کارناوال - راهنمای سفر

دریاچه نمک حوض سلطان قم

۴۰‌ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮی ﺷﻤﺎل ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ‌ﻗﻢ‌، حاشیه بزرگراه تهران – قم

3.2

از 5 امتیاز

میانگین نظرات 16 کاربر

گالری تصاویر

مدت پیشنهادی بازدید

2 تا 6 ساعت

ساعت دسترسی

امروز سه‌شنبه 24 ساعته

هزینه ورودی

رایگان

همه چیز درباره دریاچه نمک حوض سلطان قم

چرا بازدید کنیم؟

نقد و بررسی کارناوال

کجاست؟

نقشه و مسیر

آقام چی گفتن؟

نظرات کاربران

سوالی دارید؟

پرسش و پاسخ

نقد و بررسی کارناوال

کارناوال

نویسنده ارشد کارناوال

انتشار

26 آذر 1398

به روز رسانی

26 آذر 1398

معرفی /

دریاچه نمک حوض سلطان قم | بزرگترین آینه طبیعی ایران

دریاچه حوض سلطان قم، یکی از جاذبه های طبیعی ایران است که در کنار اتوبان پر رفت و آمد تهران - قم قرار دارد و شاید بارها و بارها از کنار آن عبور کرده باشید. در این مطلب تعدادی از عکس های دریاچه حوض سلطان قم را به شما نشان می دهیم و از ویژگی های این جاذبه سخن می گوییم. با ما باشید تا به شما راه دسترسی به دریاچه حوض سلطان را بگوییم و با این جاذبه منحصر به فرد آشنای تان کنیم.

Photo by : Unknown

چرا دریاچه نمک حوض سلطان؟


  • این دریاچه با سطح صیقلی خود عنوان بزرگترین آینه طبیعی ایران را به خود اختصاص داده است.
  • در این دریاچه می توانید شاهد انعکاس تصویر آسمان در زمین باشید. 
  • حوض سلطان با ویژگی منحصر به فرد خود فرصت مناسبی را برای ثبت تصاویر کم نظیر به شما می دهد.

مناسب برای


طبیعت گردان آماتور تا حرفه ای

نامناسب برای


معلولان جسمی ممکن است با محدودیت مواجه شوند.

آشنایی با دریاچه نمک حوض سلطان

در میانه اتوبان قم - تهران دریاچه ای نمکی دیده می شود که حوض سلطان نام دارد و در سال ۱۸۸۳ میلادی (حدود سال 1261 خورشیدی) و بر اثر ساخت جاده شوسه تهران - قم تشکیل شده است.

برخی کارشناسان این پدیده را به عنوان یک تالاب در نظر گرفته اند و حتا نام آن در فهرست پنج تالاب استان قم که به تایید کنوانسیون بین‌المللی رامسر (1) رسیده است نیز مشاهده می شود. از سوی دیگر در محل حوض سلطان، سطح ایستایی (2) آب صفر است و بنابراین می توان آن را یک اَبَرچشمه نیز در نظر گرفت. 

به دلیل اینکه رشته کوه های البرز در شمال دریاچه قرار دارند در مواقع بارندگی و ذوب برف های ارتفاعات بر میزان آب آن افزوده می شود. این مساله موجب نوسان در سطح آب دریاچه شده و به همین دلیل شکل و وسعت آن پیوسته در حال تغییر است. در فصول پرآبی وسعت دریاچه افزایش می یابد و آب آن پوششی را بر روی زمین های پست و شوره زار باتلاقی اطراف ایجاد می کند؛ در این حالت وسعت حوض سلطان به ۲۴۰ کیلومتر مربع می رسد. 

این جاذبه را با نام های دریاچه قم، کويرنمک، دریاچه ساوه و دریاچه شاهى نیز می شناسند؛ اما اشتباه نکنید! اینجا همان دریاچه نمک معروف قم نیست. دریاچه نمک قم وسعت بسیار بیشتری دارد و در جنوب شرقی قم واقع است.

پاورقی


1- کنوانسیون مربوط به تالاب‌های مهم بین‌المللی، به ویژه تالاب‌های زیستگاه پرندگان آبزی. این پیمان بین‌المللی برای حفاظت از تالاب‌ها و حیوانات و گیاهان وابسته به آنها در سال ۱۹۷۱ میلادی در شهر رامسر به تصویب رسیده است.

2- سطح ایستایی یا پیزومتریک بالاترین تراز آب زیرزمینی بر روی یک سطح مشخص و در زیر زمین است.

خوشگذرانی در دریاچه

 عبور از دریاچه: گذر از عرض دریاچه به حدی جالب و لذت بخش است که بسیاری از افراد ۵ ساعت از زمان خود را صرف می کنند تا به انتهای آن برسند. حواستان باشد که این دریاچه با دیگر دریاچه ها فرق دارد. اینجا دریاچه نمک است و نمی شود با قایق از میان آن گذشت. باید مسیر را با پای پیاده طی کنید.

تماشای بزرگترین آینه طبیعی ایران: سطح صیقلی دریاچه به مانند آینه ای طبیعی خودش را در بستر بیابان گسترانیده و جلوه خاصی را به وجود آورده است. پس خودتان را در بزرگترین آینه طبیعی ایران تماشا کنید.

ثبت تصاویر خارق العاده: عکاسی از این منظره، عکاسان بسیاری را به سوی خود می کشاند تا تصاویر زیبایی را برای خود ثبت کنند.

دوچرخه سواری و آفرود: برخی نیز در گروه های دوچرخه سواری و آفرود راهی این منطقه می شوند و عرض دریاچه را طی می کنند.

بهترین فصل سفر به دریاچه حوض سلطان

بهترین زمان برای رفتن به دریاچه اوایل فصل بهار و اواسط پاییز است؛ چرا که در دیگر ایام سال از سرمای سخت و یا تابش شدید آفتاب در امان نخواهید بود و یا شانس دیدن دریاچه را نخواهید داشت.

بهار: آب و هوای منطقه رو به اعتدال می رود؛ اما هر چه از ابتدای بهار می گذرد گرما بیشتر به منطقه غالب می شود.

تابستان: تابش آفتاب، شدید و گرمای هوا زیاد است.

پاییز: آب و هوا باز هم راه اعتدال را در پیش می گیرد؛ اما هرچه به زمستان نزدیک تر می شویم سرما بیشتر حس می شود.

زمستان: این فصل سرمای سختی را بر منطقه حاکم می کند. وجود ارتفاعات البرز در شمال دریاچه باعث می شود در این فصل دریاچه پرآب شود و دیگر قادر نباشید کف نمکی آن را ببینید.

لوازم ضروری
آب آشامیدنی
تلفن همراه
دارو های عمومی
دفترچه بیمه
شارژر موبایل
عینک آفتابی
لباس نخی و خنک
لباس گرم
میان وعده
وعده های غذایی
پاور بانک
کرم ضد آفتاب
کوله پشتی
کیسه زباله
لوازم پیشنهادی
کلاه آفتابگیر
دوربین
قطب نما
بادگیر
کارت شناسایی

نکات مهم

اگر دوست دارید تا وسط دریاچه جلو بروید حتما در انتخاب کفش و شلوار خود دقت کنید و لباس اضافه به همراه داشته باشید چرا که اثرات گل و نمک به سختی از روی پوشش شما پاک می شوند.

کلاه آفتاب گیر و کرم ضدآفتاب برای پیشگیری از آفتاب سوختگی به شدت پیشنهاد می شود.

Photo by : Unknown

امکانات دریاچه حوض سلطان

این دریاچه فاقد امکانات است و باید به این مساله توجه کنید.

اقامت در بازدید از حوض سلطان

دریاچه نمک در یک منطقه بیابانی بین استان تهران و قم واقع شده است. برای تماشای این جاذبه می توانید در قم و یا تهران اقامت کنید. کمپینگ در این منطقه به دلیل وجود آب و خطرات احتمالی توصیه نمی شود.

Photo by : Unknown

راه دسترسی به دریاچه حوض سلطان

دریاچه نمک حوض سلطان در ۴۰ کیلومتری شمال شهرستان قم و ۸۵ کیلومتری جنوب تهران قرار گرفته و در حاشیه اتوبان کاملا قابل مشاهده است.

دو مسیر برای رسیدن به دریاچه وجود دارد:

۱-  در اتوبان قم- تهران بعد از مجتمع مهتاب و پشت سر گذاشتن اولین تپه کنار دریاچه و در کنار تپه دوم وارد یک جاده خاکی شوید که به سمت پایین و دریاچه می رود و به عنوان جاده اصلی معدن نمک شناخته می شود. برای اینکه جاده را گم نکنید بهتر است بدانید که یکی از نشانه‌های این خروجی، تابلوی تهران ۹۵ کیلومتر است.

۲- در اتوبان تهران - قم پس از طی ۷۰ کیلومتر در سمت چپ، جاده ای به سمت روستای چشمه شور وجود دارد که تابلوی اطلاعات گردشگری در کنار آن است. وارد آن شوید و از اولین زیر گذر به آن سوی اتوبان بروید تا به دریاچه برسید.

از كنار جاده تا دریاچه یک ساعت و نیم پیاده روی لازم است. قبل از درياچه، زمين بسيار هموار و بدون برجستگی وجود دارد.

با رسيدن به حاشیه درياچه به زمين گِلی برخورد می کنید؛ اما جای هيچ نگرانی از مرداب و فرورفتگی زياد نخواهد بود. پس از گذر از این زمین گلی دریاچه آغاز می شود. درون دریاچه، جاده خاکریزی وجود دارد که به منظور جلوگیری از فرورفتن خودروها در باتلاق و بهره برداری از نمک دریاچه ایجاد شده است.

نکته: اگر در زمان پر آبی و گل آلود بودن مسیر به سوی این جاذبه بروید ممکن است با دردسر مواجه شوید پس شرایط آب و هوایی و توان خودروی خود را برای سفر به این دریاچه در نظر داشته باشید. اگر در مسیر گیر کنید، محلی ها به کمک تان می آیند اما هزینه های نسبتا بالایی را از شما دریافت می کنند.

دیدنی های اطراف

روستا و کاروانسرای علی آباد در فاصله 13 کیلومتری

Photo by : Unknown

مشخصات حوض سلطان

حوض سلطان به شکل یک فروافتادگی نامتقارن به طول ۱۸ و عرض ۱۶ کیلومتر است که در ارتفاع ۷۱۰ متری از سطح دریا قرار دارد. این دریاچه به صورت ۵ لایه جدا از هم است که تا عمق ۴۲ متری زمین نفوذ کرده اند. لایه های نمکین دریاچه تا ۲۰ متر ضخامت دارند و با خاک های رسی با طیف رنگ قهوه ای تا خاکستری از هم جدا می شوند. خاک شور دریاچه به صورت دایره های هم مرکز در محدوده مرکز آن به چشم می خورد و هر چه از مرکز دریاچه فاصله بگیریم و به حاشیه آن نزدیک شویم میزان شوری کاهش می یابد.

نکته جالب توجه این است که این منطقه دو چاله نمکین را در خود دارد که یکی از آنها، چاله غربی حوض سلطان است و چاله شرقی با نام حوض مره شناخته می شود. البته آبراهه باریکی میان این دو جریان دارد و مانع جدایی کامل آنها از هم شده است. در قسمت غربی حوض سلطان آب های روان سطحی منطقه در آن دیده می شود؛ در حالی که حوضه شرقی که در واقع همان حوض مره است به غیر از آب های سطحی، از آب رودهایی مانند رودشور و قره‎چای نیز تغذیه می کند. این رودها اغلب از شوره زارها و اراضی نمکی اطراف گذر می کنند. به عبارتی ساده تر آب در ابتدا وارد حوض مره می شود و سر ریز آن پس از گذر از آبراهه به حوض سلطان می ریزد. در صورت پر شدن حوض سلطان، آب اضافی باز هم به حوض مره باز می گردد و در نهایت سر ریز این دو حوض، سر از دریاچه نمک در می آورد.

پوشش گیاهی و جانوری

در فصول پرآبی همچون زمستان، کفه نمکی حوض سلطان به زیر آب می رود و همین امر موجب شده است تا حاشیه یا کمربند باتلاقی آن در اضلاع شمالی و شمال غربی پوشش گیاهی خاص خود را دارا باشد. بیش از  ۲۴۰ گونه ارزشمند از ریزموجودات هوازی مانند جلبک‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها در دریاچه وجود دارندو بیش از ۴۰ گونه گیاهی نیز در منطقه مشاهده شده است که بخشی از آنها عبارتند از: گز، سودا، پرند، سالسولا، درمنه بیابانی، اشنان، تاغ زرد و سیاه، سودا و اسفناج. این گیاهان از نظر خواص دارویى، مواد موثر و سایر کاربردها دارای اهمیت هستند.

آرتمیای بومی قم، تنها جانداری است که در دریاچه حوض سلطان زندگی می کند. آرتمیا در واقع میگوی آب های شور است و از لحاظ اقتصادی به شدت ارزش دارد. این جانور از شاخه بند پایان و رده سخت پوستان بوده و برای حفظ بقای نسل خود نسبت به زندگی در آب شور سازش پیدا کرده است. دیگر جانورانی که در منطقه دیده شده اند عبارتند از:

پرندگان: هوبره، قرقی و كبوتر چاهی، انواع عقاب و انواع پرندگان مهاجر همچون غاز خاکستری، آنقوت، لک لک، فلامینگوی بزرگ

پستانداران: خرگوش، موش صحرایی، گرگ، شغال، خارپشت، روباه و آهو و در گذشته جبیر و گورخر آسیایی

خزندگان: مار و سوسمار که در کنترل بیولوژیک آفات نقش دارند.

عنکبوتیان و حشرات: عنکبوت، رتیل، موریانه و مورچه های کمیاب

Behzad Torkashvand 
Mehdi Emamifar 
Mehdi Emamifar 
Ahmad Zohrabi | Isna 

حوض سلطان | معدنی غنی در کویر

ساده ترین راه استفاده از دریاچه، استخراج نمک طعام موجود در آن است که به شیوه سنتی و جهت مصارف صنعتی صورت می گیرد؛ اما بررسی ها حاکی از آن است که در نمک دریاچه موادی از قبیل سدیم کلرید، سدیم سولفات، منیزیم کلرید و منیزیم سولفات نیز وجود دارند.

اهمیت ترکیب نمک دریاچه زمانی مشخص می شود که بدانید منیزیم از نظر فراوانی هشتمین عنصر در قشر خارجی زمین است که اغلب به صورت محلول در ترکیب آب دریاها و یا به صورت سنگ معدن منیزیم کلرید، در طبیعت وجود دارد. میزان منیزیمی که از آب دریا به دست می آید تنها 0.2 تا 0.3 درصد است در حالی که میزان منیزیم دریاچه نمک ۱۰ تا 14.7 درصد یعنی ۳۵ تا ۵۰ برابر منیزیم آب دریاست.

 بنابراین می توان گفت دریاچه نمک می تواند به عنوان یکی از غنی ترین معادن و منابع عظیم تولید منیزیم در نظر گرفته شود. از سوی دیگر ارزش اقتصادی آن نیز بسیار بیش از استخراج منیزیم از آب دریاست و از هر ۱۰۰ کیلوگرم نمک، ۱۰ تا ۱۴ کیلوگرم منیزیم حاصل می شود.

اهمیت منطقه

این منطقه از نظر زیست‌شناسى، بوم شناسى، دیرینه‌شناسى، هوا، اقلیم، اشتغال‌زایى و تفرجگاهى بسیار اهمیت دارد و می تواند یکى از چشم‌اندازهاى توسعه استان قم به حساب آید. ارزش و اهمیت این دریاچه به حدی است که باعث شد در راستای حفاظت از حیات حوض سلطان در برابر تعرض سودجویان و ناآگاهان محیط زیست و ترمیم خسارات وارد شده به پوشش گیاهى و جانوری، این منطقه در سال ۸۸ به مدت پنج سال به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شود.

دغدغه های کارناوالی

بر طبق نظر کارشناسان این پدیده منحصر به فرد طبیعت ایران در حال دست و پنجه نرم کردن با مخاطراتی است که هر لحظه آن را به نابودی نزدیک تر می کنند. از جمله این مخاطرات می توان به چرای بی‌رویه شترها در حاشیه سبز تالاب و برداشت بی رویه از معادن نمک اشاره کرد.

البته باید به این نکته توجه داشت که در زمان خشکسالی حوض سلطان کانون تولید ریزگردهایی است که با ورود به شهر قم زندگی ساکنان این استان را با مشکلاتی مواجه می سازند.

برای حفظ این آینه بزرگ ایران باید اقداماتی نظیر کنترل میزان آب، استفاده ی برنامه ریزی شده از معادن، شکار نکردن گونه‌های مهاجر و بومی و کنترل چرای دام‌ها صورت گیرد.

Ahmad Zohrabi | Isna 

توصیه های کارناوالی

همراه بردن قطب‌نما و GPS توصیه می شود؛ اما در صورتی که به آنها دسترسی ندارید به هنگام ورود به دریاچه نقطه ای را در آن سوی دریاچه نشان کنید تا از مسیر منحرف نشوید.

ترجیحا این سفر را با دوستان و خانواده و در قالب گروه انجام دهید.

آسیب زدن به طبیعت حیات این دریاچه را به خطر می اندازد پس مراقب آن باشید.

قبل از ورود به دریاچه آب و خوراکی های لازم را تهیه کنید تا دچار مشکل نشوید.

اتراق و صرف غذا در طول دریاچه را فراموش کنید. تابش آفتاب شما را آزار خواهد داد.

Habib Bigdellu 

سخن آخر

تا به حال این دریاچه را دیده اید؟

دریاچه های مشابه دیگری را در ایران می شناسید؟ 

چه خطراتی برای این دست جاذبه های طبیعی وجود دارد؟

منتظر دیدگاه ها و تجربه های شما خوبان هستیم.

شما می توانید با عضویت در سایت کارناوال، تصاویر و نوشته های تان را در مورد سفر با دیگر دوستان به اشتراک بگذارید و آنها را در لحظات شیرین گشت و گذارتان شریک کنید:

ورود به صفحه کارناوالی شـــــــــــــو

نتیجه نقد و بررسی کارناوال

4.3

بررسی شده توسط کارناوال

بکر و دست نخورده بودن(خوب) 4
سهولت در دسترسی(خوب) 4
ارزش بازدید(عالی) 5

نقاط قوت

  • بازدید از بزرگترین آینه طبیعی ایران
  • دسترسی نسبتا خوب

نقاط ضعف

  • عدم تبلیغات و اطلاع رسانی
  • عدم توجه به ظرفیت های زیست محیطی

نقد و بررسی کاربران

میانگین امتیاز کاربران

از مجموع 16 رای

3.2

خانواده

4

دوستان

2

زوج

1

آیا بازدید از دریاچه نمک حوض سلطان قم را به دیگران پیشنهاد می‌کنید؟
سهولت در دسترسی(معمولی) 2.5
سطح امنیت(معمولی) 2.5
بکر و دست نخورده بودن(بد) 2.3

دریاچه نمک حوض سلطان قم را دیده‌اید؟

تجربه و نظر خود را با دیگران به اشتراک بگذارید

سوالی دارید؟

از کارشناسان و کاربران کارناوال بپرسید

جدیدترین نقد

تو اردیبهشت ماه بود که رفتیم ....از اتوبان که به سمت تهران باید از بریدگی کنار جاده آروم برید پایین میفتید داخل جاده خاکی و بسیار ناهموار بیست دقیقه راه هست تا کنار دریاچه دقت کنید ماشین رو نبرید داخل دریاچه چون به صورت باتلاقی هست و گیر میکنه...لباس هم باید چیزی تنتون باشه که بعد نخواهید دوباره بپوشید چون پراز نمک میشه...اگه میخواهید سطح آیینه ای حوض سلطان رو ببینید باید وقتهایی برید که بارندگی شده باشه و دریاچه آب داشته باشه...خیلی قشنگه من گه کیف کردم مدت بیست سال از کنارش رد شدم تا بلاخره امسال قسمتم شد از نزدیک ببینمش ..مطمن باشید پشیمون نمیشید...

سفر با خانواده
تجربه سفر undefined به دریاچه نمک حوض سلطان قم

انتشار: 15 خرداد 1402

آیا این دیدگاه مفید بود؟
نرگس

ممنون خیلی خوب بود مطلبتون

تجربه سفر نرگس به دریاچه نمک حوض سلطان قم

سلام در قم جایی هست که ماشین افرود داشته باشه و ببرن به حوض سلطان

انتشار: 05 فروردین 1400

انتشار: 14 بهمن 1398

آیا این دیدگاه مفید بود؟
pejman

4.3

من همیشه فکر میکردم این دریاچه که تو بزرگراه تهران به قم هست دریاچه نمک معروفه .تازه فهمیدن حوضه سلطانه دریاچه نمک نیست

سفر با خانواده, دوستان
تجربه سفر pejman به دریاچه نمک حوض سلطان قم
رشید فخار

من هم همین فکرو میکردم

انتشار: 21 بهمن 1398

انتشار: 13 بهمن 1398

آیا این دیدگاه مفید بود؟

پرسش و پاسخ

پرسش جدید

زهره کشاورز
پرسش:

سلام ودرود بهترین زمان برای باز دیدن حوض سلطان چ زمان است واز چ مسیری باید یریم ممنون میشم پاسخ بدید

انتشار: 20 خرداد 1402

آیا این دیدگاه مفید بود؟
نارسیس B
پرسش:

سلام .الان که اواخر پاییز هست رفتن به دریاچه حوض سلطان امکان داره؟

انتشار: 13 آذر 1401

آیا این دیدگاه مفید بود؟
اعظم سجادی
پرسش:

سلام.وقتتون بخیر. ما ۲۰مهر رفتیم به این مکان. اما حالت آینه ای دریاچه رو ندیدیم. آیا در زمان خاصی این اتفاق میفته؟ نکته ی دیگه اینکه تابلوهایی برای راهنمایی وجود نداشت. ولی مکان بسیار زیبایی بود

انتشار: 24 مهر 1401

آیا این دیدگاه مفید بود؟

سوالات متداول

برای رسیدن به دریاچه حوض سلطان دو مسیر وجود دارد، برای آشنایی با این دو مسیر و انتخاب بهترین گزینه برای رسیدن به دریاچه، روی این لینک کلیک کنید و به منوی مسیر و هزینه بروید. 

اگر به بازدید از دریاچه ها علاقه مند هستید و دوست دارید در مورد تعدادی از مشهورترین و زیباترین دریاچه های سرتاسر ایران بدانید، تنها کافی ست سری به صفحه معرفی دریاچه های ایران در کارناوال بزنید و با گوشه دیگری از زیبایی های کشور عزیزمان آشنا شوید. 

برای اقامت در شهر قم، گزینه های مختلفی پیش روی شماست. برای آشنایی با این گزینه ها و پیشنهادهای متنوع کارناوال، به صفحه اقامت در قم بروید و اقامتگاه مورد علاقه تان را به صورت آنلاین رزرو کنید. 

اپلیکیشن کارناوال

با وب اپلیکیشن (PWA) کارناوال، کنترل سفر دست شماست.
در این اپلیکیشن شما دنیایی از امکانات و خدمات را همیشه و همه جا در جیب خود دارید؛ آشنایی با جاذبه‌های گردشگری، رزرو آنلاین بلیط هواپیما، رزرو هتل، ویلا و اقامتگاه بوم‌گردی، رزرو آنلاین تورهای داخلی و خارجی و سایر خدمات توریستی گردشگری همه در اپلیکیشن کارناوال .

تماس با کارناوال

پشتیبانی 8 صبح تا 1 بامداد:

هدف اصلی کارناوال این است که بهترین خدمات گردشگری را به صورت آنلاین به کاربران خود ارائه دهد. هر آن چیزی که برای سفر خود نیاز دارید را از کارناوال بخواهید؛ از آشنایی با جاذبه ها، سوغات و غذاهای محلی تا رزرو آنلاین بلیط هواپیما و انواع اقامتگاه. در هر جا و در هر ساعت از شبانه روز، می توانید به صورت آنلاین خدمات سفر خود را رزرو کنید و یا هر سوالی دارید از ما بپرسید. کارناوال کنترل سفر شماست!

کلیه حقوق مادی و معنوی کارناوال برای شرکت کاروان سفر های نیکسام محفوظ است. استفاده از محتوای سایت تنها در صورت پذیرش شرایط و ضوابط امکان پذیر است.

خانهعکاسخانه

کنترل سفر دست شماست