، ایجاد رایحه، گرما، سرما و ... را نیز ایجاد می‌کند.

شماره تماس: 14-36759011-031  داخلی 128

نکته: سینما در حال تعمیر است و در حال حاضر امکان استفاده از آن وجود ندارد.

بروز رسانی 1399/03/26

پیک‌نیک و عکاسی: کوه صفه پاتوق دوست‌داران پیک‌نیک در اصفهان است. بسیاری از گروه‌های خانوادگی و دوستانه به این مکان می‌آیند و با برپا کردن بساط پیک‌نیک‌شان روزی خوش را برای خود خلق می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. امکانات خوب و فضا و چشم‌انداز تماشایی کوهستان صفه، آن را به مکانی ایده‌آل برای این تفریح تبدیل کرده‌اند.

سوژه‌های عکاسی در صفه زیاد است؛ می توانید به قدم زدن در دامنه کوه بپردازید و به ثبت تصاویر مشغول شوید و یا با تله کابین به بام اصفهان بروید و نمایی تماشایی از شهر را در قاب تصویر بگنجانید. برای ثبت تصاویر بهتر، مقالات صفحه آموزش عکاسی را بخوانید.

شکم گردی: رستوران‌های صفه از جمله مکان‌هایی هستند که ساکنان و مهمانان این شهر را به سوی خود می‌کشانند. در این رستوران‌ها هم از خوردن یک وعده غذا در کنار عزیزان‌تان لذت می‌برید و هم از مناظر زیبای صفه بی‌نصیب نمی‌مانید.

امکانات پارک صفه

امکانات خوبی در پارک صفه وجود دارد و می‌توانید ساعات خوشی را در آن سپری کنید. در مورد امکانات تفریحی که به تله کابین، بولینگ، زیپ‌لاین و ... اشاره کردیم. امکانات رفاهی موجود در پارک نیز عبارتند از:

• آلاچیق
• سرویس بهداشتی
• نمازخانه
• بوفه
•  رستوران و کافه
• نیمکت
• پارکینگ

تحولات تاریخی کوهستان صفه

 یکی از ویژگی های کوهستان صفه ارزش تاریخی آن است. در ادامه به بررسی ردپای این کوهستان در دوره‌های مختلف تاریخی می‌پردازیم:

دوران باستان

ریشه نام اصفهان از سپاهان است و این نشان می‌دهد که در دوران ساسانیان این منطقه مقر سپاهیان «ولیعهد نشین» بوده است؛ چیزی که با مشاهده برخی آثار به جا مانده مثل آتشگاه و گورهای زرتشتیان اثبات می‌شود. 

این زمینه تاریخی و وجود برخی شواهد حکایت از این دارند که گذشتگان از کوه صفه به عنوان پایگاه و پناهگاه استفاده می‌کردند. شیوه ساخت و معماری قلعه کوه صفه شباهت زیادی به معماری دوره ساسانی دارد و وجود حفره‌های سنگی در اطراف کوه صفه، استودان‌ها (استخوان دان‌های) زرتشتی را در ذهن تداعی می‌کنند. همچنین این احتمال وجود دارد که برخی بقایای قلعه کوه صفه به جا مانده از یک آتشکده باشد. 

قرون میانه اسلامی

کتاب‌های معتبر تاریخی مربوط به قرون میانه اسلامی مثل «تاریخ ابن اثیر»، «تاریخ راوند» و «تاریخ جهانگشای جوینی» مبارزات دولت سلجوقی -سنی مذهب و طرفدار خلفای بغداد- با پیروان فرقه شیعه اسماعیلیه در اصفهان را به خوبی شرح می‌دهند و به کوهستان صفه و قلعه آن نیز اشاره‌هایی دارند. شهر اصفهان پایگاه اصلی سلجوقیان به شمار می‌رفت؛ این شهر در آن دوران رو به توسعه نهاد و از سوی دیگر در کانون کشاکش سیاسی و نظامی واقع شد. بالا گرفتن جنبش اسماعیلیه در منطقه اصفهان، بازسازی قلعه «شاهدژ» در کوه صفه، جنگ طولانی اسماعیلیان با دولت سلجوقی و ماجرای تسلط اسماعیلیه بر کوه صفه و سرانجام آنها به طور مستقیم با صفه در ارتباط هستند.

با مرگ ملکشاه سلجوقی در سال ۴۸۵ هجری قمری میان فرزندان او برکیارق، محمود و محمد اختلافی بر سر سلطنت در گرفت که تضعیف سلجوقی را به دنبال آورد. در همین شرایط بود که «احمدابن عطاش» یکی از معتقدان و فعالان اسماعیلی در اصفهان با فرمانده قلعه شاهدژ نقشه کشید و این قلعه را به تصرف در آورد. آنان استحکامات نظامی کوه صفه را تقویت کردند و با تسلط بر اراضی اطراف، باج و خراج آنها را در دست گرفتند. با این اتفاق، جنگی طولانی درگرفت و قلعه شاهدژ و فداییان اسماعیلی مشهور شدند. پس از تثبیت قدرت سلطان محمد سلجوقی، در سال ۵۰۰ هجری تمام کوهستان صفه به محاصره وی درآمد و او توانست قلعه را فتح کند. 

در دوره صفویه

در دوره صفویه با انتخاب شدن اصفهان به عنوان پایتخت، این شهر اهمیت سیاسی و اقتصادی  پیدا کرد و اهمیت نظامی و دفاعی آن روز به روز کمرنگ تر شد. در این دوره شهر اصفهان نقش معماری، هنری و فرهنگی چشمگیری یافت. برخی از نقاط خوش منظره کوه صفه را بازسازی و مسیرهایی برای دسترسی به ارتفاعات و ارتباط با نقاط مختلف شهر را ایجاد کردند.

در زمان شاه سلیمان صفوی یا شاه صفی دوم در محل یکی از چشمه‌های دامنه کوه صفه (چشمه پاچنار) بنایی برای تفریح و گردش درباریان بنا نهاده شد که نامش را تخت سلیمان گذاشتند. وصف این بنا در سفرنامه برخی از جهانگردان و سفرنامه نویسان دوره صفوی دیده می‌شود:

•  انگلبرت کمپفر (Engelbert Kampher)، سیاح، طبیعی‌دان و پزشک آلمانی که به عنوان منشی و پزشک همراه با سفیر سوئد سفرهایی به ایران داشت، موفق شد نقشه‌ها و تصاویر و اطلاعات خوبی را تهیه کنید. در آثار وی شرح و تصویری از بنای تخت سلیمان در زمان شاه سلیمان دیده می‌شود. 
• کورنلیس دوبروین (Cornelis deBrruyn)، سیاح و نقاش هلندی که در سال‌های ۱۷۰۱ تا ۱۷۰۳ به ایران و اصفهان سفر داشت، 16 سال بعد از کمپفر تصویر دیگری از بنای تخت سلیمان کشیده است.
• وارطانیس یوزوکچیان (Vardanes usukjian)، خلیفه و پیشوای روحانی ارمنی بود که در دوره قاجار (سال ۱۸۴۴) به ایران و اصفهان آمد. او سفرنامه ای با عنوان وصف بناهای مشهور اصفهان در سال ۱۸۵۴ در شهر قسطنطنیه چاپ کرد و  در بخشی از آن با ارایه تصویری از بنای تخت سلیمان وضع آن را شرح داد.

گیاهان و جانوران کوه صفه

پوشش گیاهی در صفه بر دو نوع است؛ پوشش گیاهی خودرو و فضاسازی شهرداری. پوشش خودرو این منطقه بیشتر گیاهان فصلی است که از میان آنها می توان به انجیر وحشی و بادام وحشی اشاره کرد. انواع گل های فصلی، چمن و درختان و درختچه‌های دایمی کاری از شهرداری اصفهان هستند. 

در پارک کوهستانی صفه حیواناتی چون خدنگ، روباه، شغال، خرگوش، انواع پرندگان خانواده گنجشک‌سانان، زاغ نوک سرخ، موش های دوپا، مار، عقرب، جوجه تیغی، کبک، تیهو، بزمجه و... زندگی می کنند. این جانداران خطری برای انسان‌ها نداشته و معمولا خودشان را از مسیر کوهنوردی دور نگه می‌دارند.

دغدغه‌‌های کارناوالی

یکی از مسایلی که می تواند در آینده مشکلی جدی برای صفه باشد به ایجاد فضای سبز غیراصولی باز می گردد که از اوایل دهه هشتاد خورشیدی در این تفرجگاه آغاز شده است. کاشت گیاهان غیربومی و گسترش افراطی آن در شیب‌های تند و ریزشی که بستر سنگی دارند، از عوارض این کار هستند که می توانند برای اکوسیستم خطرساز باشند.

یکی دیگر از مسائل مهم مربوط به کوه صفه، پارک وحش آن است که بسیاری بر این باورند این مکان برای حیوانات مناسب نیست و استانداردهای لازم برای این کار را نمی‌توان در آن یافت. شرایط نامناسب نگهداری حیوانات در این بخش موجب نگرانی بسیاری از کارشناسان شده است.

توصیه‌های کارناوالی

فضای چشم‌نواز کوهستان صفه در هنگام پاکیزگی زیباست پس با زباله‌ها چهره زیبای این جاذبه را از آن نگیرید.

اگر با حیوانی برخورد کردید بی‌حرکت بمانید تا جاندار محل را ترک کند. حیوانات به ندرت بر سر راه انسان ها قرار می‌گیرند و اگر با آنها رفتار بدی نداشته باشید هیچ‌گونه عکس العمل بدی از خود نشان نمی‌دهند.

همچنین اگر در برنامه‌ریزی سفر خود به اصفهان برای انتخاب محل اقامت مناسب از میان گزینه‌های مختلف به مشکل خوردید اصلا نگران نباشید، چرا که در کارناوال می‌توانید اقامتگاه‌های مختلف را بر اساس قیمت، ستاره هتل، امکانات و ... فیلتر و دسته‌بندی کنید. پس اگر در سفرهای تان اهل اقامت در هتل هستید، بدون معطلی سری به صفحه رزرو هتل های اصفهان بزنید و هتل مورد علاقه‌تان را انتخاب کنید. اگر هم به دنبال تجربه اقامتی لوکس در اصفهان هستید، می توانید وارد صفحه هتل های پنج ستاره اصفهان شوید و به بررسی شرایط این هتل ها بپردازید. سوئیت‌ها هم گزینه دیگری برای اقامت در نصف جهان هستند، برای اینکه در مورد شرایط رزرو، قیمت و امکانات آنها بدانید تنها کافی‌ست سری به صفحه اجاره سوئیت در اصفهان بزنید. 

سخن آخر

همه اصفهان را با پل ها و مساجد قدیمی و نقش جهان دلربایش می‌شناسند. امروز ما سفری متفاوت به این دیار را تجربه کردیم و به سراغ تفرجگاهی معروف در این شهر رفتیم؛ جایی که می‌تواند ساعاتی متفاوت را در اصفهان برای تان خلق کند. اگر شما تجربه‌ای از حضور در این تفرجگاه دارید آن را با ما و دوستان کارناوالی‌تان به اشتراک بگذارید. از نقاط قوت و ضعف این محل برای‌مان بگویید و ما را از خاطره‌های‌تان بی‌نصیب نگذارید.

منتظر دیدگاه های شما عزیزان هستیم...